НЫМЗАХ ХОЛЛЫҒ, АЛЛЫҒ ЧӰРЕКТІГ
12.05.2023
Хабарлар
Пӱӱн – Чоннар аразындағы медсестра кӱні. Имҷілерге кізілерні имнирге полызып, медсестралар чон хазиин хайраллирына ідӧк улуғ кӱс хосчалар
Пу профессияны таллап алып, ағырчатханнарны имнирге полысчатхан кізілернің пірсі Зоя Матотовна Пахтаева (Сагалакова) полча. Медсестра тоғызында ол 30 азыра чыл.
Аның тӧреен чирі – Таштып аймаандағы Киров аал. Пабазы Михаил Максимович Сагалаков полған, хакас ады – Матот, іҷезі – Ольга Васильевна. Олар чоон малны соғымға ӧскірчеткен «Арбыттағы» совхозта істенгеннер. Михаил Максимович скотник полып тӱзімніг тоғынчатхан ӱчӱн Істеніс Хызыл Знамязы орденнең сыйыхтатхан. Ідӧк «Социализм марииның чиңіcчізі» танығнаң кӧп хати таныхтатхан. Ирепчі 9 пала чон аразына кир салған. Палаларның иң очызы Зоя полча.
Зоя, ӱгренҷі полар тузына читкенде, Харачул станциязындағы пасталығ школазар ӱгренерге чӧрген. Анаң ортымах класстарда, интернатта чуртап, Арбыттағы 8 чыллығ школада ӱгренген, улуғ класстарда – Кічіг Арбыттағы ортымах школада.
Школа соонаң постаң хыс медсестраға ӱгренерге чарат салған. Ол псориаз ағырығнаң ирееленҷең, аннаңар посха даа полыс полар ӱчӱн, чуртазын имнег киреенең палғалыстырарға сағыныбысхан. Кӧңніне кірчеткен профессияа ӱгреніп алғанда, чиит хыс істеніс чолын Шира аймаандағы ӧӧн имнег туразында пастаан.
Анаң, хоных хонып, пала кӧрінген ипчі декрет отпускынаң сыхханда, Ағбандағы имнег туразынзар тоғынарға килген. Анда іріңніг палығларны имнеҷең 2-ҷі хирургия пӧлиинде 1995 чылдаң сығара перевязочнай кабинетте медсестра полча.
– Мин пу профессияны таллап алғаныма пір дее хомзынминчам. Итсе-де, пістің тоғызыбыс пір дее оой нимес. Перевязочнай кабинетте пациенттернің палығларын, им салып, палғап пирчебіс. Пірееде улуғ нимес операцияларда араласчабыс, имҷілерге полысчабыс.
Пеер килгенде, перевязочнайда пір ле медсестра полған. Соонаң ікінҷі медсестраның ставказы азылғанда, теестезіп ікі кӱн пазынаң тоғын сыххабыс. Кізі чылларнаң опыт алынча нооза. Пастағы туста мині пу тоғысха медсестра Фаина Чебодаева кӧніктірген, ідӧк пасхазынаң даа кӧп нимее ӱгреніп алғам. Паза піс пис чылда пір хати, специализация хайди даа иртіп, пілізібісті алғытчабыс паза узыбысты сыбыра тилітчебіс. Хаҷан пациенттер тоғызыбысха чӧпcінчетселер паза ағырығдаң чазыл парзалар, анзы піcті тың ӧріндірче, – теен Зоя Матотовна.
Медсестраға тоғызында аар даа палығлығ пациенттерні имнирге килісче. Пірее кізі, гангрена пол сыххан сылтаанда азаан кистірібізіп, тың ағырча. Кемнің-де палии операция иділген соонаң ӱр чазылбинча. Іди тың ағырчатхан кізілер хазыхтан сыхсалар, имнег тоғынҷылары даа ниик тын сығадырлар, оларның кӱстенізі, кӱзі тик чирге парбаанына ӧрінчелер.
– Пістің, медсестраларның, тыстанызы пик поларға кирек. Пациенттернің чооғын пір дее тыртыстанмин истіп алып, оларға орта чӧп пирерге кӱстенчезің. Піреезі, ағыриина сыдаспин, чуртирым килбинче тіп искірче, андағ кізіні иптіг чоохнаң амырадарға килісче. Я, тоғыста мындағ даа кирекке тоғасчабыс, – таныхтаан ол чооғында.
Зоя Матотовна реанимация пӧлииндегі пациенттернің палиин палғирға чӧр килче. Андағ имнег полызии терапия алай пасха даа пӧліктерде имненчеткен кізілерге киректелчетсе, оларға даа полызарға маңзырапча. Аның чооғынаң, тоғыс амыр парчатхан туста хайзы-да пациенттің палиинаң кинетін хан ах сығарға айабас, андада уғаа чапчаң хайынарға килісче. Тоғыс хаҷан даа пір ле оңдайнаң парбинча тіпче ол. Аннаң пасха, перевязочнайдағы медсестра палығларны палғирына киректелчеткен марля салфеткаларын, вата шариктерін пос холынаң тимнеп пилетеп салча.
– Арса, соонаң чиит тоғынҷылар, мындағ имнег материалын піди постары тимнебин, истіг тоғынарлар. Хайда-да пу саринаң тоғыс нииктел парған, че піс сағам иргі оңдайҷа тоғынчабыс. Паза чииттер, хайзылары медсестра поларға сағынчалар, оой тоғыстығ ползыннар, оларға аар ағырчатханнарны имнирге киліспезін тіп алғапчам. Амғы туста чиит медсестралар піс чіли аар тоғыснаң айғазарға хынминчалар, имнег киреенде прайзы ла сыдаспинча. Пик сындырлығ, хылии пик кізілер ле мында істенерге халчалар. Пістің пӧлікте, кӧзідімге, пӱӱл ікі чиит хыс тоғынарға халған. Имнег туразында, тізең, медсестралар чидіспинчелер, сағам андағ сидікcініс прай чирде пар. Піс хаҷан-да тынаға сых парарбыс, пістің орнына істенҷең кізілер кирек нооза.
Тоғызым, аар даа полза, кӧңніме кірче, мин мында хынып істенчем. Ибде тынанып алған соонаң ӧмедегілернең чоох алызарға сағын парчазың. Хада тоғынчатхан арғыстарымны профессиональнай ӱлӱкӱннең алғыстап, пик хазых, чахсы чуртас алғапчам, хаҷан даа оң ползын, – чооғын алғастығ сӧcтернең тоосхан медсестра.
Таныхтирға кирек, Зоя Матотовна ӱс паланың іҷезі, ӱс парханың ууҷазы полча. Пір хыс паза ікі оол, ӧскір салып, чон аразына кир салған. Хызы зоотехникке ӱгреніп алған. Ооллары – ікістер. Спортнаң ӧткін айғазып, ікізі Ағбанда Олимп резерві училищезін (техникум) тоосхан. Амды Хызылчардағы ӱгретчілер институдында ӱгренчелер. Олар, пиҷезі чіли, пӧзік ӱгредігліг поларға кӱстенчелер.
Автор :
Инора БОРГОЯКОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
