КИСКЕКНЕҢ АҒЫРБАС ӰЧӰН
25.10.2019
Хабарлар
Хазых. Хакасия чуртағӌыларына кискектең тоғыр прививкалар турғызылча.
Ағбан городтың имнег туразының иммунопрофилактика пӧлиинің устағҷызы Ольга Пономаренконаң Ағбанда вакцинация хайди иртчеткеннеңер паза хайдағ прививка турғызылчатханнаңар чоохтасхабыс.
- Ольга Андреевна, иң пастап чарыт пиріңер, нимедір андағ кискек?
- Кискек - ол соохта хаптырылған чалғыс чуғынҷах ағырығ, хайзы, кізінің хазиина хорғыс ағылып, улғаатча. Ол кізінің хазиин на сайбабинча, ідӧк чуртазына хорғыс ағылча. Тыморабысхан кізінің хазии удаа сайбалча. Ол сайбағлар кискектепчеткен туста пілдіртпинчелер. Имненіп алған соонаң на сығыс килчелер. Кізі удаа пілінминче иді-ханы тоғызының сайбалғаны кискекнең ағырған соонда сығыс килгенін. Удаа чӱрек-тамыр, нерв системалары паза даа пасха кізі иді-ханының тоғызы сайбал чӧрібісче.
- Кискектең тоғыр нинӌе кізі прививка турғыстыр салған?
- Прививка турғыстырҷаң тус пасталғанда, 23 августта піске 25 муң 290 кізее турғысчаң вакцина пирілген. Піс оларны ӱс неделя аразына прай турғызыбысхабыс. 14 октябрьдаң сығара кем турғыстырарға маңнанмаан паза кемге вакцина читпин парған, прививка турғызылча. Прай 23 муң азыра вакцина пирілген.
Таныхтирға кирек, пу прай вакцина нимес, хайзы пирілче, вакцина ӱзінҷі хати позыдылза, хоза прививкалар турғызылар. Піс тиксі 58 муң азыра кізее прививка турғызарға пӧгінчебіс.
- Вакцинация ӱс хати иртірілче. Хаҷан иң килістіре тус прививка турғыстырарға?
- Сағам - прививка турғыстырарына иң килістіре тус. Тасхар тың соох паза палғас нимес. Ӧӧні - хазых, ағырбинчатхан кізее прививканы турғызары. Хаҷан ОРВИ-наң ағырчатхан кізілернің саны асхынах паза кискекнең ағырчатханнар чоғыл. Вакцинация соонаң кізінің иммунитеді ӱс неделя тыыпча. Андада кізінің кискекке арачыланыс полча.
- Кискектең тоғыр прививка прайзына турғызылча ба?
Піс прививканы піссер айланған полған на кізее турғысчабыс. Россияның национальнай календарьына кирілген хайди даа итчең прививкаларны піс прайзына турғыспинчабыс. Оларны кізілер санға алылған орындағы имнег тураларында турғысчалар. Кискектең тоғыр прививкалар профилактика оңдайынаң иділчелер.
Иң пастап вакцинация иділче кізілернең тоғынчатханнарға. Олар кискекнең ағырыбызарына чочыныс пар. Оларның санына кірчелер имҷілер, ӱгретчілер, садығҷылар паза даа пасхазы. Ідӧк олған садынзар чӧрчеткен палаларға, ӱгренҷілерге паза студенттерге, 60 час ас парғаннарға паза чӧреес ағырығларнаң ағырчатханнарға. Армияа хабылчатхан оолларға хайди даа кискектең тоғыр прививка турғызылча.
- Кискектең тоғыр прививканы полған на кізее идерге чарир ба алай турғыстырбас сылтағлар пар ба?
- Я, пар. Хайзы кізілернің нымырха киҷіріне аллергия полча, оларға кискектең тоғыр прививка турғызарға чарабас. Ол вакцина таңах нымырхазының киҷірінде ӧскірілче, аннаңар чарадылбинча. Андағ кізілерге прививка турғызарға чарадылбинчатханнаңар пічік пирчебіс.
Кискекнең тың кӧп кізі ағырчатханы ілезіне сығысчатса, Роспотребнадзор паза организацияларның устағҷылары кискектең тоғыр вакцинация иртпееннерні, эпидемия ирткенҷе, тоғысха чӧрерге чаратпасха киректер. Мындағ чарадығ Роспотребнадзорның кирексіністерінҷе алылча. Ол кізілер тоғысха чӧрбинчелер, оларға чал ахчазы тӧлелбинче. Анзынаңар Роспотребнадзорда толдыразынаң чарыт поларлар.
- Пӱӱл кискектең тоғыр турғызылчатхан вакцина хайди адалча?
- Пӱӱл, ирткен чылдағы чіли, кискек ағыриинаң тоғыр турғызылчатхан вакцина «СОВИГРИПП» адалча. Прививка соонаң кізінің ағырыға 6 - 8 айға пик иммунитет тӧстелче. Турғызылчатхан вакцина чыл сай алысча. Анзы хайдағ кискек ағырии алындағы чылда ілезіне сығысханынаң палғалыстығ. Пӱӱл вакцина алыспаан.
- Пӱӱл хайдағ вакцина киректелчеткенін кем істесче?
- Тиксі тилекейдегі хазых хайраллахаң организация (ВОЗ) пар. Андағы ученайлар анзын істесчелер. Олар хайдағ вирус поларын ілезіне сығарчалар. Анаң хайдағ кискектең тоғыр, хайдағ пӱдістіг вакцина поларға киректеңер искірчелер. Оларның істезіглері хоостыра хазналар вакциналар тимнепчелер.
- Прививкадаң пасха, кискек ағырығларынаң хайди арачыланарға?
- Кискек ағырығларына пик иммунитет полар ӱчӱн, прайзы даа пілчеткен олаңай нимелерге тудынарға кирек. Кізі хазых чуртас апарарға, араға іспеске паза тамкы тартпасха кирек. Чахсы азыранарға. Чахсы полар, хазыхты тыытса. Ідӧк часхы паза кӱскӱ тустарда поливитаминнер чиирге кирек.
Кискекнең ағырчатханнарның саны тың кӧп полчатхан туста ундубасха кирек: ол ағырығ кии пастыра чухча паза вирустар холҷа кізее чух парчалар. Аннаңар эпидемия тузында ағырчатхан даа, ағырбинчатхан даа кізее маска кизерге киректелче. Тасхартын ибзер кірзӧк, холларны паза сырайны чууныңар.
- Прививка турғыстырған соонаң кізілер кискекнең ағырыбысчалар ба?
- Инъекция турғыстырған орын ағырча алай хызар парча. Пастағы, піреезі ікінҷі дее кӱнінде изі чохтанча, 37-ҷе градусха теере иді ізіпче. Прививка соонаң реакция ӱзінҷі кӱнінде полза, ол хайда-да ОРЗ алай ОРВИ чухтырып алған. Че кізілер кискекнең ағырбинчалар. Амғы вакцина арығлалған, ол мының алнында турғызылған прививкалардаң пасхалалча. Анда тіріг вирус бактериялары чоғыл, аннаңар вакцинация соонаң кізі ағырбинча.
Ідӧк таныхтирға кирек, кізілер вакцинация соонаң ОРЗ паза ОРВИ ағырығларынаң ағырчалар тіп хомзынчалар. Пілерге кирек, прививка кискектең тоғыр турғызылча. Аннаңар сизінерге кирек, кискекнең ағырчатхан кізі идінің ізии 39 - 40 градус полча. Піреезінің, тізең, аннаң даа пӧзік кӧдірілерге айабас. Олох туста кізінің сӧӧктері сыстасчалар паза сиирі тартча. Ағырчатхан кізі, тур таа полбин, чатча. Ікі-ӱс кӱн пазынаң хоза чиділ паза пурун суу ах сыхча. Аннаңар кискек ағыриин ОРВИ паза ОРЗ ағырығларынаң пасхалирға кирек.
- Наа ла ағырып пастабысса, ниме идерге?
- Участковай имҷіні ибзер хығыртарға кирек алай имнег туразынзар айланыңар. Имҷі, сірерні кӧріп, имнер пас пирер. Ибде посха имненерге чарабас. Паза, тоғысха чӧріп, пасхазына чухтырарға чарабазох. Хазыхтарыңны хайраллаңар.
Автор :
Чоохтасхан Наталья ТЮКПЕЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде