УЗАХ ЧАСТЫҒ ПОЛЫҢАР!
17.05.2023
Хабарлар
Піске пасчалар. Алтай аймаандағы Аршаннар аалдағы ирепчі Юрий Куприянович паза Екатерина Владимировна Сарлиннер, 50 чыл хада чуртап, алтын тойларын таныхтааннар
Анҷа чыл хада чуртап, олар хайдағ ла сидіктерні иртпееннер. Хырыс-табыстар даа полған. Анаң, чаразып, пазох ла ынағ чуртаҷаңнар.
Оларнаң ӧнетін тоғазып, чоох-чаахнаң одырарға киліскен. Ирепчі, чоох пылазып, ирткен чылларны сағысха кирген. Иргі cомнарда ікізі дее сіліг паза чиит. Чӱректерінең олар ам даа чииттер.
Юрий Куприянович Аршаннар аалда кӧп палалығ сӧбіреде тӧреен. Юрийнің пабазы Куприян Иванович аал чӧбінің кнезі полып тоғынған, Илбек Ада чаада араласхан. Москва хыринда чаалазып, Іcкеркі Пруссия чирлеріне теере фашисттерні сӱрген. Анаң Іcкеркіде япон азымахчыларынаң тоғыр чааласхан. Іди чааҷы чолын Тиңіс талай хазында тоосхан. Ибзер айланып, тӧреен чирінде кӧп чыл хой хадарған. Іҷезі Анна Ильинична олған садында тоғынған, анаң колхозта інек сағҷаң полған. Чахсы тоғызы ӱчӱн ағаа Москвазар ВДНХ-да пол килерге путёвка пиргеннер. Анда ағаа торғы ис сыйлап пиргеннер.
Аның пабазы, чатханнаң ойнап, тахпахтар ырлаҷаң. Соонаң Юрий дее ырлирға хынҷаң. Чиит туста ол совхозта комсомол организациязының хачызы полған, пӱдіріг цеғында тоғынған. Соонаң «Торғайах» олған садында хадағҷы полған. Ол хоос самодеятельностьта ӧткін араласхан. Москвада «Наш адрес Советский Союз» телевидение кӧзідиинде пол килген. Аршаннардағылар Н.Н.Толмачев, Ю.К.Сарлин, П.П.Кускашев іди пасха даа чирлерде сабланғаннар.
1969 – 1971 чылларда ГДР-да армия службазын ирткен. Анда ол, чааҷылар ансамбльында полып, Германияның улуғ городтарынҷа ойыннаң чӧрген.
Армия соонаң Юрий Куприянович Ағбандағы музыка училищезінде, Хызылчардағы аал хонии институдында паза Барнаулдағы имнег институдында ӱгренглеен, че, сӧбіреліг полып, пірдеезін тоос полбаан.
Хада хонғаны Екатерина Владимировна 1954 чылда 1 сентябрьда Томыҷахтар аалында ідӧк кӧп палалығ сӧбіреде тӧреен. Оларның 11 пала полған, амғы тусха тӧртӧлең не халғаннар. Катяның пабазы Владимир Николаевич Колмаков Илбек Ада чаада араласхан. Курск тӱгеезінде чааласхан. Соонаң, Днепр суғны кизіп, аар палығлатхан, ибзер пір азаа чох кинек айланған. Ағаа, чаа кинегіне, пастап «Запорожец», анаң «Ока» автомобильлер пиргеннер. Владимир Николаевич Ағбан пилтірі аймаандағы Томыҷахтар аалында ӱр чыллар почтальон полып тоғынған.
Іҷезі Анна Петровна, иб ээзі полып, палаларны ӧcкірген. Ол палаларына кип-азах тік пирҷең. Соонаң прай олғаннары турыстығ ӱгредіг алып алғаннар.
Екатерина Владимировна Ағбанда национальнай школада ӱгренген. Соонаң Ағбандағы ӱгретчілер училищезін тоосхан. Ирге парып, Аршаннарда чуртап сыххан. «Торғайах» олған садында воспитатель полып тоғынған.
Мына ниме чоохтапча олған садының устағҷызы полған Галина Васильевна Чичинина:
– Екатерина Владимировна прай чуртазын палаҷахтарны ӱгредеріне пир салған. Істеніс стажы – 37 чыл. Аның ӧӧн хылии палаларға паарсааны полча. Пістің олған садында хакас тіліне, хоостир кирекке ӱгретчеңнер. Екатерина Владимировна пасха воспитательлернең хада аалдағы улуғ частығ кізілердең хакас ойыннарны, нымахтарны, сӧспектерні паза сиспектерні пазып чығҷаң. Олған садында ӱлӱкӱннерні хакас кибірлері хоостыра иртірҷеңміс...
Амды Сарлин ирепчее пик хазых паза ырыстығ поларға алғапчам. Пала-пархалары оларны ундутпазыннар...
Хайди олар танызып алғаннар? Паба-іҷелері хакас кибірі хоостыра оларны 6 частығдох соонаң хоных хондырарға молҷас салтырлар. Олар удур-тӧдір ааллас чӧрҷеңнер. Кічіг Катяҷах олар туғаннар тіп сағынған. Ол Юраҷахнаң хада ойнаҷаң. Ағаа кічігдӧк ызырға кизірт пиргеннер. Кибір хоостыра худалал парғанға саналҷаң. Постаң ӧс парғанда, хон салғаннар. Хакас той иртіргеннер. Тойға кӧп мал адааннар.
Ирепчі ікі хыс паза пір оол ӧскір салған. Наталья хызы аалдағы Культура туразынаң устапча. Ол кӧг тиріглерінең ойнапча паза ырлапча. Ікінҷі хызы Анастасия Ағбанда садығда тоғынча. Дмитрий оолғы 18 частығдох Чечняда служба ирткен. Армия соонаң автомобильлернең айғазарға хынҷаң. Ачырғасха, ол, ағырыбызып, чуртастаң чиитке парыбысхан. Юрий Куприяновичнең Екатерина Владимировнаның пис парха паза пір кӧргенек. Улуғ пархазы Александр гитаранаң ойнапча паза чахсы ырлапча. Сағам Донбасста СВО-да служба апарча. Дарья пархазы Томсктағы имнег институдында ӱгренче. Ол ідӧк ырлапча паза теелбек саларға хынча. Айхан Ағбанда паба-іҷезінең хада чуртапча, сигіс класста ӱгренче. Анюта паза Зарина пархалары Ағбанда хакас национальнай гимназияда ӱгренчелер. Анна «Пӧлбек» кӧг ӧмезінзер чӧрче.
Сӧбіреде прайзы даа ырлирға, ойнирға паза теелбек саларға хынчалар. Марығларда араласчалар. Сарлин ирепчі ибде пала-пархаларын тадылығ ас-тамахнаң удурлирға хынча. Анаң прайзы суғ хазынзар тынанарға паза палыхтирға парчалар.
Автор :
Людмила АРШАНОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
