ХАЙХАСТЫҒ ХООСТАР ПАЗА СОМНАР
29.01.2020
Хабарлар
Кӧзідіглер. С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінде ӱс кӧзідіг тоғынып пастады. Устарның ағастаң тимнеен тоғыстары, хоосчы Людмила Чечурованың акварель хоостары, Тува сомҷыларының сомнар кӧзідии парча
Хоос кӧзідіглер «Ағастың хайхастығ тилекейі», «Акварельнің тилекейі» паза «Убсунурдағы ойым» адалчалар.
Хоосчылар постарының тоғыстарын ӧӧнінде хайахтығ сырларнаң чайидырлар. Че Нымырттығ поселоктың чуртағҷызы Людмила Чечурова акварельнең хоостапча. Ол Нымырттығдағы «Энергетик» культура ӧргезінде . «Вернисаж» хоос студияда ӱгретчі полча. 40 чыл аразына аның 17 кӧзідии ирткен.
Кӧс чӧрчеткен кӧзідіг Нымырттығ поселокта, Саяногорскта, Хызылчарда, Зеленогорскта полған.
Людмила Чечурова хоостарында Хакасияның чир-чайаанын омалапча. Пастағы кӧрістеңӧк оларны ӧтіре чарых алай хызамдых сустар сиилчеткенге тӧӧй. Пу кӧзідіг тиктең нимес «Акварель тилекейі» адал парған. Авторның хоостарында пулуттарны, пӧзік тағларны, порчоларны, арығларны кӧрерге чарир. Чир-чайаанның омазы аймах тустарда кӧзіділ партыр. Хоостар «Борус кӱскӱде», «Хыро», «Кӧк тубан», «Хысхыдағы Сойан», «Байкал салғахтанча» паза даа пасха адал парғаннар...
- Мині хоостирға Хакасияның сіліг чир-чайааны, Сойан тағлары чайааннар тіп санапчам, - чоохтапча Людмила Павловна. Сыбыра матап тоғынарым килче. Мин чорыхтарға удаа чӧрчем, пасха чирде кӧргенін хоостапчам. Мағаа акварелънең тоғынарға чағын. Сынында акварель сырлары пос оңдайлығлар. Сағынған сағысты хооста чайап аларға сидік. Че андағ даа полза, наа тоғыстар тӧріпчелер. Мындағ сырларнаң кізінің сағызын паза прай кӧңнін хоос пастыра читір пирерге чарир.
Сомнар кӧзідии «Убсунурдағы ойым» С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінің ікінҷі хадылында азылған. Хакасиязар Туваның сомҷылары ааллап килгеннер. Олар ӱс хоосчы - Александр Куксин, Владислав Канзай паза Татьяна Арчимаева. «Убсунур ойымы» Тува паза Моол чирлерінің хырығында орныхча. Ол заповедник полча. Ойымны пӧзік тағлар ибірчелер. Анда удаа тоғаспинчатхан ӧзімнер, аңнар чуртапчалар. Андағы чир-чайаанда парысха, ах торлағаннарға тоғазарға чарир.
Сомнар кӧзідиин азып, С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінің сомҷызы Олег Ковалев таныхтаан:
- Амғы кӧзідігде заповедникте тоғынчатхан сомҷыларның тоғыстарын кӧрчезер. Олар сомға суурчалар паза наука тоғызын апарчалар. Прайзы Россия сомҷы-хоосчылары пірігізіне кірче. «Убсунурдағы ойымның» узуны - 150 километр артиинаң. Анда амғы туста тоғаспинчатхандаа аң-хусты кӧрерге чарир.
Сомҷы Людмила Арчимаева олар кізі азаа паспаан чир-чайаандағы кӧрімнерні паза аңнарны сомнар пастыра чонға кӧзітчебіс теен. Сомнарда киик, тӱлгӱ, хуу хустар, ах ӱгӱ, тибелер омалал партырлар. Манул адалчатхан чазы хоосхазы даа анда чуртапчаттыр. «Ірімҷік паза сеек» уғаа чапсых сом тимнел партыр. Хурт-хоостарның оох чардыхтары паза хыллар прай чахсы суурыл партырлар.
Тува сомҷылары Хакасияда оларның тоғыстарының кӧзідии тоғынчатханы ӱчӱн алғызын читіргеннер.
Кӧзідіг залында «Ағастың хайхастығ тилекейі» азылған. Хоосчылар, чир-чайааннаң алылған материалларнаң узанып, хоос омаларны чайапчалар. Ӧӧнінде хузух ағазы киртер тоғыстарға чарапча. Мында Ағбандағы олғаннарның 2 № искусство школазының тоғыстары араласчалар. Узанҷыхтар ағастаң абдырачахтарны, ідістерні, хоос омаларны чайапчалар.
Ширада чуртапчатхан Евгений Янгулов (сола ады - Е.Ю.Венге) хузух ағазынаң уғаа сіліг паза сын осхас омаларны чайапча. Кирткен тоғыстары «Алтын Арығ», «Аңчы» адалча. Чиит оолның чайаачы чолы азых полар тіп санапчам. Ағаста киртері ағаа ӧӧркі чайааннардаң пирілген осхас.
С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінде кӧзідіглер 25 февральға теере тоғынарлар.
Автор :
Елена САГАТАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы