Аал хонииның иң чахсы тоғынҷылары
06.12.2023
Хабарлар
Хакасия пазы паза сыйыхтар алған аал хонии тоғынҷылары
Сыйыхтас. Улуғ хырлас айының 4-ҷі кӱнінде М.Ю.Лермонтовтың адынаң драма театрында аал хонии паза ас-тамах тимнеҷең промышленность тоғынҷыларын алғыстааннар
Пу пайрамға Хакасияның прай пулуңнарынаң фермерлер, механизаторлар, чабаннар, мал хадарчылары, інек сағҷаңнар паза аал хониина теелчеткен пасха даа тоғынҷылар килгеннер. Артисттер оларға хынығ концерт тимнеп салғаннар.
Аал хонии тоғынҷыларын Хакасия пазы Валентин Коновалов, Ӧӧркі Чӧп кнезі Сергей Сокол, аал хонии паза ас-тамах министрінің тоғызын толдырчатхан Сергей Труфанов алғыстааннар.
– Сірерні прай чӱреемнең профессия ӱлӱкӱнінең алғыстапчам. Тоғызыңар салтарларынаң пістің чуртағҷыларның хазии паза истіг чуртазы, Хакасияа паза тиксі хазнаа ас-тамахнаң хорғыс чох полары палғалыстығ. Президент аал хониин ӧӧн отрасльлар санына тиктең нимес кир салған. Владимир Владимирович Путиннің чахиинҷа пістің хазнада «Аалларның тиксі тилізі» программа чуртасха кирілче. Ол тоғынып пастааннаң, Хакасия анда ӧткін араласча. Программаны чуртасха кирерінҷе піcтің республика пастағы пис регион санына кірче. Пӱӱнгі кӱнге Хакасияның ӱлгӱлері аал хониин экономика тилізінің ӧӧн кӧcтеглерінің пірсі полчатхан чіли кӧрчелер.
Чылдаң чылға ааллар тилізіне позыдылчатхан ахча синін ӧcкірчебіс. Анзы салтарлар ағылча. Піс чыл сай таарығ чирлерінің улиин ӧскірчебіс. Пӱӱл оларның улии 15 муң гектарға кӧп полды, пылтырғызынаң тиңнестірзе. Халғанҷы чылларда аал хонии ниме-ноозын сығарчатханнар тоңастығларны ӧскірерінде рекордха сыхчалар. Ӧрініске, пӱӱл тоңастығлар чахсы сыххан. Хай пірее аймахтарда оларның сығызы гектардаң 45 – 50 центнерге читкен. Пӱӱл тоңастығлар 36 муң тоннаа кӧп сабыл парған, ирткен чылдағызынаң тиңнестірзе. Чир тамаа даа ікі хати кӧп чыыл парған. Ол сірернің паза аал чуртағҷыларының чидии полча.
Сірерге улуғ алғыс! Ветераннарға алынҷа алғыс. Правительство паза прай чуртағҷылар адынаң аал хониинда пӧзік чидіглерге читчеткеннерге, рекордтар турғысчатханнарға, аал хонии промышленнозын тилітчеткеннерге улуғ алғыс! – айланған аал хонии тоғынҷыларынзар Валентин Коновалов.
Россия Федерациязының аал хонии министерствозының Аарластығ пічии читірілген: Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозының хазна хабазии, экономика паза финанстар хазна департаментінің пӧлік устағҷызы Елена Ковалёваа, ветеринар департаменті пӧлиинің пастығы Аксана Пославскаяа, кресен-фермер хонии пазы Юрий Лалетинге, «Целинное» ООО-ның водительі Сергей Лейманға, олох предприятиенің механизаторы Сергей Прилепкоға, Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министрі тоғызын толдырчатхан Сергей Труфановха.
Россияның аал хонии паза ас-тамах министерствозының алғыстазы 13 тоғынҷаа пирілген, ол санда Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозының ӧзімнер ӧскірер, механизация паза ас-тамах политика пӧлиинің пастых орынҷызы Николай Идимешевке, «Сонское» ООО-ның водительі Сергей Козорезке паза механизатор Михаил Тюринге, «Ағбандағы ветеринар станциязы» хазна казённай учреждениезінің мал имҷізі Сергей Самринге, «Целинное» ООО-ның пызолар ӧскірчеткені Светлана Эндерске.
Алтай аймаа устағ-пастааның аал хонии пӧлиинің пастығы Наталья Михайловаа паза «Аршановское» ООО-ның ӧӧн директоры Михаил Фроловха «Хакас Республика аал хонииның аарластығ тоғынҷызы» ат пирілген.
Фермерлер Марина Амзаракова, Дмитрий Боргояков, Елена Ильщук, Анна Керн, Шира аймааның аал хонии устанызының ӧӧн бухгалтері Ольга Котюшева, «Адриановский» ООО-ның зоотехник-селекционері Любовь Кыстоякова, «Таштыптағы ветеринар станциязы» хазна казённай учреждениезінің Ибігдегі ветеринар участогының мал фельдшері Валентина Шулбаева Хакас Республиканың Аарластығ пічиине турысханнар. Пу сыйых аал хонииның 16 тоғынҷызына читірілген.
Валентин Коновалов 18 тоғынҷаа Хакасия пазының алғыстазын читірген, ол санда кресен-фермер хонии пазы Александр Тербежековха, «Асхыстағы ветеринар станциязы» хазна казённай учреждениезінің Ӧӧк пилтіріндегі участогының устағҷызы Ольга Сагалаковаа, «Целинное» ООО-ның пызолар ӧскірчеткені Светлана Эндерске, «Сонское» ООО-ның водительі Юрий Кожуховскийге.
– Улуғ тоғызыңар, прай сидіксіністерні тобырып, тиксі хазнаны азырапчатханнарың ӱчӱн алғыc. Хакасияның Ӧӧркі Чӧбі республика правительствозынаң хада аал хониина ахча пирер ӱчӱн прай кӱзін салча. Хада-пірге тоғынмин, техниканы нааҷылабин, лизинг компанияларынаң палғалыспин, кресен-фермер хоныхтарына хабаспин, чахсы салтарларға чит полбас.
Хакасия чуртағҷыларының ӱзінҷі чардығы аалларда чуртапча. Оларның чуртазы истіг полар ӱчӱн кӧп тоғыс апарыларға кирек.
Чахсы кӧзідімнер илееде. Ол санда «Целинное» ООО-да чиит специалисттерге гостиница пӱдіріл парған. Хызылчар крайынаң чииттер предприятиезер тоғынарға килчелер. Гостиницада истіг чуртир прай оңдайлар пар.
Арғыстар, прайзын алғыстапчам! Сірерге часка алғапчам. Тӧреен чир-сууңарға, пістің республикаа, хынчатханнарың ӱчӱн алғыс! – алғыстаан аал хонии тоғынҷыларын Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі Сергей Сокол.
«Целинное» ООО-ның ӧӧн бухгалтері Валентина Огневаяа, «Аршановское» ООО-ның ӧӧн директоры Михаил Фроловха, Ағбан пилтірі аймааның устағ-пастааның чир-чайаан ис-пайы, ибіркізін хайраллир, аал хонии паза ас-тамах устанызының пастығы Владимир Глухенкаа, Наталья Филиппованың кресен-фермер хонииның зоотехнигі Алексей Пикуликке, «Черногорское» хоныхтың директоры Марина Шоттха Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінің алғыстас пічии пирілген.
Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министрі тоғызын толдырчатхан Сергей Труфанов, аал хонии тоғынҷыларын ӱлӱкӱннең алғыстап, оларға часка, хазых паза прай сидіксіністерні тобырарға кӱс алғаан. Анаң ол пӱӱл аал хонии тоғыстарында улуғ чидіге читкен, тӱзімніг тоғынған тоғынҷыларға дипломнар паза ахчалығ сертификаттар читірген. Оларның санында полғаннар хыра тоғыстарында иң кӧп тоңастығларны саап алған, мал азиин пилетеп салған механизаторлар. «Целинное» ООО-ның механизаторы Алексей Брюханов пӱӱл 3356 тонна тоңастығлар саап алған, «Аршановское» ООО-ның механизаторы Виктор Покровкин – 3104 тонна тоңастығлар, «Агроснаб-М» ООО-ның механизаторы Дмитрий Кириллов – 3104 тонна. «Андреевское» ООО-ның механизаторы Игорь Матонин мал азиин пилетеҷең комбайннаң 8497 тонна кӧк сап пилетеп салған, «Сибирская ферма» ООО-ның механизаторы Николай Агафонов – 574 тонна от, «Бейское» ООО-ның механизаторы Антон Романов 1000 тонна от тӱрімнерге ораабысхан, 3000 тонна кӧк сап пилетеп салған. «Адриановский» ООО-ның механизаторы Андрей Марчук 2665 тонна от пилетеп салған, «Сонское» ООО-ның механизаторы Максим Коньков – 1704 тонна кӧк от. «Аршановское» ООО-ның механизаторы Александр Сметанин 6132 гектарда тоңастығлар таарып салған, «Бейское» ООО-ның механизаторы Алексей Александренко – 3500 гектарда, «Целинное» ООО-ның механизаторы Максим Платонов – 6798 гектарда, «Агроснаб-М» ООО-ның механизаторы Евгений Ратков – 3758 гектарда.
«Нива» ООО-ның механигі Александр Сыргашев тоңастығлар чыыр тусха техниканы 100 %-ке тимнебіскен паза олох предприятиенің механизаторы Николай Токмашев 1297 гектарда тоңастығларны таарып салған ӱчӱн дипломнарға паза ахчалығ сыйыхтарға турысханнар.
Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министрі орынҷызы Александр Башков мал ӧскірерінде улуғ чидіге читкен тоғынҷыларға дипломнар паза ахчалығ сертификаттар читірген. Оларның санында інек сағҷаңнар, чабаннар, пызо ӧскірчеткеннер, мал хадарчылары полғаннар. Евгений Ивановтың кресен-фермер хониинда тоғынчатхан інек сағҷаңы Анастасия Кабыжакова тоғыс ай аразына пір інектең ортымахти 6189 килограмм сӱт саап алған, «Целинное» ООО-ның інек сағҷаңы Наталья Королёва – 5170 килограмм, «Андреевское» ООО-ның інек сағҷаңы Наталья Ракова – 4863 килограмм сӱт, Олег Сигаевтің кресен-фермер хониинда істенчеткен Надежда Аткнина – 4798 килограмм сӱт.
Марина Позднякованың хониинда істенчеткен чабан Владимир Спирин 100 хойдаң 98 хураған алған, Виссарион Асочаковтың кресен-фермер хонииның чабаны Андрей Асочаков 100 хойдаң – 111 хураған, «Сибирская ферма» ООО-ның чабаны Владимир Чеменев 100 хойдаң – 94 хураған.
Фермер Алексей Чертыковтың хониинда мал хадарчызы полып тоғынчатхан Пётр Карамчаков тӱзімніг тоғызы ӱчӱн дипломға паза ахчалығ сыйыхха турысхан. Ол хадарчатхан малларның саа кӱнде ортымахти 820 грамм хозыл парча.
Мал хадарчызы Пётр Карамчаков
– Мин Ис пилтірі аалдаңмын. Малларны паза аттарны хадарчам. Пу хоныхта тоғысча чыл тоғын парирбын. Мының алнында тимір чолда дефектоскопист полып істенгем. Анда онҷа чыл тоғын салғам.
Пызоларнаң хада 300-ке чағын мал хадарчам. Василий Карамчаковнаң алызып тоғынчабыс. Ол ідӧк тракторист полча. Малларны чыл ибіре хадарчабыс. Хысхызын соохтар пасталыбысса, кӱннің иирде малларны отнаң азырапчабыс, суғарчабыс. Аттарны чіт парбас ӱчӱн кӧр салчабыс.
Турлағда чуртаҷаң прай оңдайлар пар: истіг тура, мылча. Тынағ ла кӱннерінде ибзер парчам. Кӱс парда тоғынчам. Пу тоғыс кӧңніме кірче, – сағыстарынаң ӱлескен Пётр Карамчаков.
Хакас Республиканың Аарластығ пічиине турысхан Дмитрий Боргояков 10 чыл мының алнында кресен-фермер хониин тӧстеен. Ол Ӱс чул аалда чуртапча. Аның пабазы 1993 чылдаң сығара фермер полча. Дмитрий, 6-ҷы класста ӱгренчеткендӧк, пабазына от пилетирге, тоңастығларны ӧскірерге полысхан.
Фермер Дмитрий Боргояков
– 2013 чылда кресен-фермер хониин тӧстеем. 2014 чылда наа ла тоғынып пастапчатхан фермер чіли грант алғам. Ол хониимны тилідерге уғаа чахсы полыс пирген. Грант ахчазына 10 пас мал, трактор паза ағаа прай тиріглер алып алғам. Амды маллар, аттар, хойлар ӧскірчем, пуғдай таарыпчам. 10 чыл аразына мал саны ікі хати ӧс парған. Малларны Волгоградтағы паза Томсктағы ит компанияларына садыбысчам. Кирілерін – Иван Миндибековтың мал сохчаң цеғынзар. Амды, Хакасияда карантин кирілгенде, итті пасха регионнарзар садарға чарадылбиныбысхан. Карантин суурыларын сағыпчабыс.
Пӱӱл от паза тоңастығлар чахсы сыххан. Пір гектардаң ортымахти 20 центнер пуғдай чыып алғабыс, пылтыр пір гектардаң читі-сигіс центнер ӧскіріп алғабыс. Полған на чыл пасхалалча.
Аал хониинда сидіксіністер илееде. Пір чыл аразына хоза чардыхтар паазы ікі-ӱс хати ӧс парған. Солярка паазы тың кӧдіріл парған, – теен Дмитрий Боргояков.
Сомнар Альбина Чистогашевани
Автор :
Оксана Челтыгмашева
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
