АСЕЛИЯ - АЙДАС ТАХПАХЧЫ
27.07.2022
Статья
Поғдархазыбыс
Асхыс аймаандағы Индіркі Тӧӧ аалда Геннадий Николаевич паза Ирина Михайловна Боргояковтарның сӧбірезінде ӧткін паза чайаачы хызыҷах Аселия ӧсче. Пӱӱл ол тӧреен аалындағы школада 7-ӌі классха сыхты.
Аймах-пасха марығларда сыбыра араласчатхан ӱчӱн, пӱӱл хосхар айында Аселияны Асхыс аймааның иң артых ӱгренӌілерінең хада чахсы сыйыхтарнаң таныхтааннар.
Хызыӌах аалдағы клубсар тахпах салӌаң паза сарнаӌаң кружокка чӧрче. Клубта олғаннарнаң хоос устағӌы Ирина Михайловна Боргоякова айғасча. Ол Аселияның іӌезі полча. Ирина Михайловна позы школа соонаң Ағбандағы музыка колледжінде хор пӧлиинде ӱгренген.
Пылтыр улуғ хырлас айында республика синінде «Син айдас тахпахчы!» олған айтызы ирткен. Анда Аселия 7-12 частығлар аразында «Тахпахчы» номинацияда пастағы орын алған, ағаа ахчалығ сыйых читіргеннер.
Пӱӱл хандых айында Хакасияның чон артизі Герман Танбаев, чир-суубыстың чайаачыларын ілезіне сығарып, «Алтын Теек» марығ иртірген. Анда Индіркі Тӧӧдегі чиит тахпахчылар Аселия Боргоякова, Айсили Ултургашева паза Лида Канзычакова араласханнар. «Айдас ӧӧрелер» адалчатхан ӧме сценада позын турыстыра тудынған. Ойын тахпахтарын толдырған хызыӌахтарға «Сӧс ээзі» номинацияда диплом паза ахчалығ сыйых пиргеннер. Таныхтирға кирек, тахпахтарның піреезін Аселияның іӌезі Ирина Михайловна позы сағын таап алча, хайзын, книгадаң алып, килістіре пӱдір пирче.
Тун пайрамдағы С.П.Кадышевтің адынаң «Алыптығ нымах мӧрійі» марығда Аселия Боргоякова чазағ нымах ысхан. Ол саблығ хайӌы-нымахчы полған Семён Прокопьевич Кадышевтің «Ах Чібек Арығ» алыптығ нымахтың ӱзігін ӧтіг чоохтаан. Іди ол 6 - 18 частығларның аразында «Чазағ нымах» номинацияда II степень лауреады полыбысхан.
Чайаачы марығларға Аселия клубтағы кружокта тимненче, аразында ибде дее тимненерге киліс парча. Чайаачы хызыӌах иб аразында даа хайынарға маңнанча, іӌезіне прай ниме идерге полысча. Чапчаң хызыӌах ідіс-хамыс чуупча, иб істін арығлапча, ӱӱӌікте чир тамаан суғлапча, пуртах оттарны чулча, чистек теерерге чӧрче. Амды чайғының ізіг кӱннерінде пиӌе-туңмазынаң паза ӧӧрелерінең Тӧӧ суғда сомчалар.
Аселияның пиӌезі Аима Боргоякова пӱӱл Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас национальнай гимназияда 11 класс тоосты. Хакас хазна университедінзер хакас тілі ӱгретчізіне ӱгренерге кіріп алған. Ідӧк Арсентий туңмазы пар. Ол 4-ӌі классха сыхты, ӧткін оолах пиӌелерінең халбасха кӱстенче. Хызыӌахтарға Аима паза Аселия хакас аттарны іӌе-пабазы пирген.
- Хакас аттар сіліг истілчелер, хызыҷахтарымның омаларына даа килістіре, - тіпче Ирина Михайловна.
Аселия школада хайди ӱгренчеткенін класс устағӌызы Татьяна Семёновна Субракова чоохтап пирген:
- Мин Аселияның ікі чыл класс устағҷызы полчам. Хызычахтың тудынған оңдайы уғаа иптіг. Палалар аны улуғлапчалар, иптіг чоохтасчалар. Прай мероприятиелерде, хакас тілінең иртірілчеткен марығларда ӧткін араласча. Кӱннің сай уроктар соонаң ӧӧрелерінең хада клубсар сарначаң кружокка чӧрче.
Кӧрінче, хызыҷах іҷе-пабазына чахсы полысча, пірееде Аима пиҷезінең паза Арсентий туңмазынаң хада хойлар хадарчатхан полчалар. Иирде футбол ойнирға чӧрчелер.
Пірсінде Харатаста ирткен алыптығ нымахтар мариинда пістің ӱгренҷілерібіс ікінҷі орын алғаннар. Аселия анда араласханох. Анда оларға 4000 салковай ахчалығ сыйых пиргеннер. Піс марығда араласхан тӧрт палаа пірер муң салковай ӱлестір пиргебіс. Ол ахчаа олғаннар нинҷілер паза пасха даа узанҷаң ниме-ноолар алып алғаннар. Анаң «Чон культуразы» кружокта олар постарына ызырғалар, поғоҷахтар иткеннер. Олған Тун пайрамына хызыҷахтар чазанҷыхтар тимнеп алғаннар. Ӱлӱкӱнде араласхан палалар ызырға-поғоҷахтарын постары кизіп алғаннар. Араласпааннары сіліг тоғыстарын кӧзідіге сығар салғаннар.
Аселия - кӱстенҷік хызычах. Ол пасхазына чахсы кӧзідім полча. Чахығларны хаҷан даа толдырча. Тӧӧ чирінде мындағ хыйғаӌах чайаачы олғаннар ӧсчеткені поғдархастығ.
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы