ИҢ ЧАХСЫ ӦЗІМНЕР ӦСКІРЕРГЕ КӰСТЕНЧЕ
03.06.2022
Хабарлар
Сомда: «Аршановское» ООО-ның пуғдайлығ хырада удобрениелер чайчатхан туста
Аал хонии. Хакасияда таарығ тузы ирт парир. Алтай аймаандағы «Аршановское» ООО пуғдайны таарирын тоос салған
«Аршановское» ООО тиліпчеткен хоныхтарның пірсі полча. Пылтыр ол ӧзімнер «ӧскірчеткен хоных» статус алып алған. Пӱӱл предприятиенің таарығ чирлері 4600 гектарға тиңнелче, ирткен чылда 3800 гектар полған. Амғы тусха 2800 гектарда пуғдай паза 700 гектарда рапс таарыл парған.
- Пӱӱл фермер хоныхтарынаң хоза чирлер арендаа алып алғабыс. Пӱӱнгі кӱнге пуғдайның «Скипетр», «Торридон» (суперэлиталарны) паза «Прикуран» (элитаны) сорттарын паза рапстың «Культус», «Контра» сорттарын таарып салғабыс. Амды гречиханы паза горчицаны таарирға халған. Горчицаның «Рапсодия» паза «Пассион» сорттарын, гречиханың «Рапсодия» сортын таарирбыс.
Горчицаны рапсты чіли ӧскірерге кирек. Ол 70 кӱнге ӧс парча, аннаңар аны орай таарыпчабыс. Аны хайди даа хурударға киректелче. Ирткен чыл горчицаны Араб хазналарынзар сатхабыс. Пӱӱл ӧскіріп алзабыс, ӱренге кӧп арах артыс саларбыс. Таныхтирға кирек, горчицаа кирексініс улуғ паза паазы даа пӧзік, - таныхтаан «Аршановское» ООО-ның ӧӧн директоры Михаил Фролов.
Пылтыр хоных ах киндірні ӧскірген полза, пӱӱл аны таарирға ікінчілепче. Наңмырлар чағбинчатханда, чирнің сығы чидіспинче. Ах киндірге сых киректелче. Пір неделя аразына наңмырлар чағбаза, ах киндірні таарыбастар. Ағаа хоза, ах киндірнің паазы ікі хати тӱс парған.
«Аршановское» ООО-ның толдырығлығ директоры Анатолий Шмидт, пуғдай паза рапс таарыл парған хыраларны кӧзідіп, анда хайдағ тоғыстар апарылчатханнаңар искірген.
Пуғдайның хулғалары 15 - 20 сантиметр ӧс парғаннар. Оларның аразында капустаа тӧӧй ӧзімнер кӧрінгеннер. Анатолий Шмидттің чооғынаң, пылтыр пу хырада рапс ӧскен. Аны чығанда, ӱреннері тоолап парғаннар. Амды ӧтклеп килгеннер.
Амғы туста хоныхтың ӧӧн сидіксінізі - наңмырлар чағбинчатханы паза тоғынҷылар чидіспинчеткені. Наңмыр чаған полза, хулғалар 30 сантиметрче пӧзік поларчыхтар. Ирткен чыл хоных 1700 тонна удобрение ал салған. Амды ол туза полча паза ӧзімнерні ал халарға полысча.
- Пістің тоғынҷыларнаң сидіксіністер пар, аннаңар предприятиеде практика иртчеткен студент Дмитрий Ладов тракторист полып тоғынча. Ол ідӧк тимір хабыстырчаң ус чіли практика иртче. Пос тузы полза, хырада тоғынча, - теен Анатолий Шмидт.
Новороссийск аал чуртағҷызы Дмитрий Ладов ӱзінҷі ле кӱні хырада тоғынча. Практиканы хосхар айынаң сығара иртче. Хандых айында практика тузы ирт парар. Ол Ағбандағы 6№ пӱдіріг техникумында ӱзінҷі курста тимір хабыстырчаң усха ӱгренче. Ӱгредиин тоосса, пу предприятиезер тоғысха кірерге сағыс тутча.
- Чилліг кӱннер полза даа, удобрение чайарға хорыхпинчабыс. Пу хырада хумнығ чир, аннаңар ол сыбыра хуруғ. Наңмырлар чағанҷа, ӧзімнерні мындағ ла оңдайнаң ал халарға ізенчебіс. Чахсы кӱн сағыза, пір дее тоғыс толдырылбас. Оттарны оохтырҷаң имнерні чил чох кӱннерде чайарға киректелче. Пу чағында гречиханы таарирға пӧгінчебіс. Ноға іди орай? Піс хырада пуртах оттарға паза тоолап парған гречихаа ӧтерге оңдай пирчебіс. Анаң чирні тартыбызарбыс. Хыра арығ полар. Гречиханы ирте таарып салза, пуртах оттарны чох идерге най сидік полча. Амды оттарны оохтырҷаң имнер таап алған даа ползабыс, пу оңдайнаң тоғынчабыс. Гречиханың «Дикуль» сорты ӧзерге паза пыс парарға маңнанар.
Пылтыр пір гектардаң 23 - 25 центнер гречиха алғабыс, - теен Анатолий Шмидт. Анаң Анатолий Шмидт рапстығ хыраны кӧзіт пирген. Пӱӱл хоных иң пурун рапсты таарып салған. Ирткен чыл пу хырада пір дее ӧзім таарылбааннаңар, рапс чахсы ӧсче. Че чирде сых чидіспинчеткені таныхталча. Пу сылтағҷа сілкер айында «Аршановское» ООО таарығ тоғыстарын нинче-де кӱнге тохтатхан.
Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозы искіриинең, сілкер айының 30 кӱніне республикада таарығ 80 % толдырылған. Тиксі 96,5 муң гектарда аймах ӧзімнер таарылған, ол санда 75,6 муң гектарда - тоңастығлар. Пуғдай прай таарыл парған. Пӱӱл 43 муң гектар орнына 48 муң гектарда таарылған. Кӧче таарирынча план 97% толдырылған. 20,8 муң гектарда сула таарылған.
Хайахтығ культуралар 9,5 муң гектарда таарыл парған. Ах киндір, рапс паза соя істіндегі дее, тастындағы даа рыноктарда кирексіністе полча. Силосха кукуруза 2,2 муң гектарда таарыл парған.
Автор :
Оксана ЧЕЛТЫГМАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы