ЧӰГӰРІК АТТАР ОЙЛАСТЫ, ЧОНҒА ӦРІНІС ПОЛДЫ
16.06.2021
Хабарлар
Марығ. 12 июньда республика ипподромында «Сибирьнің улуғ хурчаа» марығның I чардығы ирткен. Ол Россия кӱніне чарыдылған
«СИБИРЬНІҢ УЛУҒ ХУРЧАА» - РОССИЯНЫҢ ИҢ ТАНЫҒЛЫҒ МАРЫҒЛАРЫНЫҢ ПІРСІ. ОЛ ТАРХЫНЫН 2006 ЧЫЛДАҢ АПАРЧА. 15 ЧЫЛ МЫНЫҢ АЛНЫНДА СИБИРЬДЕГІ АТ ТУТЧАТХАН УЛУС, ПІРІГІП, РЕГИОННАР АРАЗЫНДАҒЫ МАРЫҒНЫ ТӦСТИРГЕ ЧАРАТХАН. ӦӦН ПӦГІН - ТӦЛЛІГ АТТАРНЫ ӦСКІРЕРІН ТИЛІДЕРІ.
Пастағы чыл иң чӱгӱрік аттар Ағбанда ла марығласхан ползалар, 2007 чылдаң олар устарын Сибирьнің аймах ипподромнарында кӧзіткеннер. Пӱӱнгі кӱнде регионнар аразындағы марығ алты чардыхтаң пӱткен. Тӧрт азахтығ спортсменнер Хызылчардағы, Омсктағы, Барнаулдағы, Новосибирсктегі паза Ағбандағы ипподромнарда чӱгӱрчелер. «Сибирьнің улуғ хурчаа» марығ оңдайынаң марафонға тӧӧй. Кӧзідімге, чӧптезіг хоостыра асхырлар паза пиилер Ағбанда 1600 метр чӱгӱрчелер, Хызылчарда - 2400 метр, Барнаулда - 3200 метр. Анзы аттарға чӱгӱрік хылиин прай саринаң сынирға оңдай пирче. Марыға чортчаң паза халыхтатчаң аттар сығарылчалар.
Кӧп чыл Хакасияда «Сибирьнін улуғ хурчаа» марығның финалы иртчең. Че ікінҷі чылы изере Ағбанға ат марафонын азарға ӱлӱс тӱсче. Сизінгенде, ат чарызына хынчатханнар аны чидікпин сағааннар. Пылтыр марығ Роспотребнадзорның чарадиинаң кӧрігҷілер чох ирткен нооза. Пӱӱл чонны марыға киргеннер. Аның тузында 17 чарыс полған. Марығда 80-ға чағын тӧрт азахтығ спортсмен кӱзін сынаан. Чортчаң аттарны частар хоостыра чарғаннар. Ағаа хоза Орлов тӧлліг чортчаң асхырларны паза пиилерні алынҷа чарыстырғаннар. Анзы тиктең нимес. Пу ат хазнаның ис-пайына саналча, ол Россия империязында 1776 чылда сығарылған.
Кӧрігҷілер аттарға ӧкерсінерге, оларның ӱчӱн «ағырып» хысхырарға маңнанчатханнар. Хакасияның ӧмезі «Сибирьнің улуғ хурчаанда» тӧреміл чиңістер тутча, пӱӱл оң полар ни? Пу сурығ чыылған чонны матап сағыссыраттыр. Ікінҷі чарыста Иван Миндибековтың паза Николай Сагалаковтың Восточный Буран асхыры утханда, кізілернің ӧрінізі пу чир полбаан. Кӧрігҷілер асхырның ээлеріне ле нимес, седок Юлия Наумоваа улуғ алғыс читіргеннер. Хайди таныхтаан Н.Г.Сагалаков, Восточный Буранға тӧрт час, олар аны «Дондағы» ат заводында садызып алғаннар. Пӱӱл ол пастағызын на республика ипподромынзар сыхты. Итсе-де, чир-суғҷыларыбыс Кэнди Шайн асхырға ізентірлер. 8 частығ тораат ікі хати «Сибирьнің улуғ хурчаа» марығның тиксі чемпионы полған.
Восточный Буранзар айланза, ол 1600 метрні 1,38,7 минутаа чӱгӱрібіскен.
Хакасия пазының кубогына марығны кӧрерге хынығ полған. Анда Россияда тӧлленген чортчаң асхырлар устарын кӧзіткеннер. Чортыс ікі гитке ирткен. Марығ оңдайларынӌа чортчаң аттар пастап 1600 метр чӱгӱрібісчелер. Пір час чарым пазынаң пазох 1600 метр чӱгӱрчелер. Чарғыӌылар, ікі чортыстың салтарларын санға алып, чиңісчіні адапчалар. Кубокты Иван Миндибековтың Натан асхыры утхан. Сыйыхты Хакасия пазының орынӌызы Юрий Курлаев читірген. Таныхтирға кирек, чортчаң аттарға марығлар ӧӧнінде ікі гитке ирткеннер.
Халыхтатчаң аттардаң Машина Времени пии кізі хайиин тартхан. Аны «Тубинск» АО-ның устағ-пастаа пылтыр «Дондағы» ат заводынаң садыстыр. 3 частығ чигірен пии 1800 метрні 1,54,1 минутаа чӱгӱрібіскен. Иң кӧп ат 14-ӌі чортыста араласхан. Анда Донт Вори асхырға оң полған. Аның ээлері Анатолий Андрияновнаң Максим Цыгикало полчалар. Специалисттернің таниинаң, аттар толдыра кӱзінең июльда чӱгӱрчелер, аннаңар 12 июньда рекордтар турғызылбаан.
Ағбанзар улуғ марыға кізілер Сибирьнің аймах регионнарынаң килгеннер. Аарлығ аалӌыларның санында Томск облазы губернаторының орынӌызы, «Сибирьнің улуғ хурчаа» марығның тӧстегӌілерінің пірсі Андрей Кнорр полған. Хайди таныхтаан Андрей Филиппович, 15 чыл аразына тӧлліг аттарның чӱгӱріктері пілдірте хозыл парған. 10 чыл мының алнында тӧрт азахтығ спортсменнер 1600 метрні ікі минута аразына ирт парыбысса, улуғ чидіге саналӌаң, амды прайзы даа ол син тусха чӱгӱрче. А.Ф. Кноррға Ағбандағы ипподром талааннығ полтыр, аның асхырлары паза пиилері мында пір ле хати нимес улуғ сыйыхтар утханнар. Андрей Филиппович, амғы туста аттарны тутпинчатса даа, пеер марыға кил парарға кӱстенче.
Ідӧк сағыстарынаң Алтай крайында орныхчатхан «Агро-Стандарт» аал хонии предприятиезінің директоры паза ээзі Александр Дёмин ӱлескен. Александр Александровичтің чооғынаң, регионнардағы ипподромнарда хайди даа тотализатор тоғындырарға кирек. Амғы туста ипподромнар лицензия ал полбинчалар. А.А.Дёмин тӧлліг аттар паза інектер ӧскірчеттір. Предприятиеде 126 Орлов тӧлліг чортчаң ат, олардаң 24 пас спорт марығларына сығарылча. Малларны кізілер чахсы садысчалар. Пір хулун 250 - 500 муң турчаттыр.
«Сибирьнің улуғ хурчаа» марығдаңар чоохтаза, 12 июньда аның пастағы ла чардығы ирткен. Салтарлар кӱскӱзін иділер. Хакасия анда пазох чиңіс тудар тіп ізеніс пар.
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 |
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
