АҒАС КИРТЕРІ - АНЫҢ ХЫНЧАТХАН КИРЕЕ
22.03.2017
Хабарлар
Амғы туста аалларда чииттерге тоғыс чоғыл, аннаңар олар пасха орынзар парыбысчалар тіп чоохтарны удаа истерге килісче. Анзы андағох, че тоғынарға сағынчатхан кізі тӧреен чирінде дее айғасчаң ниме таапча. Хайдағ даа тоғыс кӧп кӱс саларын кирексіпче. Уламох чахсы, хаҷан аннаң айғасханы кізее ӧрініс ағылча. Піреезі айғазарға хынчатхан киректең ахча тоғын полбассың тиир. Че, минің кӧрізімнең, сірензе, ол даа парыс ағылар. Мындағ кӧзідімнер чуртаста асхынах нимес тоғасча. Пӱӱн мин Асхыс аймааның Паза пилтірі аалында чуртапчатхан устаңар чоохтап пирерге сағынчам. Александр Бытотов ағас киртерінең 15 чылҷа айғас парир.
Ус кізінің чайаачы оңдайы кічігдӧк кӧрінҷең. Школада ӱгренчеткенде, ол хоостирға хынҷаң. Аннаңар, аны тоозып, Александр Бытотов Хызылчар крайындағы культура училищезінзер (Минсуғ город) кіріп алған. Мында ол декоративно-прикладной искусство узы специальностьха ӱгренген. Че анда ағас киртеріне ӱгретпееннер. Пу кирекке ол позы ӱгренген.
Прай ниме, тізең, олаңай сыйыхтаң пасталған. Ол туста Александр Юрьевич Асхыс поселокта вагоннар депозында тоғынған. Арғызы, аның пос туста ниме итпин одырчатханын кӧріп, кискі сыйлап пирген. Ағас киртері чиит оолның кӧңніне кірген. Пӱӱнгі кӱнде ағас узы хазыңнаң, остаң, хузух ағазынаң аймах самнахтар, паннолар, ас-тамах тоғыраҷаң чардыҷахтар, одырчыхтар, орамалар аттары пазылған ағас чардыларын, гардиналар киртче. Ідӧк кізілер андар, талдаң корзиналар ӱр пирерге кирек полза, айланчалар.
Че Александр Бытотов идінҷек поларға маңзырабинча. Ол позының алнында ӱс муң самнах тимнеп саларға пӧгін турғыс салған. Оларны садыбысса, пос киреен азарға кирек ахча поларҷых тіпче ағас узы. Пір айға ол тӧрт чӱсче самнах тимнеп салтыр. Оларны кӧп паза табырах идер ӱчӱн, чахсы тиріг кирек, ол, тізең, аарлыға турчаттыр. Сағам Александр Юрьевич ағасты чахып иттіріп алған кискінең киртче.
- Ӱр ниместе наа кискі алып алғам, че ағаа хол кӧнігерге кирек. Кирткен самнахтарны чазирға пасха кізее пирібісчем, позымның кирек тиріг паза маң тус чоғыл. Анаң тимде самнахтарда, ағасты ӧртеп, хоостапчам, хазың мискезін (чага) хайнадып, сырлапчам. Ідӧк мағаа танызым ағас чірчелерні хоостирға ағыл пирче. Хоостығлары сала аарлығ арах паанаң садылча. Андағ чірчелерні позым даа идерҷікпін, че токарнай станогым чоғыл, - тіпче ол.
Александр Бытотов Асхыстағы культура туразында паза С.П. Кадышевтің адынаң культура кінінде иртірілчеткен кӧзідіглерде нинҷе-де хатап араласхан, анда алған алғыстас пічіктері паза грамоталары пар.
Александр Юрьевич тимде тоғыстарын «Хуртуйах тас» музейзер паза Ағбандағы сувенирлер садығ туразынзар садыға апар салча. Самнахтарны садарынаңар пу организациялар устағҷыларынаң позы чоохтасча алай ипчізі Ольга Бытотова тоғасча. Ольга Фёдоровна позы даа чайаачы оңдайлығ, ӧткін кізі. Ол Асхыс аймаа администрациязының чииттер пӧлиинде істенче, чииттернең тоғысты тӱзімніг апарча. Пос туста, нинҷідең хоостап, поғолар итче, анаң оларны сатча.
Ікізінің дее тоғыстарын «Одноклассники» паза «Вконтакте» сайттардағы страницаларында кӧріп аларға чарир. Александр Юрьевичтің чооғынаң, кізілер, сайттағы сомнарны кӧріп, андар ағастаң ниме-ноо ит пирерге сурыныснаң айланчалар. Ағас киртчең ус Казановкадағы музей-заповедниктең, Шира аймаандағы Тойым ойымы хыриндағы садығ туразынаң тоғыстарын садыға сығарардаңар чоохтас кӧрерге сағынча.
Мындағ пос одырбас, тоғынарға кӱстенчеткен кізілерні кӧрзе, ӧріністіг пілдірче. Чииттер тоғынарға, пілістерін тилідерге сірензелер, оларның кічіг ааллар паза тиксі республика чуртазын пӧзік синге кӧдіреріне ізеніс пар.
Автор :
Татьяна КЫШТЫМОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде