МАЛ АЗИИН ПИЛЕТЕПЧЕЛЕР
23.07.2021
Хабарлар
Аал хонии. Хакасияның аал хонии предприятиелері, КФХ-лары, от саап, маң чохтанчалар
БОГРАД АЙМААНЫҢ ЧОҒАРХЫ ЧОРБА ААЛЫНДАҒЫ ОЛЕГ БАЛГАЗИННӀҢ ХОНИИҢДА 5 ИЮЛЬДАҢ СЫҒАРА ОТ СААП ПАСТАБЫСХАННАР. ФЕРМЕР 1995 ЧЫЛДАҢ ОТ ПИЛЕТИРІНЕҢ АЙҒАСЧА.
- Кӧп от тимнепчебіс. Хыстап парыбызар ӱчӱн, 5000 тӱӱк от киректелер. Артых отты Ағбанзар, Ширазар, Сорығзар, Асхыссар садыбысчам. Миннең отты сыбыра алчатхан кізілер пар.
Пӱӱл от чахсы сыхты. Наңмырлар сыбыра чағаннар. Мында чир чахсы, аннаңар прай ниме ӧсче. Пір гектардаң 30-ча центнер от сыххан полар. Посха от хаӌан даа читче, - таныхтаан Олег Васильевич.
Ӱс трактор от пилеттирінең айғасча. Оларның пірсінде Анатолий Иванников тоғынча. 1980 чылларда сығарылған «Беларус» тракторнаң механизатор чарым гектар сабысханда, ол оодыл парған.
- Тракторның топливо пирҷең трубказы сых парған. Амды мин аны тыхтапчам. Пылтырғызынаң тиңнестірзе, от маңат сыххан, - теен Анатолий Иванников.
Трактористтер пастап хыйығлардағы паза ӧзеннердегі отты саапчалар. Аңдағ орыннарда аар тоғынарға паза техника оодылча. Кӧні чирлерде от табырах сабылча. Пір трактор кӱнде 20 гектарны сабарға маңнанча. Амды механизаторлар кӱн хонғанҷа тоғынчалар. Айас кӱннерде отты чыыпчалар.
Пӱӱл Олег Балгазин «Беларус» трактор садызып алған. Аннаң хыралардағы отты таарлапчалар. Наа трактор пір саңай 60 тӱӱк от таарлапча, иргі трактор - 20 ле. Тракторның кӱзі - 150 ат.
- 2002 чылдаң сығара тоңастығлар таарып пастаам. Ол туста техникам чох полған арендаа алӌаңмың. 2010 чылда ікі «Беларус» садызып алғам. Хорадылған ахчаның 50 процентін аал хонии министерствозы айландырған. 2012 чылда пазох трактор алғам, анаң - 2020 чылда. Пӱӱл 3 миллион 700 муң салковайға турчатхан «Беларус» садызып алғам. Ам ол 4 миллион 800 муң салковайға турча. Аны март айда Новосибирсктең ағъілғабыс. Амды техника читкіӌе. Ӧӧні - тоғынӌаң кізілер пары. Тоғыңӌылар даа чидісче. Амды хоныхта 11 кізі істенче, - таныхтаан фермер.
Амғы туста Олег Балгазиннің хониинда 180 пас інек паза пызо, 80 пас пии, 750 пас ине хой паза 702 пас хураған саналча. Фермернің ипчізі Наталья 18 інек саапча. Сӱтті «Саянмолоко» ООО-ға сатчалар. Пір литр сӱт 18 салковайға турча. Олег Васильевичтің чооғынаң, пандемия алнында ипчізі сыр, эңігей, ӧріңме, идіп, Ағбанзар парып, сатчаң.
- Кӱн тооза тоғынарға килісчең: інектер саап, сӱтті чарарға, сыр тимнирге. Коронавирус ағырығ тарап сыхханда, ипчім Ағбанзар садығнаң чӧрбинібіскен. Амды сӱтті, «Саян-молокодаң» киліп, апарыбысчалар. Ипчім кӱн тооза маңнығ, - сағызынаң ӱлесче Олег Балгазин.
Мал азиин пилетирінең пасха, О.В.Балгазиннің хониинда килер чылға хыраларны тимнепчелер - «зелёнкаа» суланы таарыпчалар. Хоныхтың таарығ чирлерінің улии - 458 гектар, хайзында сула, кӧче ӧсче. Фермер тоңастығларнаң малларны, аттарны азырапча паза сатча. Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозы искіриинең, пістің республикада прай 37,6 муң гектар чирде от сабыл парған, 25,2 муң гектардаң 39,5 муң тонна от чыыл парған. Ағбан пилтірі аймаанда иң кӧп чирде, 11,4 муң гектарда, от сабылған, 7,8 гектардаң 11,8 тонна чыып алғаннар.
Орджоникидзе аймаанда от сығызы иң чахсы - гектардаң 18,4 центнер. Алтай аймаанда сала асхынах - гектардаң 17,7 центнер, Боград аймаанда - гектардаң 15,8 центнер.
Пӱӱл мал азиин пилетирінңе тоғыс ікі хати табырах апарылча, пылтырғызынаң тиңнестірзе. Ирткен чылда пу тусха 24 муңҷа тонна от пилетел парған полған.
Автор :
Оксана ЧЕЛТЫГМАШЕВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
