ЧУРТАҒҶЫЛАРНЫҢ ХАЗИИН ХАЙРАЛЛИРЫ - ӦӦН ПӦГІН
03.03.2020
Хабарлар
Имнег кирее. Ағбан пилтірі аймаандағы Піҷі пилтірі аал чуртағҷыларының хазиин, пеер Московскай аалдағы имнег амбулаториязынаң ӧнетін кил парып, сыныхтапча тиксі практикалығ имҷі Любовь Антоновна Ахпашева. Наа фельдшер пункты азылғанда, аалда имнег полызиин пирерге хай-хай оой пол парды
- Любовь Антоновна, имӌі полып, аалда нинҷе чыл істен парирзар?
- Мин 2001 чылдаң Московскай аалдағы участковай имнег туразында тоғын сыххам. Итсе-де пу аал минің тӧреен чирім полча. Че мин алында аймах чирлерде тоғынғам, ӧӧнінде Асхыс аймаанда.
Тӧӧ пазы поселокта имҷі-гинеколог полғам. Соонаң Кызластағы участковай имнег туразында имҷі-терапевт полып істенгем, анда ол туста кізілерні хараа-кӱнӧрте имнирінде 25 орын полҷаң. Анаң тӧреен аалымзар айланғам.
Піс, имҷі-терапевттер, 2002 чылда «тиксі практикалығ имҷі» кӧстегде пілізібісті алғытхабыс. 2004 чылдаң аймахтағы ӧӧн имнег туразының чахиинаң тиксі практикалығ имҷі полып тоғын сыххабыс.
- Имнег амбулаториязында нинҷе тоғынҷы істенче? Анда тиксі нинҷе чуртағҷаа имнег полызии пирілче?
- Анда имҷі мин полчам. Паза ікі медсестра істенче. Оларның пірсі улуғларнаң тоғыс апарча, ікінҷізі олған медсестразы полча. Алында санитаркалар тоғынҷаңнар, пу кӱнде пол чуғҷаң ікі кізі чарымар ставкада тоғынча. Тӧреен аалымда участковай имнег туразы полған, че ікі чыл мының алнында аны чабысханнар. Ол ам имнег амбулаториязы ла полча, анда кӱнӧрте имниріне ікі ле орын кӧріл парған.
Піс имнег полызиин Московскай аал чӧбінзер кірчеткен ӱс аал чуртағҷыларына пирчебіс: Московскай, Піді пилтірі, Халсарығ. Ӧӧн аалда 1600-че кізі чуртапча, ікі кічіг аалда - 120-лер кізі. Халсарығда фельдшер-акушер пункты пар, че андағы фельдшер илееде ағыр парир. Аннаңар сағам медсестрабыс пу аалзар неделяда ікі хати иртен чӧрче, обед соонаң - Піҷі пилтірінзер.
- Піҷі пилтірінде наа фельдшер пункты азылғанда, ам мында тоғыс хайди апарылча?
- Пу аалда фельдшер чоғыл, аннаңар пеер пістің тоғындылар кил парчалар. Фельдшер пункты чох полғанда, пеер неделя сай чӧрҷеңміс. Аалдағыларны иблеп чӧріп имнеҷеңміс. Амды Піҷі пилтірінзер мин айда ікі хати кил турарбын, медсестра - неделяда ікі хати. Че чоохтирға кирек, чуртағҷылар анзынаң чараспинчалар. Хайди олар тіпчелер, неделяда пір-ікі ле хати кил парғаны асхынах, анда пірее фельдшер кӱннің сай тоғынзын. Сынында пу аалзар сыбыра тоғынҷаң фельдшер киректелче. Ағбан пилтірі аймааның ӧӧн имнег туразының имҷізі Екатерина Викторовна Трефилова, аалдағыларның сурынызын хайығда тудып, пу сурығны пӧгерге харасча. Сидіксініс пӧгілер тіп ізенерге халча. Наа фельдшер пунктында ідӧк пол чуғдаң кізі сыбыра тоғынар. Мында тоғынарға прай истіг оңдайлар пар: наа оборудование, санузел, алында кабинеттер, соох паза чылығ суғ. Наа тура чарытхы кӱзінең чылыдылча.
- Амғы туста демография сурчина улуғ хайығ айландырылча. Чоохтап пиріңер.Піҷі пилтірінде пала кӧп тӧріпче бе?
- Чох. Аалда 3 частығ пір ле пала, че ол Харатас город чуртағызына саналча. Ыңааахтар паза 3 часха читкелек палалар пір дее чоғыл. Аалда тиксі 20 пала саналча. Школа чоғыл. Ӱгренӌілерні Московскайзар школа автобузынаң тарт чӧрчелер. Пу аалда мының алнында пасталығ школа, ФАП таа пар полған, анаң олар чабыл парғаннар. Амды аалда кӧбізін тынаға сых парған улус чуртапча. Кічіг аалда наа фельдшер пункты пӱдіріл парғаны уғаа чахсы кирек. Че мында наа школа пӱдірілер ни? Чох, неке. Андағ минің пос алында кӧрізім...
- Аалдағылар ӧӧнінде хайдағ ағырығларнаң ирееленчелер?
- Ӧӧнінде піссер, имҷілерзер, ханы кӧдірілчеткен хоостыра, сахар диабеді ағырығнаң ирееленчеткен кізілер айланчалар. Піҷі пилтіріндегі ікі кізі I паза III группа кинегі полча. Ідӧк хондроз паза пасха даа ағырығларнаң ағырчалар. Сахар диабедінең, тізең, мында 7 кізі ағырча, кічіг аалға пу сан кӧп полча тиирге чарир.
- Чуртағӌылар хазыхтарын пиктирге постары кӱстенчелер бе?
- Олар, хазиин сыныхтанар ӱчӱн, Московскайдағы имнег учреждениезінзер ӧткін айланчалар. Андох ӧӧнінде диспансеризацияны иртчелер. Ідӧк піс, имнег тоғынҷылары, Піӌі пилтірінзер кил парып, анализтерні лабораториязар алчабыс.
Мин, тиксі практика имӌізі полып, ӧнетін аппараттар полызиинаң хулах-харахтарын сыныхтап, терапия алай неврология ағырығларын даа имнепчем, пасха специалисттерзер ыспин. Диагнозты хап-орта турғызарға киректелзе, аймахтағы ӧӧн имнег туразынзар кізілерні ысчабыс.
- Паза пу чоохха хоза ниме чоохтирӌыхсар?
- Ӱстӱнде чоохтаам нооза, Піӌі пилтірінзер тоғысха фельдшер киректелче тіп. Ам пу сурығны пӧгерге кӱстенчелер. Минің кӧрізімнең, пеер тоғынарға килер кізее аалда хайди даа чурт пирілерге кирек. Ол сурығ пірее хазна программазынӌа пӧгілген полза, чахсы поларӌых. Кӧзідімге, кічіг аалзар «Земский фельдшер» хазна программазынӌа имнег тоғынӌызын тоғысха тартып аларға чарир. Ол программада специалистке хазнадаң пирілчеткен ахчалығ полызыға, 500 муң салковайға, аалда чурт суриин пӧгіп аларға чарир тіп санапчам.
Автор :
Чоохтасхан Инора БОРГОЯКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде