ХАКАС ТІЛІ - ОЙЫНДА
06.10.2021
Хабарлар
Ӱгредіг. Надежда Карамашева Ибігдегі олған садында кічіг олғаннарнаң тоғынча. Ол кӧп чыл палаларны музыкаа кӧніктірген, че анаң, квалификациязын кӧдіріп, хоза хакас тіліне ӱгрет сыххан
- Чоғархы Ибігде пістің классты Белла Николаевна Мамышева тӧреен тілге ӱгреткен. Пос тілін мин чахсы пілчем, ікі паламны ідӧк кӧніктірерге сіренчем.
Школа тузында родымның «ағазын» хоостаам, туған-чағыннар полызиинаң читі уйаа теере ӧбекелернің аттары табыл парған. Іҷемнің хыс фамилиязы - Чистанова, пабам - Чильчигешев, махалығ кізілер ікі саринаң даа читкіҷе. Минің уучам аалда Культура туразының устағӌызы полған, анаң мин дее клубнаң устаам. Пӧзік ӱгредиим музыканаң палғалыстығ, че олған садында хакас тілін апарчатхан ӱгретчі Татьяна Герасимовна парыбысхан, аннаңар Хакасиядағы ӱгредігні тилітчең паза квалификация кӧдірҷең институтта хоза піліс аларға киліскен, - чоохтапча Надежда Сергеевна.
- Тоғыста хайдағ сидіксіністернең тоғазарға килісче?
- Олғаннарны пос тіліне ӱгретсе, ибде наа сӧстерні «тыытчаң» кізі чоғыл. Амды Ибігде чиит сӧбірелер хакас тілінең тузаланминчалар, анзынаң сидік. Ирткен материалны уроктардох хатапчабыс. Олған сады соонаң пілістері халча полбас па?Минің ӱгренҷім Фаина Бакирова, пастағы классха парып, пӱӱл республика синіндегі марығда, аралазып, ахчалығ сыйых алған. Ол хакас тілінең сарын толдырған.
Орыстар Ибігде кӧбӧк, хакас чон, оларнаң аймазып, пос тілін ундут парир. Ачырғастығ, че тархын іди айлан парғанында пірдеезі пыролығ нимес. Аннаңар амғы палаҷахтар пос тілінең пасха хан тілінең чіли танысчалар.
Олох кибірлерні алып алза, оларнаң чиит тӧл улуғ хакас ӱлӱкӱннерде ле тоғасча - Тун пайрамда, Чыл пазында, Уртӱн тойында.
Ниме ӧріндірче? Аймах-пасха хынығ ӱгредігліг кинделер сығарылчатханы: хакас тілінең, кип-азаанаң таныстырчаң, ӧңніг хоостығ пала чазы хоостыра пазылған пособиелер. Килістіре таап аларға аар нимес. Мультфильмнер дее пос тілінең суурчалар.
- Олған садында ӱгреніс ойын оңдайынаң апарылча. Тарина кӧклӧ полызиинаң олғаннарны темаа ниик кӧніктірерге, алай презентация пастыра - экранда килістіре хоос, ниме таныхтапчатханы пирілче. Аймахтағы методика пірігізінің чыылии тӧреміл иртірілче, анда олған садтарының воспитательлері, наа методикаларнаң ӱлезіп, удур-тӧдір пілістерінең, кӧрістерінең алысчалар.
Ідӧк Интернет квалификацияны кӧдірерге полысча, аннаң тузаланып, Надежда Сергеевна аймах курстар иртче. Кӧзідімге алза, ӱр ниместе пис кӱнге «Ойыннар сағынып аларының технологиязы» онлайн-курсча сертификат алып алған. Ӱгреніс салтарлары хоостыра пос ойынын сағынып аларға кирек. Надежда Сергеевна «Хакас национальнай тиріглер» ойын сағынып алған, ам аннаң тоғыста тузаланча.
Ӱгретчінің тоғызы андағ - чыл сай, наа методикаларнаң танызып, пілістерін кӧдірерге.
Автор :
Тарина БУТОНАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы