Конференция. Орғах айының 22 – 24 кӱннерiнде Хакасияда ӱгретчiлернiң августтағы кибiрлiг конференциязы иртче. Пӱӱл ол «Образование в Республике Хакасия: вызовы нового времени и пути их решения» адалған

Чыл сай конференцияда ӱгредiг киреенде iстенчеткен ӱс муң азыра улус паза ӱгретчi араласча. Пӱӱл ӱс кӱн аразына очнай паза заочнай оңдайҷа 20 секция тоғынча. Конференцияның пленарнай чардығында Хакасия пазы Валентин Коновалов араласхан. Ол, чыылығ араласчыларын Ӱгредiг чылы пасталарынаң алғыстап, ӧрiнiстiг хабар искiрген.

– Хакасияның ӱгредиин тилiпчеткен отрасльға санирға чарир. Ол чох тиксi хазна даа, аның экономиказы паза социальнай чуртазы даа чахсы тилiп полбас. Аарлығ ӱгретчiлер, республика правительствозы ӱгретчiлерге хабазар тоғысты сыбыра апарча. Хакасияның бюджедi ниик тее полбаза, пiс пӱӱл 1 сентябрьдаң ӱгредiг организацияларында iстенчеткен прай ӱгретчiлернiң окладтарын 20 процентке кӧдiрерге чарадығ алғабыс. Iзенчем, амғы ниик нимес туста наа хабазығ сiрерге туза ағылар паза профессияда наа чидiглерге чидерге кӧстир, – искiрген Валентин Олегович.

Ӱгретчiлернiң, имҷiлернiң чiли, тоғыстары ниик нимес тиирге чарир. Ӧӧн тоғыстаң, олғаннарны ӱгредерінең пасха, оларға аймах-пасха пiчiктернең кӧп тоғынарға килiсче. Анзын прай даа специалисттер таныхтапчалар. Ӱгретчiнiң аар тоғызын пiлiп, вуз тоосхан чиит специалисттер школаларзар тоғынарға парарға тың на хынминчалар. Сын ӱгретчi поларға сағынчатханнарны паза палаларға хынчатханнарны ла анзы хорғытпинча полар, неке. Хайди позының видео айланызында таныхтаан Россияның просвещение министрi Сергей Кравцов, 1 сентябрьдаң пасти ӱгретчiлернiң чаҷын тоғыстары илееде хызырылар. Ӱгретчi иң пастап олғанны ӱгредерге кирек тiп таныхтаан ол чооғында. Ағаа хоза, ӱгредiгдеңер законнаң «образовательная услуга» сӧс чох идiлер. «Ӱгретчi полызығ пирбинче, ол ӱгретче», – хосхан просвещение министрі Сергей Сергеевич.

Ӱгретчiлернiң августтағы конференциязында наа ӱгредiг чылына кӧстеглер турғызылча. Нимее хайығ айландырылар пӱӱл? Ол ӱгренҷiлерге тирең піліс пирерi, палаларның чайаачы оңдайларын тилiдерi, хайда даа чуртапчатхан олғаннарға пiлiс алар оңдайлар тимнирi паза даа пасхазы. Алынҷа чоохтирға кирек олғаннарны тӧреен чир-сууна хындырар кӧстегдеңер. Я, ирткен чылларда ӱгредiг организациялары пу тоғысты апарғаннарох. Че пу ӱгредiг чылынаң пасти ағаа улам улуғ хайығ айландырылар. Анзы тилекейде полчатхан киректернең палғалыстығ.

Iди 1 сентябрьдаң пасти полған на понедельникте уроктар Россия гимнiн истерiнең паза хазна флагын кӧдiрерiнең пасталар. Ағаа хоза, полған на класста «Разговоры о важном» класстағы нимес чоохтазығлар иртiрiл турар. Аның программазы тимде, темалар кӧріл парғаннар. Хайди таныхтааннар Хакасияның ӱгредiг паза наука министерствозында, чоохтазығны олғаннарнаң класс устағҷызы апарар. Мында ӧӧнi – ӱгретчi пу тусты олаңай ла нимес иртiрерге кирек. Ӱгренҷiлер пирiлген тема хоостыра азых чоохтазығ апарарға, пос сағызын искiрерге, удур-тӧдiр истерге киректер.

Iдӧк наа ла кирiлчеткен нимедеңер чыылығ араласчыларына ӱгредiг паза наука министрiнiң тоғызын толдырчатхан Анатолий Бутенко искiрген.

– Неделяда пiр хати ӱгредiг министерствозы олған садтарының, школаларның устағ-пастаана вебинар иртiр турар. Хайда олар министр орынҷыларына, пӧлiк пастыхтарына сағыссыратчатхан сурығларын искір турарлар. Мындағ оңдайнаң сығысчатхан кӧп сурығ тузында пӧгiл турар, – искiрген Анатолий Алексеевич.

Ӱгредiгнiң тилiзiнеңер чоохтаза, мында республикаа национальнай проекттер чахсы хабасчалар. Хакасия «Ӱгредiг», «Демография» паза пасха даа нацпроекттерде ӧткiн араласчатханда, аалларда спортзаллар тыхталча, «Точка роста» паза «Цифровая образовательная среда» кiннер азылча, наа оборудование алылча, школалар паза олған садтары пӱдiрiлче. Таныхтирға кирек, чыл тоозылғанҷа Хакасияда iкi школа тимге сых парарға кирек. Ол Ағбанда паза Асхыс аймаандағы Пирiкчул аалда. Iдӧк тeрчедең Пии аймаандағы Новокурск аалда олған сады азылар.