ЧООХЧЫЛ ААЛНЫҢ АМЫР ЧУРТАЗЫ
03.10.2017
Хабарлар
(Чоохчылдағылар аал iстiн сӧп-саптаң арығлапчалар)
Шира аймаанда улуғ нимес аалларның аразында хакас чон чуртап турған пір кічіг аал пар. Ол Чоохчыл адалча. Турча ол аал Ширадаң Коммунарзар парчатхан чол хыринда. Анда чуртап турған кізілернің кӧбізі хакас чон. Школада палаларны хакас тіліне ӱгретчелер. Аалдағы прай тоғыстарны, киректерні андағы кізілер постары итчелер.
Чоохчыл - кічіг аал. Ыраххы аалдағы чон позының чуртап турған чирін оңдайлығ тударға харасча. Прай чирге сабландырчалар. Пар анда ол чахсы киректернең устапчатхан кізілер: аалдағы ӱгретчілер паза культура тоғынҷылары. Олар, тіспен істеніп, чонына, аалына улуғ туза идерге харасчалар, хакас чонның кибірлерін чідірбес ӱчӱн, улуғ тоғыс апарчалар. Оларның аразында адирға чарир аалдағы Культура туразының устағҷызы Виктория Кокованы, ӱгретчілер Виктор Капчигашевті паза Елена Амзаракованы, С.П.Кадышевтің музейінің устағҷызы Валентина Дьяконованы паза пасха даа чуртағҷыларны. Анда чуртап турған чон уғаа чӧптіг, амыр. Постың кибірлерін чідірбеске матап сіренчелер.
Культура туразында Виктория Кокова тоғынча. Пістің аймаабыста палаларны ол ла хакас теелбектерге ӱгретче. Аның ӧмезі Шира аймааның прай марығларында паза фестивальларында хакас теелбектерні толдырча. Аймаабыста пірее улуғ культура мероприятиелері иртсе, чииттернің аразында пос тілін чахсы пілгеннерні табарға сидік. Кемні пазох хығырарға ол хакас мероприятиелерні пос тілінең иртірерге? Чоохчыл аалның ӱгретчілерін Виктор Капчигашевті, Елена Амзаракованы паза музей устағҷызы Валентина Дьяконованы. Олар, кічіг аалларына туза идер ӱчӱн, матап тоғынчалар.
Виктория Кокова Виктор Капчигашевнең халыхтарның орындағы пос устанызын (ТОС) тӧстеп алғаннар, аны «Ах Тас» адап салғаннар. Часхы-кӱскӱ тустарында олар, аалдағы чиит чонны чыып, чуртап турған аалларын оңдайлирға харасчалар. Илбек Ада чаада араласхан кізілернің хумартхы тас ибіре ағастар одыртып салғаннар, хоос урған наа бетон сиденнең сиденнеп салғаннар. Культура туразының хыринда палаларға ойнир орын тимнелген. Пӱӱл пу пос устаныс Шира аймааның «Иң чахсы ТОС проекті» марығда, пастағы орынға турызып, 40 муң салковай утып алған.
Ам ол ахчаа аалдағы кізілерге тынанҷаң, палаларға ойнаҷаң орын, чилеңместер тимнеп саларға пӧгінчелер.
«Ах Тас» ТОС-наң устапча Виктория Кокова, ол культура мероприятиелеріне кізілерні тартарға харасча. Аалларында олар ӱлӱкӱннерін хакас оңдайынаң чыл сай иртірчелер, аймахтың паза республиканың ӱлӱкӱннерінде араласчалар. 2016 чылда Чыл пазы ӱлӱкӱнде Коковтар родынаңар театрализованнай кӧзідіг ӱчӱн пастағы орын алғаннар. Паза родтарның ӱлӱкӱннерін иртірчелер.
Кічіг аалларда амғы туста тоғыс таа чоғыл, кізілер іскее кір парчалар. Мындағы чон, тізең, позының сынын пӧзік тутча. Мал-хус ӧскірчелер. Аалға чағдапчатсаң, пӧзік тағ пар. Иирде ол тағдаң инчетсең, аалның ортызындағы орама самолёт одырҷаң чол чіли чарыпча. Андағы чонның харасханынаң аалдағы чолларда асфальт, тротуарлар салыл парған, наа аал пӱдірілген.
Андағ харасхах, пос чонының кибірлерін ундубасха кӱстеніп, аалларын арығ тутчатхан кізілер прай хакас аалларда полған ползалар, тілібіс тее чітпесчік, чииттер дее хоных хонар кізілерні пасха чоннарда тілебесчіктер.
Автор :
Надежда СОЛОМАЧЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы