ПОЛҒАН НА ОМАНЫ ТОЛДЫРАЗЫНАҢ ЧАРЫТЧА
05.02.2020
Хабарлар
Чоныбыс поғдархазы. Пӱӱн пайрамнығ тӧреен кӱнін Россияның саблығ артизі Анна Михайловна Туртугешева (Тюмерекова) таныхтапча
Анна Туртугешева - театр искусствозына тӱгеде пирін салған кізі. Хакас драма театрында ол 49 чыл істен парир. Ол син тус аразына саблығ ус хакас сценазында 100 артиинаң аймах ома чайап салған.
Анна Михайловнаның тӧреен аалы - Асхыс аймаандағы Палыхтығ суғ. 1967 чылда чир-суғҷыбыс, аалдағы школаны тоозыбызып, Новосибирсктегі театр училищезінзер ӱгренерге кірген. Анда сылағай, абахай кӧрімніг, поэзияа хынчатхан хысты артист специальнозына Р.А.Корохнаң А.Н.Левит ӱгреткеннер. Пӱӱнгі кӱнде училище театр институды полча. Аны тоосханнарның санында РСФСР-ның чон артизі Вера Капустинаны, режиссер Андрей Звягинцевті адирға кирек.
1971 чылда театр училищезін маңнаныстығ тоосхан чир-суғҷыбысты Хакас автоном облазының М.Ю.Лермонтовтың адынаң театрзар тоғысха алғаннар. Пастағы рольны чиит ус «Ниме идерге син чуртапчазың?» спектакльда толдырған. Аның матыры - Лейла аттығ хыс. Чоохтирға кирек, артист кізее полған на роль аарлығ. Аймах омаларны чайап, ол матырның хылиин кӧрігчілерге толдыразынаң читір пирерге кӱстенче. Че иң чӱрексіністіг пастағы тоғыстар. Режиссерлар, кӧрігҷілер, хада тоғынчатхан арғыстарың рольыңны хайди паалирлар ни? 21 частығ Анна Туртугешева тиктең чӱрексеен. Кӧрігҷілер хакас хысты чылығ удурлааннар, театрда таланттығ кізілер тоғынчатханына ӧрінгеннер. Ідӧк театр искусствозына хынчатхан улусха Хатияның («Мин кӱнні кӧрчем» спектакль), Офелиянын («Гамлет»), Хысторайның («Сас той») паза пасха матырларның омалары кӧңніне кіргеннер.
Халғанҷы рольны алынҷа таныхтирға кирек. 1990 чылда Анна Михайловна, перінҷек Хысторайны чалтырама толдырған ӱчӱн, «Хайхастығ кӧзеңелер» республиканың театр фестиваль-мариинда «Иң чахсы ипчінің рольы» номинацияда чиңіс тутхан. 2005 чылда Хакас драма театры «Науруз» чоннар аразындағы фестивальда «Алаахтыртхан Хорхло» ойынны кӧзіткен. Жюридегілер, хакас артисттернің узына морсынып, театрның ӧмезін «Спектакльның музыка омазы» ӧнетін сыйыхнаң таныхтааннар. Ол чидігде Анна Туртугешеваның хозымы улуғ.
Че Анна Михайловнаның иң танығлығ рольы Бортенің омазы полча. «Тӱгенҷі хам» спектакльны режиссер Эльза Кокова драматург К.Чаконын пьесазынча турғысхан. Анда А.М.Туртугешева Чингисханның ырах кӧрістіг, пик хылыхтығ Борте ипчізінің омазын чайаан. Спектакль Хакас драма театрының репертуарында 10 чыл полған. Кӧрігҷілер полған на сай артисттің пӧзік узына хайхачаңнар. Хакас драма театры «Тӱгенҷі хам» ойынны Москвазар, Уфазар, Хызылчарзар, Улан-Удэзер фестивальларға ал чӧрген. 2001 чылда пу ойын «Скифтін кӧрізі» III тилекейдегі театр олимпиадазының лауреады полыбысхан.
Артисттің халғанҷы рольларынаңар чоохтаза, Анна Туртугешева «Пыром таста, чирім», «Аарлығ минің тонағҷыларым», «Ханума» паза пасха спектакльларда ойнапча.
Саблығ ус поэзияны улуғ хайығда тутча. Ол кибелістер хығырҷаң программа илееде чайап салған. Оларны хоостыра Анна Михайловна чир-суғҷыларын М.Кильчичаковтың, А.Кыштымовтың, В.Майнашевтің, А.Ахматованың чайаачызынаң таныстырча. 2003 - 2017 чылларда тыс пілбес ипчі, «Вдохновение» актерлар мариинда аралазып, кӧп хати лауреат атха турысхан.
Анна Михайловна Туртугешева театр искусствозына паалап полбас хозым ит салған. Хакас драма театрының ӧмезі аны пайрамнығ тӧреен кӱнінең алғыстапча, хынчатхан кӧрігҷчілерні мыннаң мындар наа рольларнаң ӧріндірерге алғапча.
Автор :
Светлана СЕЛИГЕЕВА, Хакас драма театрының литература пӧлиинің устағҷызы
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде