ӦӦНІ – КІЗІ ЧУРТАЗЫН АЛ ХАЛАРЫ
28.04.2023
Хабарлар
Имҷі Галина МАЙНАГАШЕВА
Имнег кирее. Тиксі Россияда хосхар айының 28-ҷі кӱнінде Табырах имнег полызии службазының кӱні таныхталча
Имҷілернің тоғызы уғаа нандырығлығ, олар кізі чуртазын ал халарға паза хайраллап халарға киректер. Уламох нандырығлығ паза сидік тоғыс табырах имнег службазы имҷілерінің. Олар хығыртығларда хайдағ пациентке тоғазарын паза хайдағ полызығ пирерге килізерін постары даа азынада пілбинчелер. Сыбыра хығыртығда, чолда паза азах узында полчалар. Хығыртығ полза, кирек орынға чидіп алза, оларға чітіг тудынып, табырах сағынып, тоғынарға килісче.
Ағбандағы табырах имнег полызии станциязында 43 имҷі паза 180 азыра фельдшер істенче. Анда Галина Майнагашева тоғынча. Улуғ опыттығ имҷі имнег киреенде 30 азыра чыл істен парир. Тоғызын чахсы, тӱзімніг толдырчатхан ӱчӱн аны таныхтапчалар. Іди ол 2020 чылда Россия президентінің алғыстазын алған. Аннаң тоғазып, тоғызынаңар чоохтазып алғабыс.
– Галина Митрофановна, позыңардаңар паза хайди имҷі специальнозын таллап алғанынаңар чоохтап пиріңер.
– Тӧреен-ӧскен чирім Асхыс аймаандағы Казанов аал полча. Школаны 16 частығда тоосхам, кемге ӱгренерге кірерін, пілбеем. Пір чыл ибде одыр салғам. Іҷе-пабамнаң чоохтазып, Ағбандағы имнег училищезінзер медсестраға ӱгренерге кіргем. Имнег кирее кӧңніме кірген, ӱгредиим чахсы парған, аннаңар орта чол таллап алғабын тіп санапчам. Училищені хызыл дипломға тоозыбысхам. Мағаа Хызылчардағы имнег институдынзар кӧстег пиргеннер. Пір сыныхтағны тудыбызып, андар ӱгренерге кіріп алғам. Анда имнег кирее факультедін 1992 чылда тоозыбызып, пір чыл ординатурада ӱгредиим узаратхам. Прай читі чыл ӱгрен салғам. Харатастағы имнег туразынзар тоғысха кірібіскем, анда пір чыл істеніп, 1994 чылда Ағбандағы табырах имнег полызии станциязынзар кіріп алғам.
– Галина Митрофановна, пастағы кӱн тоғыста чочыныстығ пілдірген ме?
– Мин тоғысха килгенімде, пір дее туртухпаам. Минің чахсы пілістер полған, позымны киртіністіг тудынғам. Прай ниме пілчем тіп пілдірген. Амды, 30 чыл тоғын салғанда, диагноз турғысчатса, маңзырабинчам, сағынып алчам. Тоғынған опыдым улуғ, аның сылтаанда ағырығның пілдіріглерін тиңнестірчезің, ағырығны хап-орта ілезіне сығарар ӱчӱн ибіре-сибіре сағынып алчазың. Амды чииттегі чіли иртіре ізестіг хылыныс чоғыл. Чиитте прайзы даа андағ полча, неке.
– Сірернің кӧрізіңернең, имҷінің тоғызында иң сидік ниме полча?
– Имҷінің тоғызында ӧӧні – ол кізі чуртазын ал халары. Табырах имнег полызии службазының имҷілеріне уламох сидік чухча, пісті ӧӧнінде пірее кинен пол парза, хығыртчалар нооза. Аннаңар, хығыртыға килзебіс, пірееде кізі чуртазын хайраллап халарға уғаа сидік полча. Кізінің чуртазын ал халар оңдай чох полза, чӱрекке най аар. Уламох аар, кічіг пала пірее хайди пол парза. Андағ киректі кізі чӱреенҷе иртірче, аннаңар имҷілернің кӧбізі, илееде чыллар тоғын салып, чӱрекнең ағырығ пол парча.
Ӱлӱкӱннерде криминал сайбағлары удаа пол парчалар. Кізілер кӱлеттеп, тудызыбысчалар, анаң пиртін парып алай пычахтаттыр салып, пістің холыбысха кір парчалар. Андағ хығыртығларға пар килзең, киненге кір парған кізінің ӱчӱн пичелленчезің, уламох чииттер полза. Илееде чыл тоғын салған даа ползам, позымны алыстыр полбинчам. Имнег киреенде тоғынчатхан кізілерні хатығ чӱректіг тіпчелер, че анзы андағ нимес. Итсе, ол кізінің хылиинаң палғалыстығ полар. Че полған на имҷі хайдағ даа кізінің чуртазын иң аарлығ нимее санапча, аннаңар хаҷан даа кізі чуртазын ал халар ӱчӱн прай кӱзін салча.
– Табырах полызығ станциязында аймах бригадалар тоғынчалар, олардаңар чоохтап пиріңер.
– Я, пістің станцияда пасха-пасха кӧстегліг бригадалар тоғынчалар. Пар психиатрическай, линейнай, олғаннарнаң тоғынчатхан, реанимация ӧмезі паза чӱрек ағырығларынаң палғалыстығ хығыртығларға чӧрчеткен имҷілер.
– Сірернің бригадада нинҷе кізі тоғынча?
– Тӧрт кізі тоғынча: пір имҷі, ікі фельдшер (таныхтирға кирек, олар улуғ опыттығ фельдшерлер) паза водитель. Піс тың ағырчатхан кізілерзер чӧрчебіс. Ол инфаркт, инсульт пол парғаннарзар паза чолда саайға кір парғаннарзар. Пӧзіктең тӱс парған кізее полызығ кирек полза, пістің ӧме андар парча. Ідӧк кічіг палаларзар чӧрчебіс, хаҷан хурусхах (судорога) полыбысса алай пала тыныс алын полбиныбысса. Дежурстваа сығыбысса, сутка тоғынчабыс, анаң ӱс сутка тынанчабыс. Ағырығлар тың тарапчатхан туста хараа-кӱнӧрте, пір дее тынанмин, хығыртығларға чӧрерге килісче.
– «Табырах имнег полызии» автомобильде имнег туразынзар читкенҷе хайдағ полызығ пир поларзар?
– Піс чӧрчеткен автомобильлер «С» класс тіп адалча. Чуртас алнынзар парча, имнег полызиин пирҷең оңдайлар паза тиріглер ідӧк кӧместең алызып одырча. Пістің транспортта табырах имнег полызиин пирҷең оңдайлар пар, анзына кирек оборудование турғызыл парған. Автомобильдӧк кардиограмма сыныхтаан иртірчебіс, хан кӧдірілізін сыныхтапчабыс. Кирек полза, ИВЛ аппарады пар. Чолда капельница турғызарға чарир, кізінің ханын сахарға сыныхтабызарға паза даа пасха табырах имнег полызиин пирҷең оңдайлар пар. Ідӧк пістің автомобильлер компьютеризированнайлар, піс планшеттіг тоғынчабыс, андох карточкалар пасчабыс. Пірге диспетчер кіні хығыртығ кіргенінеңер имнег бригадазына искірче.
– Дежурство тузында хығыртығлар асхынах полза, тынанып алар оңдай пар ба?
– Амыр дежурство полыбох парча. Аннаңар пістің тынанҷаң пӧлік кӧріл парған, анда кушеткалар турча, піс анда тынанып алчабыс. Ідӧк алынҷа пӧлік пар, хайда чей ізіп, азыранып аларға чарир. Пірееде, хығыртығ сахтап, анда чоох-чаахнаң одырчабыс.
– Пірее хынығ алай чапсых хығыртығны сағысха киріп, аннаңар чоохтап пиріңер.
– Нинҷе чыл ирт парғанын чоохтап таа полбаспын, че ол хығыртығ сағызымда халған. Пірсінде ӱс час хараазын чиит ирен сығдыратхан. Аның хайдағ сылтағ полғанын мин пілбинчем, че хығыртығ кір парған. Піс бригаданаң адресче килгебіс, анда чиит ирен удурлаан. Ол піске чоохтапча: «Пілчезер бе, минің ипчім пала таап алған. Мин тың ӧрінчем, піреезіне чоохтап пирерім килче». Анаң пісті, стол кистіне иртіріп, палазы тӧреенін таныхтабызарға хығырған. Піс аны андағ ӧріністіг хабарнаң алғыстап, тоғыста стол кистіне одыр чӧрерге чарабинча тіп парыбысхабыс. Андағ киректер удаа полбинча, че полыбох парча.
– Галина Митрофановна, Табырах имнег полызии службазы кӱнінең хада тоғынчатханнарны алғыстабызыңар.
– Аарлығ табырах имнег полызииның имҷілері паза фельдшерлері, профессия ӱлӱкӱнінең сірерні алғыстапчам! Прайзы часкалығ паза пик хазыхтығ полыңар. Пістің оой нимес, че улуғ туза ағылчатхан тоғызыбыста ӧзіс паза пӧзік чидіглер алғапчам. Дежурстволарың ниик парзын паза ағырчатхан кізілер оой чазыл турзыннар.
Автор :
Чоохтасхан Наталья ТЮКПЕЕВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
