САҒЫНҒАН САҒЫЗЫН ТОЛДЫРҒАН
26.01.2022
Хабарлар
Ӱгредіг. Олег Домогашев 27-ҷі чылы ХГУ-да студенттерні ӱгретче паза 25 чыл пауэрлифтинг спорт кӧріміне кӧніктірче. Ӱгретчі пос туста, спорттаң пасха, ідӧк науканаң хынып айғасча. Іди ӱр ниместе ол тархын наукаларының кандидады полыбысхан
Олег Семёнович кічігдӧк спортха тартылҷаң. Аның тӧреен-ӧскен чирі Асхыс аймаандағы Чоғархы Асхыс аал полча. Анда ол, кічіг арғыстарынаң хада аймах ойыннар ойнап, пос хылиин тыытхан. Анаң, 8 класс тоозып, оолах ӱгредиин Ағбанда национальнай школада узаратхан. Национальнай школаны тоозыбызып, чиит оол позының чолын тілеп сыххан. Пастап ол Ағбанда 59 № училищеде пір чыл ӱгренген. Аны тоозып, мындох ӱгретчілер институдынзар ӱгренерге кірібіскен.
- Чуртазымда іди киліс париан: кіргем мин институтсар, тоосхам университетті. ХГУ 1994 чылда тӧстелген. Мин, тізең, ӱгредиимні 1995 чылда тоосхам. Институт соонаң олох чыл мині вузтың физическай культура кафедразынзар педагогика наука-ларының кандидады, спорт узы Леонид Николаевич Сагалаков тоғысха алған, - сағысха кирче Олег Семёнович.
Чоохтирға кирек, чиит оолны тиктең нимес спортнаң палғалыстығ кафедразар тоғынарға алғаннар. Олег Домогашев кічігдең сығара спортсменнер аразында ӧскен, аннаңар аның чуртазы спортнаң пик палғалыс парған. Кічігде ол футбол, хоккей хынып ойнап турған. Национальнай школада олаңай кӱреснең айғасхан. Студент тее полыбысханда, ол спорттаң хыйа парбаан. Институтта арғыстарынаң хада мини-футболнаң айғас сыххан. Ол спорт кӧрімінҷе студент аймах марығларда араласхан. Анаң Олег Семёнович ХГУ-ның ӱчӱн турысхан.
Істеніс чолын пастаан соонаң, пір чыл пазынаң, ол армияа хығыртылған. Хазнаа ӧдізін пирібіскен соонда чир-суунзар айланып, чиит ӱгретчі тоғызын вузта аннаң андар узаратхан. Ол туста университетте аар атлетика спортзалы ла тоғынған.
- Армиядаң айланғанымда, мині аар атлетика спортзалынзар тоғынарға ысханнар. Пастап мин ол тоғыснаң тоғыр полғам. Кафедра устағ-пастаана мин тимірнең пір дее айғаспаан кізібін тіп искіргем. Олар, тізең, чиит кізі наа нимее табырах ӱгреніп алча тіп, мині наа тоғыстаң тоғыр полбасха чӧптееннер. Іди мин студенттерні ол залда аймах спорт тиріглерінең тоғынарға ӱгрет сыххам, - теен ол.
Наа кӧстегҷе тоғын сыхханда, чиит специалистке Иван Трошкин маңат хабасхан. Ол, аның тренері полып, чиит ӱгретчіні кӧп нимее ӱгреткен. Пауэрлифтингнең айғазарға Олег Семёновичті олох кӧӧктіріп алтыр. Амды ол ағаа улуғ алғызын читірче. Ирен пу спорт кӧрімінҷе спорт узы полыбысхан.
Таныхтирға кирек, пӱӱнгі кӱнде пауэрлифтинг спорт кӧрімінең чиит улус хынып айғасча. Ол істенчеткен спортзалдағы тиріглерзер тозын тӱзерге дее маңнанминча тиирге чарир. Мин аннаң мындағ ниик ле нимес спорт кӧрімінең ооллар ла айғасча полар тіп сурғанымда, ол, кӱлінібізіп, халғанҷы 4-5 чыл вузта пауэрлифтингнең ӧӧнінде хыстар ла айғасча тіп таныхтаан.
- Минің студенттерімнің аразында пу спорт кӧрімінҷе иң пӧзік чидіге Алёна Гончаренко читкен. Ол 2020 чылда Европа мариинда ІІ орынға турысхан, 2021 чылда тилекей чемпионадында ідӧк ІІ орынны холға кирген.
Ирткен чылда кӱскӱзін пауэрлифтингче республика марии ирткенде, минің ӱс студентім І орынны холға кирген: Елена Карамашева, Анастасия Изгашева паза Наталья Артёмова, - поғдархаснаң чоохтаан ӱгретчі.
Олег Домогашев, студенттерні спортха тартып, позы даа аймах марығларда араласча. Ол ікі хатап ветераннар аразында иртчеткен Россия первенствозында пастағы орынны холға кирген. Ирткен чылда ноябрьда ол Европаның первенствозына парарға пӧгінген. Че олох туста ағаа кандидат диссертациязын арачылирға тимненерге кирек полған. Андада ол, тренерінең чӧптезіп, ікі чара тартылбин, ӱр істескен тоғызын чахсы арачылабызарға чарат салған.
Таныхтирға кирек, Олег Семёнович науканаң даа илееде чыл айғас парир. Аның диссертациязы кӱрестің тархынына чарыдылған. Ол наука тоғызында ХХ-ХХІ чӱс чылларда Алтай, Хакасия паза Тува республикаларда олаңай паза грек-рим кӱрезі хайди тилеенін істескен.
Науканаң айғазарға аны тренері Иван Трошкин кӧӧктіріп алтыр. Аның чӧбінең ӱгретчі наа кӧстегде кӱзін сынап кӧрерге чараттыр. Че ол туста наука устағҷызын таап аларға уғаа сидік полған. Андада ағаа пазох Иван Трошкин хабас пиртір. Ол Олег Домогашевті тархын наукаларының докторы Дмитрий Михайлович Карачаковнаң таныстыр салтыр. Дмитрий Михайловичтің холында ол наука-істезігліг тоғысты апарарға ӱгренген. Ол аны, аймах экспедицияларға хада ал чӧріп, кӧп нимее ӱгреткен осхас. Ідӧк аның холында Олег Семёнович пастағы наука статьяларын чарыхха сығарған. Че, улуғ хомзынысха, Дмитрий Михайловичке ӱгренҷізін кандидат диссертациязын арачылирға сығарға киліспеен, ол ах чарыхтаң кинетін парыбысхан.
Чуртас іди киліс парғанда, Олег Семёновичке пазох наа устағҷы тілирге кирек полған. Спорт узы пастап, хайди полҷаан пілбин, чідірінібіскен. Андада аның нанҷылары Владислав Боргояков, Каврис Торбостаев, Радион Сунчугашев син, мындағ улуғ тоғыс ит салып, наука тоғызыңны тастаба тееннер ағаа. Тренері Иван Васильевич тее ағаа наука тоғызын тастабасха чӧп пирген. Прайзының чӧптерін истіп, ол тоғызын хайди даа тоос саларға чаратхан.
Соонаң, позын холға алып, Олег Домогашев тархын наукаларының докторы, профессор Надежда Артамоновазар айланған. Наука докторы, тархын кӧстегҷе пӧзік ӱгредіг чох полза, сірерге диссертацияңарны арачылап аларға сидік полар тіп чоохтаан ағаа. Аннаңар ол ӱгретчее тархын кӧстегҷе магистратуразар кірерге чӧп пирген. Аның чӧбі хоостыра 2014 чылда пістің матырыбыс хатабох ӱгредіг чолын пастаан тиирге чарир. Ікі чыл пазынаң магистратураны тоозыбызып, ол пазох наука устағҷызы чӧбінең ХГУ-дағы аспирантуразар тархын наукалары кӧстегҷе ӱгренерге кірібісче. Анда ӱгреніп, ол істезігліг тоғызын аннаң андар узаратча. 2020 чылда, аспирантураны тоозып, хазна сыныхтағларын тутхан. Андада Хызылчардағы диссертация чӧбінің кнезі, тархын наукаларының докторы Михаил Северьянов мындағ тоғыс наукаа кирек, аннаңар хайди даа диссертацияңарны арачылаңар тіп чоохтаан ағаа. Ол сӧстернең аның наука устағҷызы Надежда Яковлевна Артамонова ідӧк чарасхан. Че ол туста чуртаста алызығлар пол сыххан. Наа чуғынҷах ағырығ, сығыс киліп, кӧп учреждениенің тоғызынзар алызығлар кирген. Андағ даа полза, чиит учёнай тоғызын аннаң андар узаратхан. Диссертация тоғызын сыныхтаға пирібізіп, ол анда табылған алҷаастарны тӱзеткен, тоғызынзар хай пірее алызығлар кирген. Улуғ тоғыс иділ парғанда, ирткен чылда декабрьда диссертациязын маңнаныстығ арачылабысхан.
Амды Олег Домогашев, спорт узынаң пасха, ідӧк тархын наукаларының кандидады полча. Часхызын ағаа андағ ат пирілгенінеңер дипломны холға алар.
Чоохтирға кирек, Олег Семёнович сағынған сағызын толдырып аларына кӧп чыл хоратхан. Чуртаста ағаа аймах сидіксіністер тобырарға киліскен. Че, андағ даа полза, ол, пастаан чолынаң хыйа парбин, сағынған сағызын толдырған.
Автор :
Ольга ТОМОЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы