ИҢ ІЗЕСТІГЛЕР АРТЫЗЫЛҒАН
02.02.2018
Хабарлар
Хакасияның депутаттары пу чылдағы пастағы сессияа чыылысханнар. Ӧӧн сурығларның санында Хакасия пазының орынҷыларын турғызарына чарадығ пирері полған
Хакасияның Ӧӧркі Чӧбі 31 январьда 44-ҷі сессиязын иртірген. Республиканың парламент устағҷызы Владимир Штыгашев, сессия тоғызын азып, аның тоғызында Хакасияның пазы Виктор Зимин, Россияның Хазна Думазының Хакасиядаң табылған депутады Надежда Максимова араласчалар тіп таныхтаан. Ідӧк ол пу сессияда Хазна Думазының Хызылчар крайынаң табылған депутады (ЛДПР кізізі) Сергей Натаров араласчатханын искірген. Хайдағ пӧгіннең ол Хакасиязар килгені искірілбеен, тоғыс чорығынаң тіп сағынарға халча.
Сессияның ӧӧн сурығларының пірсі Хакасия пазының орынҷыларын турғызарына чарадығ пирері полған. Регион устағҷызы Виктор Зимин орынҷыларына кандидатураларҷа ӱзӱрігні пастир алнында Хазна Думазының депутады Надежда Максимоваа «За заслуги перед Хакасией» орден читірген.
- Пу сыйых Хакасияның кирексіністерін федеральнай синде арачылирынҷа тоғызыңарны ӱр чыллар паза тӱзімніг апарғанын пӧзік паалааны полча. Сірернің полызииңарнаң кӧп ағырсымнығ сурығпӧгілген, ол санда ахчанаң, улуғ социальнай проекттерні чуртасха кирерінең, школалар, имнег паза культура объекттерін пӱдірерінең палғалыстығ. Надежда Сергеевна, Хакасияа паза Россияа туза ағылҷаң тоғызыңарда наа чидіглер алғапчам, - алғыстаан Виктор Зимин.
Владимир Штыгашев, алғыстасха хозылып, Надежда Сергеевнаны хаҷаннаң таныпчатханын паза ол Хакасияа улуғ туза итчеткенін таныхтаан.
Хазна Думазының депутады Надежда Максимова пу пӧзік сыйых ӱчӱн улуғ алғызын читірген.
- Республиканың паза пістің чуртағҷыларыбыстың чуртазын чахсыландырарына миннең палғалыстығ тоғысты идерінде прай кӱзім саларбын, - теен ол.
Сыйыхтас соонаң депутаттар Хакасия пазы орынҷыларына сығарған кандидатураларға чарадығ пирерге алай пирбеске кӧріп пастааннар. Владимир Штыгашев ӱн пирісті пастир алнында прай кандидаттарның пу тоғыста читкіҷе опыды парын паза амға теере олар «тоғызын толдырчатхан» статустығ полғаннарын таныхтаан.
Ӱн пирістің салтарларынҷа прай 5 кандидат Ӧӧркі Чӧптің чарадиин алып алған. Іди пастағы орынҷаа хати Олег Нам турғызылған, орынҷыларына - Владимир Крафт, Андрей Новоселов, Ирина Смолина. Ідӧк Андрей Соболенко регион устағҷызының орынҷызы паза республиканың Москвадағы тӧреміл кізізі полып тоғызын узарадар. Амды республика правительствозы толдыразынаң тӧстел парды тиирге чарир. Ирткен чылның апрельінде Хакасияның пазы прай правительствоны отставкаа ызыбысханда, министрлер паза орынҷылар «тоғызын толдырчатхан» пол парғаннар. Министрлер хаҷанох «нааҷылал» парған ползалар, орынҷыларның ӱлӱзі ам на чарадыл парды. Хакасияның пазы иң ізестіглерін артыс салғанын чазырбаан.
- Прай депутаттарға хабазығ ӱчӱн алғызым читірчем. Олар (орынҷылар) пу чылларға «ӧртті паза суғны ирткеннер». Сойан-Сус ГЭС-тағы хорғыстығ саай, суғ тасханы, апрельдегі ӧрттер, ол сидік тустарда нандырығлығ тоғын полчатханнарын кӧзіткеннер, - таныхтаан Виктор Зимин.
Сессияның пасха сурығлары республиканың законнарынзар алызығлар кирерінең палғалыстығ полған. Алызығлар ӧӧнінде пістің законнарны федеральнай законодательстваа килістіре идер пӧгіннең кирілчелер. Хайығ тартхан «Хакас Республикадағы кӧп квартиралығ тураларда тиксі ис-пайның тиксі тыхтаан иртірерін тимнирдеңер» законзар алызығлар кирердеңер закон проекті. Кирілчеткен алызығлар Хакасия правительствозына ол кӧстегҷе хоза полномочиелер пирче. Кӧзідімге, тиксі тыхтағ тоғыстарының сметадағы паазы сын полчатханын сыныхтиры, тиксі тыхтағны хаҷан пастирдаңар чӧптерні чурт ээлерінең алҷаң оңдайны чарадыға алары.
- Хакасияда кӧп квартиралығ тураларда тиксі тыхтағны тузында иртірер пӧгіннең «Республиканың тиксі тыхтағ чыындызы» тӧстелген. Чыынды кӧп квартиралығ тураларда тиксі тыхтағ иртірҷең регион программазынаң айгасча. Программа 2014 чылдаң тоғынча. Пу тус аразына 385 тура тыхталған, 710 тыхтағ тоғызы кӧрімінҷе, - чарытхан, пу сурығҷа чоох тудып, промышленностьча, пӱдірігҷе паза транспортча комитеттің кнезі Валерий Мешанков.
Таныхтирға кирек, тиксі тыхтағ ӱчӱн тӧлег сині чыл сай Хакасия правительствозы чарадиинаң турғызылча. 2018 чылға ол мындағ синніг турғызылған: городтарға паза лифттіг тураларға - 6,33 салковай пір квадрат метр ӱчӱн, городтарға паза лифт чох тураларға
- 5,85 салковай, республиканың пасха муниципальнай пӱдістеріне - 3,65 салковай. Кӧп квартиралығ тураларда тиксі тыхтағ итчең программазар пістің республикада 2486 тура кірче. Пӱӱл 200 артиинаң турада тыхтағ идері кӧрілче.
Ідӧк депутаттар сессияда «Ӧкіс палаларға, іҷе-паба хайии чох халған палаларға паза андағларның санына кірчеткеннерге социальнай хабазығ пирердеңер» паза «Хазнаның профессиональнай ӱгредіг учреждениелерінде алай пӧзік ӱгредіг учреждениелерінде ӱгредіг ӱчӱн тӧлир кӧрімніг хоза социальнай хабазығ пирердеңер» республика законнарынзар алызығлар кирчеткен законны пӱкӱлее, пастағы паза ікінҷі хығырығда, алыбысханнар. Пу сурығҷа Хакасияның ӱгредіг паза наука министрі Лариса Гимазутина, чоох тудып, алызығлар ӧкістерге социальнай хабазығны чахсыландырар тіп таныхтаан. Іди республика ӧкіс палаларға, ол санда опекун сӧбіреде ӧсчеткеннерге, тикке азыранарына, кип-азах аларына ахчалығ компенсация тӧлеп турар. Хакасияда 1804 опекун сӧбірезі санға алылған, олар 2912 ӧкіс пала ӧскірчелер.
Паза Ӧӧркі Чӧп «Административнай сайбағлардаңар» законзар алызығлар кирерін кӧрібіскен. Закон проектін Ағбанның депутаттар чӧбі тимнептір. Кирілчеткен алызығларҷа административнай сайбағ ӱчӱн хатығласты тыыдары кӧрілче. Чоох ӧӧнінде сӧп-сапты чарадылбинчатхан орыннарзар тастапчатханнардаң тоғыр кӱрезердеңер парча тіп чарытхан Ағбанның депутаттар чӧбінің кнезі Альберт Тупикин. Амғы туста ол сайбағ ӱчӱн чуртағҷыларға 500 салковайдаң 1 муң салковайға теере штраф кӧрілче. Пірее идінҷектер, ол улуғ нимес штрафты тӧлеп салып, сӧп-саптарын чарадылбинчатхан орынзар тастирын узаратчалар осхас. Кирілчеткен алызығларҷа аның синін 1 муңнаң 2 муңа теере турғыс саларға кӧрілче. Сайбағны хати иткені ӱчӱн: чуртағҷыларға - 3 - 5 муң салковайға теере, должностьтығ кізілерге - 10 - 15 муң салковайға теере, юридическай лицоларға - 30 - 50 муң салковайға теере.
Че депутаттар пу алызығлар, сӧп-сапха ла нимес, пасха даа оох-теек административнай сайбағларға теелеріне хайығ айландырғаннар. Аннаңар закон проекті пастағы хығырығда ла алылған. Аны республиканың пасха муниципальнай пӱдістерінең хада хати кӧрібізерге чаратханнар.
Автор :
Альберт ТОЛМАШОВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы