ТЕЕС САЙБИРҒА ЧАРАБАС
14.01.2020
Хабарлар
Хоос кӧріс. Соохтар пасталыбысса, город чуртағҷылары хысхызына піснең хада халған хусхаӌахтарны азырап пастапчалар. Андағ туста чапсых таа нимелер кӧрерге килісче
Салаадаң салааға сегірісклеп чӧрчеткен пораатайлар одырчыхсар чағдапчатхан ууңадаң харах албинчалар. Кӧгізектер, тізең, улуғ частығ кізіні чирде сағыпчалар, пос тілінең ниме-де хынығ «чоохтасчалар». Тосханҷа азыранып алза, хайдар учух пар килердеңер чӧптесче полбастар ба.
Мына ағас салааларындағы пораатайлар, ниме-де ӱлес полбин, мыҷыраза халдылар. Кем пыролығ, кем сын кирек ӱчӱн турысча - піл полбассың. Алай иней ағылған чиисті хахлап алар алнында тамырларынҷа хан ойладып аларға іди сохтанысчалар ба? Пір дее айабас. Аннаңар городтың Чиңіс паркындағы одырчыхтар ӱстӱндегі худай хустары суум-саам кӧдірібіскен пораатайларзар хахап парып кӧрчелер.
- Сағыпчазар, я?.. Кӧмес орайлат салдым. Амох азырирбын, - соох одырчыхсар нинҷе-нинҷе хати пӱктелген иргі кипті салыбысты ууҷа.
Анаң, ӧстеп ала, ипти одырыбысты. Чыллар хайди табырах иртчеткеннеңер, кізі хазии ідӧк тудығ чох уурапчатханнаңар позы алынҷа чоохтанып пастабысты. Холындағы пора ӧңніг истең тігілген сӱӱмектің ахсын систе тартхан. Пастап ах халас кизектерін сығарып алды. Оларны, оохти тутхлап, харзар тастағлапча. Анзы худай хустарына ағылған чиис полтыр. Олар сах андох кӧңнілеріне кірген чоон арах халас кизектерін хахлап, оох чардыхтарны аар-пеер пытырадып пастабысханнар. Кӧгізектерге паза пораатайларға ол ла кирек осхас, сах андох постарынзар чағын учухчатхан чардыхтарны хаап алып, хыйа учуғыбысчалар. Че тың на ырах парбинчалар. Кічиҷегес кизекке тоспассың нооза.
- Тың маңзырабинчатсаңар, кӧмес сағып алыңар. Пір чапсых ниме кӧзіт пирербін, - чоохтаныбысты мағаа хусхаҷахтар азырапчатхан ууҷа.
Пазым икіпчем. Анзы кӧмес маңзырапчатхан чіли тудын сыхты. Амды халастың ооғазах кизектері аар-пеер табырах арах учуххлап пастабыстылар. Хара пасхаҷыл кирек, нинҷе кӧп халас тастапча, анҷа кӧп хусхаҷах чыылысчатханға тӧӧй. Аннаң-мыннаң на чыылысхлапчалар. Сала чапчаңнары сах андох ӧӧр ортызынзар тӱсчелер, пірее кизегес хаап алып, хыйа сегіре халчалар, анда чіп пастабысчалар. Пазымнығ хылыхтығлары анда-мында пастырыс чӧрчелер, худай хустары ырах арах учухтырыбызар кизектерні сағыпчалар. Пірееде пилен дее чиисті амзирға маңнанминчалар, чапчаңнарына пыластырыбызып, ах-тик тур халчалар.
Инейнің сӱӱмегезіндегі халас тоозылған осхас. Піреезі мындағ нимее хайығ айландырған полар: улуғ частығлар хусхаҷахтарны хаҷан даа ах халаснаң азырапчалар. Анзы тиктен нимес. Пілігҷілернің чӧптерінҷе, хара халас хусхаҷахтарның хурсахтарына чарабинчатхан осхас.
Піс улуғ частығ кізінең хада ол одырған орыннаң хыйа парчабыс. Ағастар аразынзар кірібіскебіс. Хусхаҷахтар пісті ӱдес парчалар. Пірееде алныбысха кірібізіп, ағас салааларында одырғлабызып, сағып алчалар. Кирек піди поларын чахсы пілчеткен чіли тудынчалар. Кӧріп-сизініп одырчатсам, худай хустары піснең хада чорыхха сыхпадылар, андох ла пастырыс чӧрчелер. Кӧгізектер дее кӧп нимес. Ӧӧнінде пораатайлар. Анзы чапсых таа пілдір парған. Ниме полчатханын сурчам.
- Амох постарың кӧріп аларзар, - кӱлімзірепче улуғ частығ кізі.
Мына ол тохтабысты. Позына полыс пирерге сурынча, холындағы сӱӱмекті мағаа пирібісті. Кічиҷегес хапчығас кӧр халдым. Анда чарба осхас. Пластик ідісті ағасха тоңхар палғап салтырлар. Ортызында оох хусхаҷахтар кір полар тизік. Андар чарбаны прай урыбысты. Ағас салааларында одырғлапчатхан пораатайларның хынчатхан чиизі тіп саналчатханын чарыт пирче ууҷа. Че пісті ӱдес килген хусхаҷахтар оңарарға даа маңнанғалахта, хайдаң-да худай хузы учух килген, пластик ідіске кіріп аларға харасхан. Кирегі киліспин парғанда, аңдарыл парбас ӱчӱн, ханаттарынаң сапхланып пастабысхан. Сах андох чарба аар-пеер пытырап сыххан. Аны кӧрерге дее хынығ пілдірген. Аннаңар сала ла хатхырызыбыспаабыс.
Че пораатайлар, аны ла сахтаан чіли, чирзер тӱзібіскеннер, нимістеніп пастабысханнар. Инейнің сӧстерінең, ам на учух килген худай хузуның тоғызын пораатайлар постары толдырчатхан осхастар. Кем пастап ідіссер кіріп алар, пасхазына орын чохтаңар, ханаттарынаң сапхланып, пасхазына чиис тӱзір пирче. Анзын пу сомда чахсы кӧріп аларға чарир.
Автор :
Анатолий СУЛТРЕКОВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы