ОЛАРНЫҢ ТОҒЫЗЫ ААРЛАСТА
23.08.2019
Хабарлар
Харатасчы кӱніне. 1948 чылдаң пістің хазна Харатасчы кӱнін таныхтапча. Пӱӱл ол пайрам орғах айының 25 кӱніне килісче
Пӱӱнгі чооғыбыс Хубачар аалның чуртағҷызы Пётр Вениаминович Тормозаковтаңар. Ол харатасчы тоғызында 1989 чылдаң сығара.
Пётр Вениаминович 1960 чылда Ағбан пилтірі аймаандағы Московскай аалда тӧреен. Че Тормозаковтарға анда ӱр чуртирға киліспеен, олар Хапчал аалзар кӧзібіскеннер. Пабазы Вениамин Тимофеевич паза іҷезі Клавдия Васильевна совхоз хойларын хадарҷаңнар. Вениамин Тимофеевич чахсы чабан полған, аның ӱчӱн «Урал» мотоциклнең таныхтатхан. Ол Кызлас аалдаң полған, чуртастаң ирте парыбысхан. Хада хонғанына тӧрт паланы чалғызан ӧскірерге аар полған, аннаңар палаларын Ширадағы интернатсар пирібіскен. 1976 чылда Пётр Вениаминович, школа тоозыбызып, Ширадағы профтехучилищезер тракторист-машинистке ӱгренерге кірібіскен. 1979 чылда, специальность алып, Харатастағы той заводында тоғын сыххан. Анда ол аймах тоғыстарда істенген: фасовщик, погрузчик водительі, грузчик, кочегар. 1989 чылдаң хара тас аныпчатхан «Ызых» разрезте бульдозерист полыбысхан. 2008 чылда экскаваторщикке ӱгреніп, олох разрезте 2012 чылға теере істенген. 2012 чылдан Харатастағы разрезте тоғынча.
- Мин Хёндай экскаваторнаң тоғынып пастаам. Экскаваторщикке ӱгреніп алғанда, устағчым, пастыр киліп, сурған: «Праваң паза чарадииң пар, экскаваторда тоғынарзың ма?» Мин ынабысхам. Чарым кӱн экскаваторнаң чӧріп алғам, пірдеезі мині ӱгретпеен. Ікінҷі кӱнінде тоғын сыххам. Пастығыбыс чапсып таа парған, - теен Пётр Тормозаков.
Амды Пётр Вениаминович улуғ опыттығ специалисттернің санында. Наа ла тоғынарға килген экскаваторщиктерні, бульдозеристтерні ӱгретче. Аның ӱгренҷілері амды республиканың прай даа разрезтерінде істенчелер.
Пӱӱнгі кӱнде ол Komats РС 2000 экскаваторнаң тоғынча. Пу экскаватор синінең улуғ паза кӱстіг, хамызына 12 куб кірче. Пір сменада экскаваторщикке 7 муң куб чирні сығарыбызарға кирек, че олар 8-9 муң, пірееде 11 муң куб сығарыбысчалар. Кирек синні ас парыбысса, тоғынчыларға чал ахчазы кӧп паза хоза премия тӧлелче. Харатастағы разрезте тоғынчылар пір сменада 12-лер час тоғынчалар. Ікі кӱн алай хараа тоғынып, анаң ікі сутка тынанчалар. Мындағ аар тоғыста кізі хазии тын хомайланча, аннаңар тоғынҷыларға санаторийде тикке тынанарға, имнег туразында имненерге оңдай пирілче. Пӱӱл Пётр Вениаминович, пу оңдайнаң тузаланып, санаторийде тынанып алған. Ідӧк ӱс чылда пір хати Россияның регионнарынзар тынанарға пар килерге чолға ахча пирілче. Тормозаковтар сӧбірезі пірсінде, пу льготанаң тузаланып, Хара талай хазынзар чӧр килгеннер.
Пётр Тормозаков «СУЭК - Хакасия» пірігістің иң чахсы тоғынҷыларының санында. Чыл сай пірігіс олимпиада иртірче, хайзында иң чахсылары устарын кӧзітчелер. 2014, 2017 чылларда Пётр Вениаминович анда утхан, 2011 - 2015 чылларда ағаа «Иң чахсы экскаватор машинизі» ат пирілген, 2013 чылда иртірілген олимпиадада «Ызых» разрезтің иң чахсы бригадазы полыбысхан. Предприятиеде кӧп чыл тӱзімніг тоғынған ӱчӱн, Пётр Тормозаковха ӱс хати Ford автомобиль сыйлааннар - 2012, 2015, 2017 чылларда. Хара тас промышленнозы тилізіне улуғ хозым иткен ӱчӱн, 1999 чылда ағаа III степеньніг «Шахтерская слава» танығ читірілген. 2016 чылда ағаа «Россия Федерациязының аарластығ шахтеры» ат пирілген.
Пётр Вениаминович ипчізі Оксана Эдуардовнанаң ікі пала ӧскір салған. Оларның хызы Юлия Хызылчарда чуртапча, оолғы Кирилл Хызылчарда чаа-инженер институдында ӱгренче. Пётр Вениаминович Тормозаков, тынаға тӧрт чыл мының алнында сых парған даа полза, тоғынарын тохтатпаан. Ипчізі Хубачардағы школада англия тілі ӱгретчізі полча.
Отпуск тузында Тормозаков ирепчі Тува, Алтай республикаларынзар паза пасха даа хонҷых регионнарзар пос машиназынаң чорыхха пар килчелер. Пос туста сӧбіре пазы аалдағы спортзалзар волейбол ойнирға чӧрче, ідӧк улуғ частығлар аразындағы волейбол мариинда сыбыра араласча.
Пу тоғысты таллап алғанына Пётр Тормозаков пір дее ачырғанминча. Хара тас аныпчатхан разрезте аннаң андар тоғынарға сағынча. Экскаваторщик поларға пӧгін тутчатханнарға ол мындағ чӧп пирче: «Посха ізенерге, туртухпасха паза тоғынарға. Мындағ аар тоғыста пик хазых кирек. Ағаа хоза, кізі, хараа тоғынып, чарым чуртазын чідір салча. Хараағы смена соонаң кӱнӧр-те тынанарға кирек нооза. 40 чыл тоғын салып, пір дее тоғыс кӱнін иртірбин істенгем. Амды тынағда даа ползам, аннаң андар тоғынарбын».
Автор :
Оксана ЧЕЛТЫГМАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы