АС СЫХСА, МАЛ-XУC ТОХ ПОЛАР
14.09.2016
Хабарлар
Асхыс аймаанда тамах таарып айғасчатхан ооллар саннығ ла. Аннаңар мин оларны махачы табаннар тиирім килче. Ол махачы оолларның санында Ӱс чулаалда чурттығ Виталий Борисович Боргояков. Ол кресен-фермер хониин 2004 чылда тӧстеен.
Пу айас кӱннерде аалдағылар хыра тоғызынаң маңнанып аларға кӱстенчелер. Мин дее Виталий Борисовичтің хыра салған чазызын кӧріп аларға сығыбысхам. Табарын оой тапхам. Хырада комбайнны кӧр салып. Читкенімдӧк, сизінгем, комбайн хыринда прицептіг трактор турча. Комбайн тамахты андар позытча. Хыра сиденнел партыр, іди полбаза, мал прай типсебізер.
Машинамны хыра пазында артызып, оолларзар хыра ӧтіре чазағ парчам. Мин читкенҷе, комбайн бункерін позыдыбысты, аннаң андар хыра кизіп чӧрібісті. Прицептіг трактор турча. Трактор тінін чиит оол тутчаттыр. Танысчабыс, Виталий Борисовичтің оолғы Василий полтыр. Суланың сығызы хайдағдыр тіп сурчам. «Мин аны пілбинчем, - нандырча Василий, - ол киректі пабам пілче. Сағам ол ибде, тӱрчедең чиде салар». Вася пастағызын на хыра тоғызында трактор тінін тудып тоғынчаттыр. Школа соонаң армияа хабылтыр. Службазы Уралда ирттір, мотострелковай частьта. Анда БМП-ның тінін туттыр. Ана анда ағаа чоохтаптырлар, служба соонаң трактор тінін тударға чарадылчатхан удостоверениені чоох чох пирерлер. Сыннаң даа, удостоверениені оой ла алып алтыр.
Ол арада Василий пабазы килчеткенін кӧр салған. Виталий Борисович «КамАЗ» машиназынаң чиде салды. Машинадаң тӱзіп, изеннескен соонда, Виталий Борисович тіпче: «Таңда наңмыр чаар одыр. Асхыстаң іди чоохтапчалар - хыра кизіп, маңнан халарға кирек».
- Хыраңның сығызы хайдағдыр? - сурчам.
- Ортымахти гектардаң 11 центнер сула алылча, - нандырча ол. - Чазыларда хар чатханох, часхызын най ла хуруғ полбаан, - аннаң андар чоох апарча, - хыра сығызына ниме читпеді полар?
- Пілбес-а, - нандырча Виталий Борисович, - хырадаң полар, пӱӱл от таа уйан сыхты. Че малға азых чидер, артханын садыбызарбын.
Очы оол Василийнең хада сірен парчабыс, улуғлары Ағбанда. Василийні кӧніктір парчам. Хоныхты ағаа артызарға.
- Сӧбірең улуғ ба? - сурчам.
- ГІис оол, пір хыс. Хонғаным Анна Алексеевна аал чӧбінде санҷы полча, палаларыбыс Виталий, Самуил, Александр паза Вика городталар. Алексейнең Василий піснең хада аалда чуртапчалар.
Піс чоохтасчатхан туста, комбайнер хығырча тидір. Василий, тракторын тоғындырып, андар парча. Бункер пазох тол партыр. Піс аның соонҷа андар парчабыс. Сула комбайннаң шнек пастыра тракторның прицебінзер урылча.
Суланы ағызыбысхан соонда, комбайнер штурвальнайнаң хада комбайн двигательінің радиаторын арығлапчалар. Василийнің тракторында компрессор турча, ана ол, киинің давлениезін кӧдіріп, аннаң ӱбӱрче, тозын радиатордаң пытырапча.
Тоғыстар идібіскенде, Виталий Борисович оолларны азыранарға хығырча. Ол туста оолларнаң танысчам. Комбайнер Станислав Михайлович Чочиев. Ол Полтах аалдаң. Штурвальнай полып Владимир Петрович Канзычаков чӧрчеттір.
Станислав Михайлович тынағда, че комбайн тінін тударға одырыбысча. 30 чылға чағын комбайнда тоғын салған, кӱскӱ читсӧк, комбайн позынзар тартчатхан одыр.
Пістің чон хаҷаннаң удур-тӧдір полызызып чуртаан, ам даа ідӧк полызызып чуртапча. Анзы уғаа маңат. Піс Василийнең чазыдаң инчебіс.
- Одырҷаң орын чоғыл, мында хыстынып алыңар,- тіпче Вася.
Иністе прицеп тракторны ітче, аннаңар ипти парарға кирек. Мин ол арада сағын парчам, мындағ пызығ пала пабазының хониин тудар.
Автор :
Михаил ИДИМЕШЕВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы