ХАЗНАА НАНДЫРЫҒЛЫҒ ПРОФЕССИОНАЛЛАР КИРЕК
13.11.2018
Хабарлар
Тоғазығ. Хакасия пазының тоғызын толдырчатхан Михаил Развожаев Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедінің ӱгретчілерінең паза студенттерінең тоғасхан.
Ол кӱн университеттің актовай залына чон толдыра чыылыс парған. Тоғазығны апарған ХГУ-ның ректоры Татьяна Краснова. Ол «сурығ - нандырығ» оңдайынаң парған. Сурығларның кӧбізін азынада, чаӌында пазып, тимнеп салтырлар. Залда ідӧк пос микрофон турған. Аны пастыра Хакасия пазының тоғызын толдырчатхан Михаил Развожаевке кӧні сурығлар пирерге чарир полған.
Чаӌында пастағы сурығ мындағ полған: «Хайдағ хылыхтығ поларға кирек губернатор?» Ол сурыға Михаил Развожаев піди нандырған:
- Ол позының тоғызында нандырығлығ поларға кирек. Сынап ол позының сӧстеріне турыстығ полбаза, аның авторитеді тӧбін пар сығар. Ідӧк ол тоғысха кӱс ползын. Губернаторның тоғызы хаӌан даа кӧп полча: документтернең танызарға, кізілернең тоғазарға, пір сӧснең, прай чирде маңнанарға кирек. Ідӧк губернатор кізілерге сидіксіністерні чазырбин чоохтазын. Олар андада оңарарлар, улам полыс пирерге кӱстенерлер. Ідӧк хормачыланысты оңарзын. Аар тустарда кізі кӧңнін хормачыланыс кӧдірче нооза.
Ікінӌі сурығ полған: «Хакасиязар тоғынарға килерінеңер сағынғазар ба?»
- Чох, сағынмаам, - теен Михаил Владимирович. - Итсе-де, мин хазна устааның школазында паза Россия президентінің хазна службазында ӱгренгем. Анаң практиканы Финляндияда паза Гонконгта ирткем. Іди мині президенттің резервіне кир салғаннар. Миннең хада ӱгренген 10 кізі губернатор полыбысхан, ікі кізі федеральнай министрге турғызылғаң. Мин халғанӌы чылларда Алтынзархы Кавказтың киректерінӌе министр орынӌызы полғам.
Пірсінде мині президентсер хығыртыбысханнар. Президент миннең сурған: «Сірер сибиряксар?» Мин нандырғам: «Я, мин Хызылчардаңмын. Анда ӧскем паза тоғынғам». Анаң ол мині пеер, Хакасиязар, табығлар иртчеткен тусха ӱр нимеске тоғынарға ысхан. Мында тоғыс кӧп: хысхызына тимненіс, федеральнай бюджетке кіріп алар пічіктер тимнирі, килер чылға республика бюджедін алары...
Анаң ноға амғы табығлар Хакасияда піди пар сыхтылар тіп сурыбысханнар. Михаил Развожаев ол сурығӌа позының кӧрізін чарытхан:
- Мында пір сӧснең чоохтап полбассың. Хакасияда киректер прай ла хомай полбаан. Тоғыстар апарылғаннар. Федеральнай ахча кил турған, наа школалар паза олған садтары пӱдірілгеннер. Че табығлар алнында ӧдістер кӧп пол парып, муниципальнай пӱдістернің счеттары чабыл парғаннар. Аалдағылар чал ахчазын ал полбиныбысханнар. Школаларға, олған садтарына энергетиктер чарытхы паза хара тас пирбинібіскеннер. Аннаңар ол туста тоғынчатхан губернатор пастағы турда кирек ӱннер чыып полбаан...
Анаң Хакасия пазының тоғызын толдырчатхан Михаил Развожаевтең республикадағы хара тас разрезтерін налог ахчазын толдыразынаң тӧлеттірӌең оңдай пар ба тіп сурғаннар.
- Анзы пір саңай пӧгібісчең сурығ нимес, - нандырған ол. - Я, олар республикаа налог ахчазын асхынах тӧлепчелер. Че пір саринаң, піс олардаң орындағы чонға социальнай полызығ пирерге хысчабыс. Аннаңар полған на киректі тирең ӱзӱрерге, киліп ле, олардаң ахча хыс полбассың. Олар прай киректерні закон хоостыра итчелер. Мында хазнаа даа паза компанияа даа тузалығ чӧптезіг ползын...
Мындағ сурығ полғанох: «Чииттерге амғы чуртаста постарына килістіре орын табар ӱчӱн ниме идерге?» Михаил Владимирович піди нандырған.
- Сынап сірер постарыңа килістіре тоғыс таап алзаңар, - теен ол, - анда сірер сын профессионал поларға кӱстеніңер. Ол тоғыста прай сурығларны тирең пілерге кирексер. Ідӧк нандырығлығ поларға. Итчеткен тоғысты толдыразынаң идерге, читіре итпин, тастабасха. Хайди даа толдырчатхан тоғыстың салтарына чидерге. Андада сірер маңнаныстығ профессионал поларзар. Пӱӱнгі кӱнде хазнабысха андағ кізілер кирек.
Анаң пирілген сурығлар аразында хакас тілін паза культуразын тилідер программалар тоғынарлар ба тіп полған.
Андағ программалар хайди даа поларға кирек тіп ізендірген Хакасия пазының тоғызын толдырчатхан Михаил Развожаев. Ӱлгӱ саринаң ол кирекке полызығ полар. Хай пірее программаларны алғыдарға даа чарир. Федеральнай программаларға кірерге. Че чииттернің дее саринаң чӧптер паза полызығлар ползын.
Хакасия пазының тоғызын толдырчатхан Михаил Развожаев ХГУ ӱгретчілерінің паза студенттерінің аймах-пасха сурығларына кӧні нандырығлар пир турған. Тоғазығның пір час азыра тузы табырах ирт парған.
Автор :
Илья ТОПОЕВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы