ХАЙДИ КӦСТЕГЛІГ ОҢДАЙҶА ӰГРЕНЕРГЕ КІРІП АЛАРҒА?
21.12.2016
Статья
Хаҷан-да Хакасияның предприятиелеріне, организацияларына пӧзік квалификациялығ специалисттер чидіспинчеткеннеңер удаа истерre килісчең. Пу ағырсымнығ сурығны пӧкчең оңдайларны Хакасияның правительствозы, республиканың ӱгредіг паза наука министерствозы тілеен. Іди регионда чииттерге аймах программалар, проекттер тоғынып пастааннар. Ідӧк школа тоосчатханнарға кӧстегліг оңдайҷа пӧзік ӱгредіг учреждениелерінзер ӱгренерге кірер оңдай пол килген. Пӱӱнгі кӱнде абитуриенттерге кӧстегліг оңдайӌа ӱгренерге хайди кіріп алардаңар чоохтазып алғабыс Хакасияның ӱгредіг паза наука министрі Галина САЛАТАНАҢ.
- Галина Александровна, кӧстегліг оңдайӌа ӱгредігдеңер чарыда чоохтап пиріңер.
- Кӧстегліг ӱгредігнің ӧӧн пӧгіні - республиканың предприятиелеріне, организацияларына паза учреждениелеріне пӧзік квалификациялығ кадрларны тимнирі. Аннаңар министерство-ведомстволар, абитуриенттернең чӧптезіглер идіп, пӧзік угредіг учреждениелерінзер ӱгренерге ысчалар. Халғанӌы чылларда пӧзік квалификациялығ кадрларны тимнирінде ідӧк тоғыс пирчеткеннер ӧткін араласчалар. Олар пілчелер нооза, предприятиезер пӧзік пілістіг специалист килзе, организация чахсы тилир.
Таныхтирға кирек, амғы туста Хакасияа пӱдіріг, энергетика, электротехника, тағлығ инженерия, имнег, угредіг киреенҷе специалисттер чидіспинче. Ідӧк улуғ кирексіністе аал хонии тоғынҷылары - агрономнар, мал имӌілері паза пасхазы даа. Пу сидіксіністі пӧгібізер ӱчӱн, республиканың министерстволары кирек специалисттерні тимнепчеткен вузтарнаң пірге тоғыс апарча.
- Таңдағы абитуриенттерге чарыт пиріңер, кӧстегліг оңдайҷа ӱгренерге сағынчатхан оол-хыстарға направлениені хайдаң алып аларға?
- Иң пастап, абитуриент хайдағ профессия алып аларға сағынчатханын пілерге кирек. Ікінӌізі, пӧзік ӱгредіг учреждениезін таллап, андар ӱгренерге кіріп алар ӱчӱн, хайдағ сыныхтағлар иртерге паза хайдағ пічіктер тимнирін піліп алзын. Общежитие суриин ідӧк хайығда тутсын. Ӱзінӌізі, таллап алған специальность, профессия Хакасияда алай Россияда кирексіністе полчатханын істессін. Чиит кізі вуз соонаң хайдағ организацияда тоғынарын пілерге кирек. Кӧзідімге алза, чиит кізі ӱгретчі поларға сағынчатса, ағаа республиканың ӱгредіг управлениелерінзер, школаларзар айланарға кирек полар. Имнег киреенде істенерге сағынчатса - Хакасияның хазых хайраллаӌаң министерствозынзар, право хайраллир киреен таллап алза, республиканың істіндегі киректерінҷе министерствозынзар айланзын.
- Кӧстегліг оңдайӌа ӱгренерге сағынчатхан чииттерге хайдағ пічіктер тимнирге кирек?
- Чиит кізі кӧстегліг оңдайӌа ӱгренерге сағынчатса, аның паза тоғыс пирчеткеннернің аразында чӧптезіг иділче. Анда чиит кізее ӱгренчеткен туста социальнай полызығ пирілердеңер пазылча. Кӧзідімге алза, ӱгредіг ӱчӱн ахча тӧлирі, стипендия пирері, чол паза чурт ӱчӱн хорадығ айландырылары паза даа пасха танығлар.
- Галина Александровна, кӧстегліг оңдайҷа ӱгренерге сағынчатханнарның кӧбізі таллап алған специальностьча хайди даа кіріп алар тіп санапча. Анзы андағ ба?
- Пӧзік ӱгредіг заведениезінзер кӧстегліг оңдайӌа ӱгренерге кірерге сағынчатхан оол-хыстарның аразында алынҷа таллағ полча. Пірееде пір орынға нинӌе-нинӌе абитуриент полча. Кемнің пірге хазна сыныхтағларында иң пӧзік баллар полар, ол абитуриент ӱгренерге кіріп алар.
- Чоохтап пиріңер, пістің республикада кӧстегліг оңдайңа ӱгренерге сағынчатхан чииттернің саны кӧп пе?
- Я, Хакасияның чииттері кӧстегліг оңдайҷа ӱгренерге удаа кірчелер. Олар ӧӧнінде СФО-дағы вузтарда ӱгренчелер. Кӧп кізі имнег алай ба ӱгредіг специальностьтарын таллапча. Таныхтирға сағынчам, пу кӧстеглерҷе ӱгренчеткен чииттерге хабазығ чахсы иділче. Іди олар ӧӧн стипендияа хоза 2 муң салковай алчалар.
- Галина Александровна, студенттерге хоза хайдағ хабазығ иділче?
- Кӧстегліг оңдайҷа ӱгренчеткен чииттерге хазна чахсы хабасча. Кӧзідімге алза, студент самолет биледіне ахча хоратхан полза, ол ахча ағаа айландырылча. Андағ право 23 час толдырғалах, очно ӱгренчеткен паза пастағызын на пӧзік ӱгредіг алчатхан студенттерге пирілче. Андағ студент Хакасияда тӧреміл чуртапчатхан паза Россияның пӧзік ӱгредіг учреждениезінде ӱгренчеткен поларға кирек.
СӦС СОО: Хакасияның ӱгредіг паза наука министрі Галина Салата, республиканың оол-хыстарына кӧстегліг оңдайҷа ӱгренерге кірердеңер чӧптер пиріп, ідӧк прайзын чағдапчатхан Наа чылнаң алғыстапча. Оларға чахсы ӱгренерге, сағынған сағыстарын толдырарға алғапча.
Оксана Сунчугашева.
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы