ТӦРЕЕН ТІЛІНӀҢ ПАЙЫН ЧИИТ ТӦЛГЕ АРТЫСХАН
22.12.2021
Хабарлар
Тегілек стол. Пу наада ХакНИИЯЛИ-да Николай Тиниковтың 95 чазына чарыдылған «Н.Е.Тиниковтың чайаачызының хакас литературазын тилідеріне хозымы» тегілек стол ирткен
Пӱӱл от айының 12-ҷі кӱнінде Николай Егорович Тиников 95 чазын таныхтирҷых. Хак-НИИЯЛИ-ның наука тоғынҷылары, хакас литературазында улуғ іс артыс салған писательні сағысха киріп, аның произведениелерін ӱзӱргеннер.
Тегілек столны наука-істезігліг институттың директоры тоғызын толдырчатхан, филология наукаларының кандидады Нина Майнагашева асхан. Ол, прай чыылған улуссар айланып, Николай Тиниковтың чайаачызынаңар чоох тутхан:
- Николай Егорович хакас литературазына улуғ хозым иткен. Ол кибелістер, чоохтар, драмалар пасхан. Ідӧк ол кӧп тоғыс олғаннарға чайаан. Аның произведениелері тиктең нимес школа программазына кір парғаннар. Николай Тиниковтың тілі пай паза ӱгредігліг сари чиит тӧлге уғаа тузалығ. Улуғ хомзынысха, ол хазых полғанда, аның чайаачы тоғыстары театр сценазында турғызылбаан. Нинҷе-де чыл мының алнында ла «Читіген» театр аның «Аал кӧглері» произведениезі хоостыра «Наска» пьесаны турғысхан.
Учёнайлар саблығ писательнің чайаачызынаңар докладтар хығырар алнында, сӧс хакас писательлер пірігізінің кнезі Альбина Курбижековаа пирілген. Ол саблығ ученай, филология наукаларының докторы, Хак-НИИЯЛИ-ның литература пӧлиинің устағҷызы Альбина Кошелеваа Россияның Писательлер пірігізінің биледін читірген. Альбина Васильевна, учёнай-істезігҷее билет читіріп, аның тоғыстарын пӧзік паалаан.
Анаң сӧс филология наукаларының докторы Виктория Карамашеваа пирілген. Ол позының докладында, писательнің басняларын ӱзӱріп, аның чайаачы оңдайларын чахсы чарыт пирген. Филология наукаларының кандидады Лариса Челтыгмашева писатель Николай Тиников олғаннарға хайдағ произведениелер пас салғаннаңар чоохтап пирген. Аның таниинаң, писатель произведениелерінде олғаннарға пос чонының кибірлерін, чир-сууның сілиин чахсы читірче. Аның ӱгредігліг тоғыстарында хакас чонның чӱзер чыл чыылған хыйға сағыстарын таап аларға чарир. Оларның полызиинаң автор чиит тӧлні ах сағыстығ, тоғысха кӱстіг чонының турыстығ оол-хыстары поларға ӱгретче.
Филология наукаларының кандидады Тамара Тугужекова, тегілек столның араласчыларын Николай Тиниковтың 2011 чылда чарыхха сыххан «Арчот хам» чооғынаң таныстырып, писатель произведениезінде ӧңнер пастыра хайди матырларының кӧңнін читір пирчеткеннеңер чоохтап пирген. Аның чооғы прайзының хайиин тартхан. Ученайның докладын истіп, Николай Егорович ӧңнер полызиинаң чоохтың полтазы, матырларның кӧңні хайди алысчатханын чахсы кӧзітче тіп салтар иділген. Ідӧк учёнай «Арчот хам» произведениеде писатель позының портредін хоостапча тіп таныхтаан. Аның ол сӧстерінең пасха даа учёнайлар чарасханнар.
ХакНИИЯЛИ-ның холнаң пазылған фондының устағҷызы, филология наукаларының кандидады Алёна Чочиева писательнің хайдағ произведениелері, пічіктері наука-істезігліг институтта хайраллалчатханнаңар чоохтап пирген. Аның таниинаң, пӱӱнгі кӱнде холнаң пазылған фондта аның холынаң паза машинканаң пазылған автобиографиязы, ікі произведениезі паза аның тоғызына теелчеткен пічіктер хайраллалчалар. Чооғын тоозып, Алёна Сергеевна алыптығ нымахтар саннығ кӧрімге айландырыл парза, соонаң Николай Егоровичтің чуртас чолына, чайаачызына теелчеткен пічіктерні ідӧк саннығ кӧрімге кирердеңер пӧгін пар тіп искірген.
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде