ЧАЙААЧЫ ОЛҒАННАРНЫ ӦСКІРЕРГЕ
08.12.2017
Хабарлар
Ӱр ниместе Ағбанда Хакасияның ӱгретчілер пілізін тилітчең паза узын кӧдірҷең института (ХакИРО паза ПК) видеоконференция ирткен. Аны апарған ХакИРО-ның поликультура кафедразының методизі, Россияның чон ӱгредиинің отличнигі Надежда Ананьевна Мамышева.
Видеоконференцияда араласханнар Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозындағы национальнай ӱгредіг пӧлиинің устағҷызы Ольга Васильевна Доможакова, ХГУ-ның хакас филология кафедразының устағҷызы Инга Людовиковна Кызласова, ХакНИИЯЛИ-ның наука тоғынҷызы Нина Семёновна Майнагашева паза Ағбандағы 24 № школаның ӱгретчізі Олеся Илларионовна Улугбашева.
Пастап Н.А.Мамышева видео пастыра Хакасиядағы школаларда хакас тілі паза литература уроктарын апарчатхан ӱгретчілерге хайдағ темаҷа чоох парарынаңар искірген. Пу видеоконференцияның темазы «Ӱгренҷілернің хакас тілі паза литература олимпиадазы олғаннарның филологияҷа чайаачыларын ілезіне сығарар оңдайлар полчатханы» адалған.
2018 чылда хакас тілі паза литература олимпиадазы наа оңдайнаң иртер. Аның пӱдізі дее паза содержаниезі дее алызар. Пастағызын, хакас тілі паза литература олимпиадазы тиксі Россияда чыл сай иртірілчеткен олимпиадаларға, тиңнезіп, чағыннапча. Орыс тілі паза литература олимпиадазының методика чӧптеріне тӧстенче. Мындағ олимпиаданың ӧӧн пӧгіні - иң артых ӱгренҷілерні табары, оларны сыйыхтиры, аннаң андар ӧскірері. ХакИРО хакас тілі паза литература олимпиадазын наа оңдайнаң иртірер тоғыстарны 2014 чылдох азынада пастаан.
Аны хоостыра аймах мероприятиелер иртірілгеннер. Кӧзідімге алза, «Хакас писательлері - олғаннарға» ӱгредігліг проект. Іди Хакасиядағы писательлернің книгалары хоостыра олғаннар чоохтар паза кибелістер пасханнар, хоостар паза комикстер чайааннар, писательлердең интервью алғаннар.
Ағаа хоза ХакИРО регионнар аразындағы ікі улуғ семинар иртірген. Пір семинарында Москвадағы университеттің доценті Е.С.Романичева полған. Ол ӱгренҷілерні книга хығырарына кӧніктірчеткен наа технологияларнаң таныстырған. Ачырғастығ, че ол семинарда хакас литературазының ӱгретчілері асхынах полғаннар.
Тус пір чирде турбинча. Ол алнынзар ла парып одырча. Аннаңар ӱгредіг киреенде наа оңдайларны тӧреміл кир ле турарға кирек.
Анаң сӧс алған Ольга Васильевна Доможакова. Пӱӱл Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозында тоғынып пастапча национальнай ӱгредіг пӧлии. Сағам аның устағҷызы полча О.В.Доможакова. Пу пӧлікті Хакасияның Улуғлар чӧбінің паза пасха даа халых организациялар чӧбі хоостыра асханнар. Амды пӧлік школаларда хакас тілін ӱгредерінҷе ӧткін тоғын парча.
Пу даа чыл сай иртірілчеткен олимпиаданың тӧстегҷілерінің пірсі полча. Ам наа оңдайнаң иртірілер олимпиадаа филология наукаларының докторы М.И.Боргояковтың адын пиргеннер. Михаил Иванович ӱр чыл ХакНИИЯЛИ-да тоғынған, хакас тілінің грамматиказын істескен. Тиктең нимес ХакНИИЯЛИ-ның ученайлар чӧбінде ӱгренҷілернің пу олимпиадазына М.И. Боргояковтың адын пирердеңер чӧп сығарғаннар. Анаң ол чӧп хоостыра Хакасияның ӱгредіг паза наука министрі Л.Н.Гимазутина ӱгренҷілер олимпиадазына М.И.Боргояковтың адын пирердеңер ӧнетін чарадығ алыбысхан.
Ідӧк олимпиаданы иртірҷең комитет тӧстелген. Андар кіргеннер республиканың ӱгредіг паза наука министрі Л.Н.Гимазутина, аның орынҷызы Ю.Г.Сагалаков, пу министерствоның национальнай ӱгредіг пӧлиинің устағҷызы О.В.Доможакова, улуғ консультанты А.А.Танбаева, ХГУ-ның ректоры Т.Г.Краснова, проректоры М.В.Адамова, ХакИРО-ның ректоры С.Т.Дмитриева, кафедра устағҷызы Н.Я.Толмачева, наука методика управлениезінің пастығы Е.В.Попова, Н.Ф.Катановтың адынаң хакас национальнай гимназия-интернаттың директоры М.Н.Сагатаева.
Пу ӱгренҷілернің олимпиадазының синін кӧдірердеңер ӱгретчілернің, паба-іҷелернің паза халых организацияларның сурыныстары кӧп полғаннар.
Анаң видео пастыра республикадағы хакас тілі ӱгретчілерінең чоохтасхан филология наукаларының кандидады Нина Семёновна Майнагашева. Ол ӱгретчілерге олимпиададағы литература марииның наа оңдайларынаңар искірген. Ідӧк ол ученай М.И.Боргояковтаңар чоохтаан. Ол саблығ тюрколог полған. Аны пасха хазналардағы ученайлар чахсы танааннар. Аның чидіглері кӧп полған. Аннаңар олимпиадада араласчатхан ӱгренҷілерге анзы улуғ кӧстег полча. Ідӧк андағ саблығ ученайларның чуртазы ӧсчеткен тӧлге кӧзідім полча. Олар прай чидіглерге постарының хыйғаларынаң паза кӱстенізінең читкеннер. Кізі кӱстензе, кӧп нимее читче. Ӱгретчілер олғаннарға пістің чирібістің саблығ кізілерінеңер кӧп чоохтирға киректер.
Олимпиаданың литература мариинда араласчатхан ӱгренҷілер-ге писательнің пасхан чайаачы тоғызын, ниме ол сағынғанын чарыда чоохтап пирері паза ӱзӱрігліг тоғыс ит полары полча. Анда школа программазынаң кӧдіре синінде сурығлар полча. Оӧнінде ӱгренҷілер, литератураны чахсы піліп, пос сағыстарын чарыда чоохтирға алай пазарға ӱгрензіннер.
ХГУ-ның хакас филология кафедразының устағҷызы Инга Людовиковна Кызласова ӱгренҷілернің олимпиадазының наа оңдайларынаңар хоза танығларын искірген.
Ол республика синіндегі олимпиаданың тоғызы хайди пӱтчеткеннеңер чоохтап пирген. Олимпиаданы Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозы Хакас хазна университедінең хада-пірге иртірче. Олимпиадада пастағы паза ікінҷі орын алған ӱгренҷілерге, школа соонда Хакас хазна университедіндегі хакас филологиязының пӧлиинзер кірчетселер, оларның ЕГЭ балларына хоза 4-5 балл паза олимпиадада араласхан ӱчӱн хоза 2 балл пирілчелер. Анзы олғаннарға университетсер кірерге хоза чӧлег пол парча.
Ам килер чылда олимпиадада ідӧк М.И.Боргояковтаңар, аның чайаачы паза істезігліг тоғыстарынаңар пазарға чахығлар полар. Оӧнінде олғаннар пос сағыстарын кӧзітсіннер. Андағ чайаачы тоғыстар пӧзік паалалчалар.
Пу конференцияда араласхан кізілер республикадағы ӱгренҷілернің олимпиадазының наа оңдайларын искір пиргенде, хакас тілі паза литература ӱгретчілерінің паза паба-іҷелернің алнында олғаннарнаң хайди тоғынар пӧгіннері пар пол парды.
Автор :
Илья ТОПОЕВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде