Хара ӱзӱрген осхас рапс ӱртӱнзер урыл парған
17.11.2023
Хабарлар
Пии аймааның аал хонии устанызының пастығы Галина Петрова рапсты кӧзітче
Аал хонии. Пӱӱл Хакасияда тоңастығларны чыыр тус кічіг хырлас айының пастағы кӱнінде тоозылған
Пии аймаа тоңастығларны ӧскірчеткеннернің санында. Муниципалитеттің аал хонии уcтанызының пастығы Галина Петрова хыра тоғыстарының салтарларынаңар чоохтап пирген.
Таныхтирға кирек, пістің регионда Пии аймаандағылар тоңастығларны прайзынаң пурун таарып пастапчалар паза чыыбысчалар. Пу чыл анда тоңастығларны чыыр тус чарыс айының 17-ҷі кӱнінде тоозыл парған. Аймахтағы аал хонии предприятиелері паза кресен-фермер хоныхтары пуғдай, сула, гречиха, кӧче, горох, рапс, ах киндір (лӧн) ӧскірчелер.
Пӱӱл Пии аймаанда 13411 гектардаң тоңастығлар чыыл парған. Хоныхтар тиксі 19555 гектар чирдең ӧзімнер чыып алғаннар, ол санда тоңастығлар паза бобовайлар 13411 гектардаң, хайахтығ ӧзімнер – 1528 гектардаң паза мал азиин 4508 гектардаң. 2016 гектардаң 2970 тонна гречиха чыып алғаннар.
Аның сығызы – гектардаң 14,7 центнер. 5950 гектардаң 14649 тонна пуғдай кизілген, ортымах сығызы – гектардаң 24,6 центнер, 1015 гектардаң 1850 тонна ас чыылған. Пір гектардаң ортымахти 18,2 центнер ас сыххан. 3619 гектардаң 2007 тонна сула чыылған, сығызы – гектардаң 21,2 центнер. Пии аймааның тӧрт хонии тиксі 887 гектарда рапс ӧскірче. Пу чыл олар 2222 тонна рапс чыып алғаннар. Пір гектардаң ортымахти – 25,3 центнер.
– Пу чыл Пии аймаанда тиксі 30300 тонна тоңастығлар чыыл парған, пылтыр – 12 муң тонна. Пір гектардаң ортымахти 24 центнер сыххан. «Бейское» ООО тоңастығларны иң чахсы ӧскіріп алған – гектардаң 26 центнер. Ікінҷі орында Ольга Баузернің кресен-фермер хонии – пір гектардаң 25,6 центнер. Аның таарығ чирлерінің улии – 3751 гектар. Виктор Баузер пір гектардаң ортымахти 23,6 центнер тоңастығлар ӧскіріп алған.
Пӱӱл часхы соох турғаннаңар, таарығ тоғыстары чылдырыл парған даа полза, прай тоңастығлар паза пасха даа ӧзімнер тузында пыс парғаннар. Кӱскӱде наңмырлар чаап, хыраҷылар тоңастығларны ӱртӱн айының халғанҷы кӱннерінде ле чыып пастабысханнар, че тоғыстарны табырах тоозыбысханнар. Хакасия правительствозына, Ӧӧркі Чӧбіне паза аал хонии министерствозына аал хониинаң айғасчатханнарға ахчанаң хабасчатханнары ӱчӱн алғызым читірчем. Техника аларына субсидиялар пирілче. Хыраҷылар таарығ комплекстерін паза аар тракторлар садызып алғаннар. Хорадығларның чардығы субсидия оңдайынаң айландырылған. Мындағ хабазығ хоныхтарға тилирге полысча. Аал хонии предприятиелері хыра тоғыстарына уғаа кӧп ахча хоратчалар. Удобрениелерні паза ӧзімнерні хурт-хоостардаң, ағырығлардаң арачылаҷаң имнер паазы ікі хати ӧс парған, – теен Галина Петрова.
Аал хонии устанызының пастығы Пии аймаандағы фермер Виктор Баузернің ӱртӱннерін кӧзіт пирген. Пӱӱл фермернің 515 гектарда ӱренге аймах ӧзімнер таарылған. Пу хоных пістің регионда иң маңнаныстығларның паза тиліпчеткеннернің санында. Аның ӧӧн кӧстее – тоңастығларны ӱренге ӧскірері. Пӱӱл фермер сула, пуғдай, горох, кӧче ӧскіріп алған. Фермер сығарчатхан ӱреннер Хакасияҷа ла нимес, хонҷых регионнарҷа тарапча. Ӱреннерні кӱскӱдӧк садыбысчаңнар. Че пӱӱл Боградта малларның чуғынҷах ағырии сығыс килген сылтаанда, республикадаң аал хонии ас-тамаан, ибдегі малны паза ӱреннерні сығара тартарға чарадылбиныбысхан. Амды аал хонииндағылар Боград аалда карантин суурыларын сағыпчалар.
Виктор Баузер суланы, пуғдайны паза пу тоңастығлардаң тимнелген чарбаны чонға сатча, горохты – сосха ӧскірчеткен фермаларға. Пии аймаанда андағ ікі ферма тоғынча.
Галина Петрованың таниинаң, Ольга Баузернің хониинда рапс уғаа чахсы сыххан – гектардаң 23,9 центнер. 337 гектардаң 1 муң тонна рапс чыып алған.
Сом Альбина Чистогашевани
Автор :
Оксана Челтыгмашева
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде