ЧАХСЫ ЧӦПТЕР ТОЛДЫРЫЛАРҒА КИРЕК
14.05.2019
Хабарлар
Чииттер съезді соонӌа. Ирткен айда «Хурултай» тиксі Россиядағы хакас чииттернің съезді пастағызын на ирткен. Ӱр ниместе, аның салтарлары иділіп, резолюция алылған.
Республика чииттерінің «Асхыр» халых пірігізі «Хурултай» хакас чииттернің чыылиин тӧстеен. Аның араласчылары съезд пӧзік синде иртер ӱчӱн кӧп кӱс салғаннар. Че хайдағ даа мероприятиенің ӧӧні - ол чахсы салтар. Аннаңар піс хакас чииттернің «Асхыр» халых пірігізінің кнезі Айла Тюньдешеванаң чоохтазып алғабыс.
- Айла, съезд соондағы сағыстарыңнаң ӱлес пиріңер. Турғызылған пӧгіннерің толған ма? Арса, пірее читпестер сығысханнар.
- Прай турғызылған пӧгіннерібіс толған тиирге чарир. Хайди піс хынғабыс, съезд ідӧк ирт парған. Чыылыға республиканың прай даа аймахтарынаң чон чыылысхан. Ідӧк пасха регионнарда чуртапчатхан хыс-ооллар пос сағызынаң килгені ӧріндірген. Олар Хызылчардаң, Томсктаң, Новосибирсктең, Москвадаң паза Санкт-Петербургтаң килглееннер.
Мындағ съездті пастағызын на иртіргебіс, аннаңар читіре иділбеен нимелерні тӱзедербіс. Кӧзідімге, экология, туризм сурығларына алынҷа ӱзӱріг площадкаларын тӧстирбіс. Сизінгенде, чииттер ол сурығларға улуғ хайығ айландырчалар. Ідӧк чыылығда онлайн оңдайнаң ӱн пиріс читіре тоғынылбин парған. Анзы кӧп сурығ полғаннаңар сағынчам.
Таныхтирға кирек, съезд соонда «Асхыр» чииттер пірігізінің араласчылары саны илееде ӧс парған. Оріндірче, чииттер чоныбыстың ӱчӱн чӱрексіпчелер, чуртаста туза поларға сағынчалар.
- Хайдағ даа пастағда полысчы полча. Кем сірернің ӧӧн полысчыңар полған?
- Республикадағы хакас чонның Улуғлар чӧбі чахсы хабасхан. Ідӧк алынҷа алғыс Хазна Думазының депутады Надежда Максимованың полысчызы Любовь Аёшинаа. Ол чуртазында нинҷе-нинҷе съезд иртір салған, аннаңар аннаң кӧп чӧптескебіс. Ідӧк алғыс читірерҷікпін Хакасия пазының пастағы орынҷызы Андрей Асочаковха, республикадағы хакас чонның Улуғлар чӧбінің кнезі Пётр Воронинге, Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министрі Михаил Побызаковха, республиканың культура министрі Леонид Ерёминге паза Хакасияның чииттер киректерінҷе хазна комитедінің кнезі Татьяна Карташоваа.
Съезд тузында пис площадка полған, оларның устағҷылары уғаа чахсы тоғыныбысханнар. Тиксі алза, полысчылар кӧп полған. Кӧзідімге, аймахтардағы специалисттер паза олаңай ӧткін кізілер чахсы хайыныбысханнар, олар орындағы чииттерні, чыып, съездке ағылғаннар. Ідӧк спонсорларны таныхтирға кирек. Олар ахчанаң паза араласчыларны азырирында чахсы полыс пиргеннер. Оларның санында идінҷек Алёна Бурнакова, Мария Бурнакова, «Зов предков» печать студиязы паза даа пасхазы.
- Съезд соонаң аның ирткені хоос-тыра ӱндезіглер кірче полар...
- Я, піссер илееде ӱндезіг кірген. Кӧбізі іди чыылысханына ӧрінче. Съездте аралас полбааннары даа пасчалар, чайғызын пазох тоғазарға сурынчалар. Аннаңар оларға чайғызын ӧнетін лагерь тӧстир пӧгін пар. Ікінҷі съездін, тізең, ікі чыл пазынаң иртірербіс.
- Съездтің ӧӧн салтары - ол резолюция. Анда илееде чӧптер алыл парған. Сірер оларның хайзын алынҷа таныхтирҷыхсар?
- Резолюцияны тимнебізіп, піс аны Хакасияның ӱлгӱзіне ызыбысхабыс. Оларның ӧӧні - Ағбанда Чоннар ынархазының туразын пӱдірері, хакас чииттерні ӱлгӱ органнарындағы тоғыстарға алары. Республика муниципалитеттерінде оол-хыстарны идінҷектер тоғызына ӱгредерге паза маңнаныстығ идінҷектер пос киреенең наа ла айғазып пастапчатханнарнаң устир тоғысты чуртасха кирерге кирек. Резолюцияда ідӧк Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозына чӧптер пар, ол санда хакас тілі уроктарының частарын хозары, хакас тіліне, литератураа паза фольклорға чарыдылған наука істезіглеріне хоза хабазығ пирері паза даа пасхазы. Пу сурығлар резолюцияа кирілген чӧптернің улуғ нимес чардығы ла. Итсе-де, анда кӧріл парған прай даа чӧптерге хайығ айландырарға кирек.
Чоохтирға кирек, съезд хоостыра улуғ тоғыс иділ парған. Резолюция, тимнеліп, ызыл парған, че аны хоостыра піссер пірдеезі ам даа айланғалах. Пір чыл пазынаң ол чӧптер хайди толдырылчатханын кӧрербіс.
Автор :
Екатерина ИНДЫГАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде