УНИВЕРСИТЕТ ТУСНАҢ ТИҢЕ ХААЛАПЧА
29.01.2020
Хабарлар
Ӱгредіг. Пу наада ХГУ-ның ректоры Татьяна Краснова, хабарҷыларнаң тоғазып, университеттің наа чидіглерінеңер паза турғызылған пӧгіннердеңер чоохтап пирген
Пӱӱнгі кӱнде Хакас хазна университеді пістің регионда иң улуғ пӧзік ӱгредігліг учреждение полча. Ректор Татьяна Григорьевнаның таниинаң, университет чылда 120 - 140 кӧстегҷе студенттерге піліс пирче. Чооғын пастап, ректор ӱр ниместе Россия президенті Владимир Путин Федеральнай Чыылыға айланызында регионнардағы пӧзік ӱгредіг пирчеткен вузтарны хайдағ алызығлар сахтапчатханын чарыда чоохтап пирген. Таныхтирға кирек, амды орындағы вузтар регионның экономика саринаң тилізі ӱчӱн нандырығлығ поларлар. Ӧӧнінде ол пӧзік пілістіг кадрлар тимнирі полча. Президенттің айланызынҷа, амды регионнардағы вузтарға «имҷі» специальностьча 70 % бюджет орны кӧстег хоостыра пиріл турар. «Педагогика» специальностьтарынҷа ідӧк кӧстегліг орыннар хозылар. Амды Хакасияның ӧӧн университеді ол алызығларны чуртасха кирерге тимненче.
Татьяна Краснова чооғында пӱӱнгі кӱнде Хакасияның пӧзік ӱгредігліг чииттерінің 75 %-і чир-суунда халча тіп таныхтаан. 25 %-і, улуғ городтарзар паза хырығ озаринзар парыбызып, анда чурт салынча.
Чоохтирға кирек, чуртастың алызығлары прай нимее теелче. Ол санда ӱгредіге дее. Амғы туста улуғ хайығ айландырылча наа технологияларға. Аннаңар ол специальностьтарҷа регионға пӧзік квалификациялығ специалисттер кирек полар. ХГУ-да ол кӧстегҷе инженер-технология институды бакалаврларны паза магистрлерні тимнепче. Анда пӧзік технологияларға чарыдылған лабораториялар тоғынча. Студенттер анда, чайаачы устарын тилідіп, мобильнай телефоннарға наа приложениелер тимнепчелер. Ідӧк оол-хыстар, 3D-технологияларнаң тузаланып, оларны ӱгредіг системазына кирерге пӧгінчелер.
Инженер-технология институдынаңар алынҷа чоохтаза, аның директоры Александр Валинецкийнің таниинаң, пӱӱнгі кӱнде анда 800 азыра студент ниик промышленность, пӱдіріг, экология, искірігліг технологиялар кӧстеглерҷе ӱгренче. Иң кӧп студент искірігліг технологиялар специальностьтарҷа: 100 артиинаң - бакалавр, 50 - магистр паза пір аспирант. Пасха ӱс кӧстегҷе 60 азыра студент ӱгренчеттір.
Ирткен чылның сентябрь айында эксперимент оңдайынаң ХГУ-да чааҷылар тимнеҷең кафедра азылған. Анда 73 студент кии-хан тигір войсколарының «радиолокация станциязының операторы» специальнозына ӱгренче. Татьяна Краснованың таниинаң, анда дисциплинаа хатығ хайығ айландырылча.
Туснаң тиңе тилир ӱчӱн, чир-суубыстың иң улуғ университеді наа специальностьтар азарға пӧгінче. Ол санда - тағда апарылчатхан тоғыстар кирее. Пу специальностьха студенттерні ӱгредер ӱчӱн, вузха кӧп наа оборудование паза ӱгретчілер киректелче. Пӱӱнгі кӱнде университет ол сурығлар хоостыра СУЭК-наң палғалыс тутча. Ізенчебіс, килер ӱгредіг чылында наа специальность пістің чииттерге азыл парар.
Экономикаа теелчеткен кӧстегҷе дее студенттерге наа специальностьтар саны хозылған. Амды оол-хыстар, «Чоннар аразындағы финанстар» кӧстегҷе ӱгреніп, институт тоозыбызып, килкім организацияларда тоғыс таап алчалар.
Наа ӱгредіг чылына ХГУ-ға 1441 бюджет орны пирілче. Амды университет час-хызын пазох абитуриенттерні удурлирға тимненче. Пӱӱнгі кӱнде, университетте аймах специальностьтар алып алар ӱчӱн, школа тоосчатханнарға пірге сыныхтағларны ортымахти 65 баллға тудыбызарға кирек. Ректорның таниинаң, вуз ол кӧзідімнерні 70 баллға теере кӧдірібізерге пӧгінче. «Юрист» паза «имҷі» специальностьтарҷа, тізең, ол кӧзідімнер чылдан чылға 80 баллдаң даа пӧзік полча.
Таныхтирға кирек, Хакасияның ӧӧн вузы ідӧк пасха хан чирінең килген студенттерні ӱгретче. Пӱӱл пастағызын на Хакас хазна университедіне хырығ озаринаң килгеннерге 30 бюджет орны пирілген. Университетте «Орыс тілі, пасха хан чирінің тілі» кӧстегҷе США-даң, Хыдаттаң, Моол чирінең килген студенттер ӱгренчелер.
ХГУ-ның аал хонии институдында «ветеринария» кӧстегҷе аймах істезіглер апарылча. Ирткен чылда ӱгретчілер студенттернең хада малларға витаминніг мал азиин, тимнеп, сығарыбысханнар. Мал азии хайди інектерге, пызоларға теелчеткенін піліп алар ӱчӱн, олар орындағы фермерлернең хада аны чуртасха киргеннер. Істезіг кӧзіткен: наа азырал полызиинаң пызолар табырах паза хазых ӧсчелер тіп іле сығарылған. Тӱрчедең институт наа мал азиина патент алып алар. Ол істезіглер Хызылчарда ирткен «Кимдегі Сибирь» чииттер форумында пӧзік паалалған тіп искірген ХГУ-ның наукаҷа паза инновацияларҷа проректоры Андрей Попов.
Ідӧк ХГУ электроннай порталын тилітче. Ӱр ниместең абитуриентке, университетсер дее килбин, документтерін Интернет пастыра ызыбызып, хынчатхан специальностьча вузсар ӱгренерге кіріп алар оңдай полары кӧрілче.
Ӧріністіг кӧрерге, хайди наахылалча университеттің аймах корпустары. Аллығ заллар, аудиториялар студенттернің кӧңнін кӧдірче. Ректорның чооғынаң, ол тоғыстарға кӧп кӱс салылча.
Пір сӧснең чоохтаза, Хакасияның ӧӧн университеді, пір орында турбин, алнынзар хаалапча. Аның студенттері халых, наука, культура чуртазында ӧткін араласчалар.
Автор :
Ольга ТОМОЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы