УУӋАНЫҢ ООЙ НИМЕС ӰЛӰЗІ
06.04.2018
Хабарлар
Пістің улуғларыбыс. Ӱс чул аалдағы Таисия Самсоновна Боргоякова істеніс ветераны полча. Ол пос тілінең сыхчатхан газетаа хаӌаннаң пазынча.
Ууӌанаң чоохтазып, тусты чахсы иртіргебіс. Аның ирткен чылларын сағысха кирчеткенін истіп, чииттегі чуртазы паза сидік чылларда тоғынғаны харахха кӧрінчеткен чіли пілдірген. Таныхтирға кирек, Таисия Самсоновна чиит тузын сағысха кирчеткенде, аның харахтары чари тӱскен.
- Таисия Самсоновна, «Хабар» газетаа пазынчаттырзар...
- Хаӌаннаң сығара пазын сыхханымны сағысха кир полбаспын даа, че ол туста газета «Ленин чолы» адалған. Хакас тілінең сыхчатхан газетаның полған на сығарызын хығырчам. Республикадағы киректердеңер «Хабар» газетадаң піліп алчам. Ідӧк «Таң солбаны» литература страницазын хынып хығырчам. Мағаа газета чох чуртас чоғыл (хатхырча - Авт.).
- Іче-пабаңардаңар паза олған тузыңардаңар чоохтап пиріңер.
- Пабам Самсон Егорович паза іӌем Клавдия Петровна Бурнаковтар полғаннар. Сӧбіреде тӧрт пала полғабыс, иң кічии оол туңмам кічігдӧк ӱреен. Іӌем пісті чалғызан ӧскірген. Пабам, чааға парыбызып, айланмаан, ӱреен тіп пічік алғабыс. Іӌеме чуртас сидіксіністерін тобырарға полысчаң кізі чох полған. Мин улии полғам, аннаңар іӌеме полызарға кӱстенӌеңмін. Олған тузым сидік чылларға киліскен, ӱс класста ӱгренчеткенімде тоғынып пастаам. Ат чарыстарында араласчаңмын.
Мағаа, марығда араласхан ӱчӱн, пір килограмм чарба, чарым булка халас пирӌеңнер. Хатығ чылларда мындағ тӧлег чахсаа саналӌаң. Пизінӌі класста ӱгренчеткенімде, уроктар соонаң, сиріпнең тамах хыйып, поомнар палғирға чӧрӌең полғам. Пастағы кӱн тоғынғанда, пис ле поом палғап алғам. Анаң пола-пола чарым кӱнге 30 поом палғап сыххам. Сидік чылларда прайзы хызылӌаң. Мағаа пазах таа теерерге килісчең, чарба-талған итчеңмін.
- Сидік чылларда олғаннар школаны тоос полбаҷаңнар. Сірер нннче классха теере ӱгренгезер?
- Школа тоозарға киліспеен.
Мин читі класс соонаң тоғынып пастаам. Туңмаларым школаа чӧр сыхханнарында, оларны ӱгредерге кирек полған.
- Хайдағ тоғыста істенгезер?
- Мин аймах-пасха тоғыстарда істенӌеңмін. Тоғынып пастаанда, аалларда ам даа колхозтар полғаннар. Мині колхозтағы бригадада тоғынарға алып алғаннар. Аалдаң ырах ниместе суғ хазында суғдаң тоғынчатхан теербен полған.Мин хыралардағы поомнарны теербензер тартчаңмын. Читіре дее ӧскелек полғам, теербензер поомнарны тастирға сыным читпеӌең. Харын, туған Мария Бурнакова теербенде тоғынӌаң. Ол хада тоғынчатхан Федосья Кильчичакованаң поомнарны теербензер тастап пирӌең.
Колхозтар совхозтарға айлан парғанда, мин фермазар пызолар кӧрерге кірібіскем, анаң інек сағӌаң полғам. 25 чыл інек сағӌаң полып тоғын салғам. Андада аппараттар чох полған, інектерні кӱнде ӱс хати холнаң сағӌаңмыс. Наңмыр соонаң палғас полӌаң, піс, тізең, інек сағӌаң орынзар чазағ чӧрӌеңміс. Інектер турчатхан орын ідӧк прай палғас ла полӌаң, піс, палғасты палғас тібин, ідӧк ле тоғынӌаңмыс.
Почта устағӌызы Мария Петровна Тыгдымаева, чуртас тооза сидік ле тоғыстарда істенчезің тіп, мині почтальон поларға хығырған. Почтальон полып, пенсияа теере тоғынғам.
- Хада хонғаныңардаңар паза палаларыңнаңар чоохтап пиріңер.
- Хада хонғаным Василий Романович Боргояков полған. Мин інек сағӌаң полып тоғынчатханымда, мағаа хайығ салтыр. Тоғызымны чахсы толдырарға кӱстенӌең полғам, аннаңар тоғыста махтаға сыхчаңмын. Анда мині сизініп, іӌемнең чоохтазып, хоных хонарға чарадығ суртыр. Іӌем, чахсы кізі тіп, мині ағаа ирге пирібіскен. Улуғ сӧбіре тӧстеебіс, читі палаа читкебіс. Че хада хонғаным ах чарыхтаң ирте парыбысхан, хырых частығда ӱреен. Палалар ам даа кічіг полғаннар, оларны, ӧскіріп, азахха турғызарға кирек полған. Аннаңар ікілер тоғыста тоғынарға килісчең. Пірееде хараа-кӱнӧрте тоғынӌаңмын. Іди хараа складта тамах арығлаӌаңмын, иртен пис часта хой хозарға чӧрӌеңмін. Ибзер киліп, мал-хусты азырап, почтазар парӌаң полғам.
Палаларым, ӧс парып, хоных хон салғаннар. Сӧбіре тӧстеп, палаларын ӧскірчелер. Ӱр ниместе Эля пархаӌаам нинӌе пархалығбын тіп санап пирген. Минің прай 33 парха полтыр.
СОС СОО: Таисия Самсоновна Боргоякова чуртаста кӧп сидіксініске урунған. Кічігдӧк пабазы чох халып, іҷезіне полысчы полып, иртӧк тоғынып пастаан. Хада хонғаны ах чарыхтаң ирте парыбысханнаңар, читі палазын чон аразына чалғызан киртен. Ууҷаның оой нимес чуртас чолы амғы туста пала-пархаларының хынызынаң, хайиинаң сыйыхталча.
Таисия Боргоякова, аар тоғыстарны аар тібин, кічігдең сығара істентен. Чахсы тоғызы ӱчӱн алғыстас пічіктерінең таныхтатчаң. «Істеніс ветераны» ат алған.
Автор :
Чоохтасхан Наталья ТЮКПЕЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде