КӰННІҢ САЙ АЛТЫ КИЛОМЕТР ИРТЧЕЛЕР
24.09.2021
Хабарлар
Хазых чуртас. Асхыс аймаандағы Полтах аалның чуртағӌылары скандинав чӧрізінең ӧткін айғасчалар
Скандинав чӧрізі фитнес кӧрімінің пірсі полча. Аннаң айғазып, кізілер хазыхтарын пиктепчелер. Тархын танығлары хоостыра ол саналығ чыларынаң сыххан. Спортсменнер 1930 чыллардаңох чайғы тренировкаларда тайахтығ чӱгӱрҷең одырлар. Олаңай чон скандинав чӧрізінең 1997 чылда танысхан. Олох туста ӧнетін тайахтар сығар сыхханнар. Пӱӱнгі кӱнде тилекейде пу фитнес кӧріміне хынчатханнарның саны 50 миллионға читчеттір, Россияда - пір миллионға.
Хакасияда скандинав чӧрізінең Ағбанда ӧткін айғасчалар. Парктарда паза орамаларда тайахтығ чонны тӧреміл кӧрерге чарир. Че аалдағылар даа олардаң халбинчалар. Асхыс аймаандағы Полтах аалның чуртағҷылары, хазыхтанып аларға пӧгініп, тӧртінҷі чылы изере чӧріске сыхчалар. Пастағҷаа Мария Казагашеваны санирға чарир. Чир-суғҷыбыс тынағда, кӧп чыл садығҷы полып істенген. Рабкооп (совет тузындағы садығ тураларының пірігізі. - Авт.) чабыл парғанда, Истегі совхозта сосхалар паза таңахтар азыраптыр. Мария Александровнаның таниинаң, ол кӧп чыл чӧреес бронха ағыриинаң ирееленген. Ол ағырығ улғаадыбысханда алай пасха сылтағнаң ма, ипчінің тыны хыс сыххан. Іҷезінің иреелестерін кӧріп, очы оолғы Альберт ағаа тайахтар тудынып пас чӧрерге чӧп пиртір. Мария Казагашева чоохтапча:
- Алында скандинав чӧрізінеңер ис-пеен полғам. Телевизорда аннаңар чоохтазалар даа, киреем тың халбаҷаң. Оолғым хыймыранарға теенде, аның чооғын истіп, пас чӧр сыххам. Хада хонғаным Виктор Семёнович ағастаң тайахтар ит пирген. Ол кирек 2018 чылда часхызын полған. Пастап алызығларны сизінмеем, че пола-пола тынарға ниик полыбысхан.
Олох чыл чир-суғҷызы Наталья Шулбаева хозылған. Ӧӧрелерін кӧріп, скандинав чӧрізінең Мария Шульга (хыс фамилиязы - Топоева) айғас сыххан. Анаң Римма Боргоякованаң Ефросинья Тинникова хазыхтанарға чаратханнар. Тиксі алза, ипчілер ӧмезінде пис кізі. Прайзы тынағда. Устағҷаа Наталья Шулбаева саналчаттыр. Наталья Георгиевна таныхтапча:
- 2010 чылда минің микроинсульт полған, хайди полза хазыхтанып алғам. Анаң азахтарымнаң иреелен сыххам. Газета-журналларда скандинав чӧрізі най тузалығ, кізінің уйалары ағырбиныбысча тіп пасханнар. Айғас кӧрерге чаратхам. Пастағы туста иртен-иир шоссе хастада чӧрҷеңміс. Машиналардаң чочынып, маршрутты алыстырыбысхабыс. Амды чолға иртен не сыхчабыс, че дистанцияның узуны ідӧк 6 километр халған. 7.00 часта автобус тохтаҷаң орында тоғасчабыс, маңзырабин парчабыс. Пістің рекордтар турғызар сағыс чоғыл.
Тынағдағы ипчілер скандинав чӧрізінең чыл ибіре айғасчаттырлар. Хысхызын ідӧк 7.00 часта сыхчалар. Итсе-де, кӱн чабал полза алай ачығ соохтар турыбысса, ырах чӧрбинчелер. Пӱӱл Наталья Георгиевнаа іҷезінің соонҷа кӧрерге, ол ах чарыхтаң парыбысханда, ибіріглер иртірерге киліскен. Маң чох полып, ӧткін ипчі фитнеснең айғазарын тохтатхан. Ӱр ниместе пазох ӧӧрелеріне хозылды.
Ипчілер ӧмезінең Ефросинья Тинникова морсындырча. Аның чайаачызынаң «Хакас чирі» газетаның хығырығҷылары чахсы таныстар. Ефросинья Павловна, 1937 чылдаң полза даа, чуртастаң халбасха кӱстенче. Истегі школада ол кӧп чыл хакас тілі, орыс тілі паза музыка уроктарын апарған. Ӱгренҷілерінің чайаачы хылиин тилідерге пӧгініп, оларнаң хада ойыннар турғысчаң. Кӧзідімге, ӱгретчі, режиссер полып, «Салтан ханнаңар нымах» спектакльны чайаан. Тыс пілбес кізі скандинав чӧрізінең ікінҷі чылы айғас парир. Ефросинья Павловнаа ырах чӧрерге майығыстығ, че 3 километр иртібізерге ол сыданча.
Ибдегілері ипчілер хазых чуртас апарчатханына ӧрінчелер. Сергей Иванович Шулбаев, хада хонғаны чӧрбинібіссе, ырах таа нимес пар кил тіп чӧптепчеттір. Ӧткін ипчілернең 18 сентябрьда тоғасхам. Мария Шульганаң Римма Боргояковаа ол кӱн маң чох полғаннаңар, оларнаң чоохтас полбаам. Ипчілер ӧмезінең пасха, Полтахта скандинав чӧрізінең хоза пис кізі айғасча. Че олар пос алынҷа чӧрчелер.
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
