ХЫРАҶЫЛАРҒА ХАБАЗЫҒ ПИРІЛЕР
28.03.2017
Хабарлар
Хакасия пазы Виктор Зимин часхы хыра тоғыстары алнында килкім аал хонии предприятиелері устағҷыларынаң паза фермерлернең чыылығ иртірді. Ӧӧн сурығлар санында 2017 чылға пӧгіннер турғызары, сидік сурығларны пӧкчең оңдайларны хада-пірге табары.
Чоохтирға кирек, сидік сурығлар, уламох ахчанаң сидіксіністер парда, хаҷан даа сығыс килче. Андағ даа полза, республика ӱлгӱлері аал хониинаң айғасчатханнарға хабасчаң оңдай таапчалар. Хакасия пазы Виктор Зимин, чыылығны пастап, ирткен чылдағы сидіксіністерні паза пӱӱл оларны чох идерге киректелчеткенін таныхтаан.
Иң улуғ сидіксіністернің пірсі - хыраҷылар тоңастығларны хар чаар алнында аларға маңнанмааны. Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министрі Игорь Гердттің таниинаң, республикадағы хоныхтарда 1282 аал хонии техниказы саналча, тӱзімніг тоғынар ӱчӱн, 2500 азыра техника кирек. Андағ оңдайнаң пір комбайнға 1000 азыра гектар хырада тоғынарға килісче, сині хоостыра, тізең, ікі хати асхынах чир кӧрілче. Анзы аал хонии предприятиелеріне техника чидіспинчеткеннеңер чоохтапча.
Аннаңар хыра паза от тоғызына техниканы аларынҷа хабазығлар кӧрілген: федеральнай кіннең техника паазының 20 %-і айландырылча, «Ростсельмаш» компания техниканы 10 %-ке ниикке сатча, ідӧк Хакасия техника паазының 10 %-ін айландырча. Андағ оңдайнаң аал хонии техниказын 40 %-ке ниикке аларға чарир. Фермерлернің кӧрізінең, хабазығ пары чахсы, че пу сурығның паза пip читпезі - техниканы сығарчатхан компаниялар аның паазын ідӧк ӧскірчеткені. Сағынчам, аннаңар даа техниканы нааҷылир кӧңніліг хыраҷылар асхынах. Аал хонии министрі Игорь Гердттің искіриинең, пӱӱнгі кӱнге аал хонии техниказын аларға, хабазығ сурап, 7-8 ле предприятие айланған.
Гердт, ирткен чылның салтарларын идіп, пу чылға турғызылған пӧгіннердеңер искірген, ол санда хыра чирін хозардаңар. Пӱӱл хыраҷылар 231 муң гектар чирде тоғынарға пӧгінчелер, ол ирткен чылдағызынаң 6 муң гектарға кӧп.
- Піс пу чирде ӧӧнінде азыхха ӧзімнер ӧскірерге сағынчабыс, - теен аал хонии министрі. - Республикада малға азых читкіҷе дее тимнелзе, аны чахсыландырарға кирек, аннаңар малҷыларға азыхха отты уламох кӧп ӧскірерге чарадылған.
Пӱӱнгі кӱнде хыраҷылар часхы хыра тоғызынаңар сағыссырапчалар, министр, тізең, ахча суриинаң. Аал хонииндағыларға 2016 чылдағы субсидиялар ӧдізін читіре чабызып, ағаа хоза хыра тоғызына хабазығ пирілерге кирек. Министрнің кӧрізінең, неделяа 30 миллион салковай пир турған ползалар, турғызылған пӧгіннер тузында толдырыларҷых. Ахча хыраҷыларға техниканы тыхтирына, ӱренге, удобрениее паза ГСМ-ға кирек. Пу сурығ хоостыра Игорь Гердт финанстар министрі тоғызын толдырчатхан Ирина Войнованаң чоохтастыр. Ирина Войнова пастап 2016 чылның ӧдістерін чабарға кирек теен, пу чылның хабазығларына федеральнай кін ахчазын пиріп пастирға сӧлеен.
Килкім хоныхтар аразынаң «Бирюса» ООО-ның устағҷызы Александр Щербаков чоох тутхан. Ол чарытхы паазынаң палғалыстығ сурығларны кӧдірген. «Бирюса» ООО Кировха паза хонҷых аалларға халас сығарча, че чарытхы паазы ӧс парғанда, устағҷы халас паазына сағыссырапча. Хакасия пазы чарытхы паазы пілдірте ӧс парғанына ідӧк тоғыр полчатханын искірген паза орынҷызы Иван Вагнерге паа суриин пӧгерге ікі неделя пирген. Ағаа хоза, чарытхаа хорадығлар сығарчатхан ас-тамахха тың теелчетсе, ол предприятиелерге хабасчаң оңдай табарға чахаан.
«Бейское» ООО-ның устағҷызы Ашот Манукян предприятиенің тилізінеңер чоохтаан. Хоных тоңастығлар уренін сығарарынаң айғасчаттыр. Аны истіп, Виктор Зимин хыраҷыларға ӱренні ӧӧнінде орындағы хоныхтардаң аларға киректеен, элитнай ӱреннерні ле, ол республикаа киректелчеткен ӱреннернің 20 %, пасха чирлердең аларға чарир теен.
Республика пазы, чыылығда ӱзӱрілген сурығларҷа салтарлар идіп, аалдағыларға хабасханы регионның тилізіне улуғ туза ағыл-чатханын таныхтаан. Виктор Зимин сидік сурығлар пӧгілчеткені хоостыра паза хыра тоғыстарынҷа орынҷызын паза нандырығлығ министры неделя сай сан пиріс идерге чахаан. Чыылығдох Хакасия пазы хой ӧскірчеткеннерге ізеніс пирчеткен хабар искірген:
- Піс хой идінең ас-тамах сығарарынҷа завод суриин ундутпаабыс, аны пӧкчебіс. Чыл ортызынзар завод пӱдіриин пастирбыс сағынчам, - теен ол. - Сурығ турыбысхан заводтың паазы тың пӧзік турғызылғаннаңар, че піс наа технологиялығ, амғы тусха килістіре оборудованиеліг, че хай-хай ниик проект таап алғабыс. Хакас хой идін піс позыбыс садарға, аннаң ас-тамах, тимнеп, сығарарға кирекпіс!
Автор :
Наталья СУБРАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде