КОРОНАВИРУС ІСТЕНІСТЕГІ ХАЙЫЗЫҒЛАРНЫ ДАА СЫНАПЧА
22.12.2021
Хабарлар
Форум. «Халых чоохтазығ» гражданскай форумның араласчылары ирткен неделяда коронавирус пандемиязы тузындағы тоғыс оңдайларын ӱзӱргеннер
Азых ӱзӱріг Н.Г.Доможаковтың адынаң национальнай библиотекада ирткен. Анда республикадағы профсоюз организацияларының кізілері араласханнар. Олар тоғынҷыларның праволары хайди арачылалчатханынаңар чоохтааннар. Анда, ӧӧн чоох тудып, чыылысхан чонның сурығларына нандырған кізілернің санында полған Хакасияның істеніс паза социальнай арачыланыс министрінің пастағы орынҷызы Андрей Петров.
Профсоюз организацияларының устағҷылары постарының отрасльында коронавирус пандемиязы тузында хайдағ сидіксіністерге учурапчатханынаңар чоохтааннар. Оларны хайдағ оңдайнаң пӧгердеңер чӧптер пиріп, кӧрістерінең ӱлескеннер.
Хакасиядағы профсоюзтар федерациязының кнезі Евгения Ольховская имнег тоғынҷыларына мындағ аар туста хайдағ сидіксіністерні тобырарға килісчеткеннеңер чоох тутхан.
- Республика правительствозының мындағ гражданскай форумны иртірерінче кӱстенізін уғаа тузалығ тіп санапчам, - чооғын пастаан Евгения Васильевна. - Піс, ӱлгӱдегілернің коронавирус наа чуғынчахтаң тоғыр кӱрезіг апарарынча чарадығларын толдырып, кирілген хатығластарға урунчабыс. Піс санапчабыс, андағ хатығластардаңар паза олох кӧстегче иртірілчеткен кӧп мероприятиедеңер істенчеткен улустың пістің республика чуртағчыларының тоғыс пирчеткен кізілернің кӧріс-сағызына хайди даа хайығ айландырарға, оларға удур парарға кирек.
Аның чооғынаң, халғанҷы ікі чыл аразына профсоюзтағылар 600 азыра имнег тоғынҷызына юрист полызиин пиргеннер, ол санда оларның праволарын чарғыда арачылааннар. Профсоюз кізілерінің кӧп айланызы сылтаанда чарғы-имнег экспертизазы имҷілері, табырах имнег полызии службазының водительлері, имҷі-патологоанатомнар, клиника-диагностика лабораториязы тоғынҷылары коронавирус тузындағы стимулирующай тӧлеглерні алар праволығ санал сыхханнар. Ідӧк имнег тоғынҷыларына андағ тӧлеглерні тузында паза толдыразынаң тӧлеп турардаңар кӧп сурығ сығысчаң.
Коронавирус ағырығ тарап сыхханда, хайзыда имнег тураларына тоғыс синінең кӧп артылған. Пасха имнег учреждениелері, тізең, планда кӧрілген имнег полызии пирілбинібіскенде, чабылғаннар, имнег тоғынҷыларына чал ахчазы толдыразынаң тӧлелбинібіскен. Оларда имнег полызии толдыразынаң алай пір дее пирілбеен тіп саналча нооза. Андағ хыйалға олар пӱӱн дее тоғасчалар. Ам республикада пландағы имнег полызиин пиріп пастабысхан даа ползалар, че андағ имнег туралары толдыра кӱзінең ам даа тоғынғалахтар. Ковиднең ағырчатханнарнаң тоғынминчатхан имҷілер мындағ сурығ кӧдірчелер - хазых хайраллирында специалисттер пӱӱн дее чидіспинчелер, че мыннаң мындар республикада пір дее специалист халбас, неке. Тоғыс чох халып, оларның хайзы-да пасха регионзар кӧсче.
Ідӧк сидік сурығларның пірсі - имнег тоғынҷыларына арачыланҷаң ниме-ноо (СИЗ) чидіспеңең. Анаң 2020 чылда августтаң ол пӧгіл сыххан. Істеніс кодексінің 10-ҷы чардығынзар - істеністі хайраллиры - алызығлар кирілчелер, олар кӱзіне 2022 чылда 1 марттаң кірчелер. Ол алызығлар ідӧк арачыланҷаң ниме-ноо суриина теелчеттірлер. Хайди санапча Е.В.Ольховская, имнег тоғынҷыларына арачыланҷаң ниме-ноо тоғыста хайди даа пирілерге кирек.
Коронавирус тарапчатханда, регионда хатығластар кирілчеткеніне пӱдіріг отрасльындағылар чӧпсінминчелер. Оларның кӧрізін форумда искірген «Хакасияның пӱдірігҷілері» ассоциацияның кнезі Михаил Борисов. Хатығластар кирілзе дее, че пасха регионнарда пӱдіріг отрасльының тоғызы пір дее тохтадылбаан. Че Хакасияда оларның тоғызы тохтадылған. Андағда андағ тусха пӱдіріг чӧптезіглерінің тузын узарадардаңар чарадығ алыларға кирек тіп санапча. Пӱдірігні апарарға пір дее ниме харығ полбасха кирек. Каменщиктерні, крановщиктерні паза пасха даа пӱдірігҷілерні дистанционнай оңдайда тоғындыр полбассың. Олох туста пу отрасльда тоғысчылар чидіспинчелер. Паза наа чуғынҷах «хайынчатхан» туста пӱдіріг материалларының паалары кинетін ӧс чӧрібіскеннер, пӱдірігҷілерні анзы сидіксініске кирче. Чӧп пиріп, ол таныхтаан, ӱлгӱдегілерге ол-пу сурығны пӧгерінде пӱдіріг отрасльындағыларнаң удаа тоғас турарға чарир. Паза республика правительствозындағы коронавирустаң тоғыр кӱрезерінҷе оперативнай штабта саңай ла чиновниктер араласчалар. Аның кӧрізінең, анда ідӧк халых организацияларының кізілері аралазарға кирек.
Пу кӱнде ковидтең тоғыр вакцинаны турғыстырарға хынминчатхан кізілерні Роспотребнадзорның чахиинаң тоғыстаң хыйа идерге чарадылча. Кӧзідімге, энергетика отрасльындағы андағ чарадығны толдырарға сидіксінчелер. Сағам оларның тӧрт тоғынҷы, вакцинациядаң тоғыр полып, тоғыстаң хыйа иділген. Че ам оларның орнына специалисттерні таппинчалар. Анда чиит специалистке ӱсче ай стажировка, анаң сыныхтағлар иртерге кирек полтыр. Сыныхтағларда ағаа 600 сурыға нандырарға кирек. Энергетика паза пӱдіріг отрасльларындағыларны хатығласха кирбестеңер сурынчалар.
Азых ӱзӱрігде чоох пирілген ідӧк культура, ӱгредіг, почта тоғынҷыларына. Кӧзідімге, культура сферазындағылар, хатығластар, локдаун киріл сыхса, ойын-концерттерні иртір полбин сыхчалар. Паза азых чоохтазығда он-лайн палғалысча араласханнар Калининград облазындағы профсоюз организациязының кізізі, ідӧк Сибирьдегі федеральнай округтағы профсоюз федерациязының кнезі.
Анаң халғанҷызынзар аймах профсоюз организацияларының пу форумда пирілген чӧптерінҷе резолюциязынаң таныстырғаннар. Андар кирілген чӧптернің санында:
- коронавирустаң тоғыр кӱрезерінҷе федеральнай пірге стратегия тӧстирдеңер. Прай регионнарға эпидемия тузында хайди орта тудынардаңар пірге оңдайлар кӧріл парарға кирек;
- оперштабта халых организацияларын паза тоғыс пирчеткен улусты араластырарға;
- хазых хайраллиры паза ӱгредіг тоғынҷыларына, хайзылары коронавируснаң аар ағырғаннар, хазиин пиктирінҷе паза реабилитация иртерінҷе программаларда ахча кӧр саларға;
- халых орыннарында QR-кодтарны право хайраллаҷаң органнар тоғынҷыларына алай Роспотребнадзорның специалисттеріне ле сыныхтирға чарадарға.
Форумның тоғызы 23 декабрьға теере узарадылар. Анаң соонаң резолюцияны ӱлгӱдегілерге ызарға пӧгінчелер.
Автор :
Инора БОРГОЯКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы