Мал ағыриинаң кӱрезіг
21.02.2024
Хабарлар
Мал имҷізі Ян Дорохов малларға прививка турғысча
Аал хонии. Хакасияның аймахтарына узелковай дерматит ағырығдаң тоғыр вакцина пирілген. Амды прай малларға пу чуғынҷахтаң прививка турғызарынҷа тоғыс апарылча
Азығ айының 11-ҷі кӱнінде Хакасиязар чуғынҷах узелковай дерматит ағырығдаң тоғыр вакцинаны ағылғаннар – 1 млн 430 муң доза. Ол республикадағы прай малларға, хойларға турғызарына кӧріл парған. Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозы аймахтардағы ветеринар устаныстарына вакцинаны таратхан. Мал имҷілері прай 450 муң пас малға ікілер хати прививка турғыс пирерге киректер.
Ағбан пилтірі аймаандағылар узелковай дерматиттең тоғыр вакцинацияны азығ айының 13-ҷі кӱнінде пастааннар. Тоғыс хайди парчатханнаңар піліп алар пӧгіннең Чарков аалзар чол тутхабыс. Чарков аалдаң ырах нимес Сергей Чистановтың фермазы орныхча. Ағбан пилтірі аймааның ветеринар станциязының устағҷызы Ирина Кангелдиева, мал имҷілері паза санитарлар малларға прививка турғысчатханнар. Тоғынчатхан туста сағыстарынаң ӱлескеннер.
– Ағбан пилтірі аймаанда прай 20 кізі вакцинация тоғызында араласча. Олар мал имҷілері паза санитарлар. Піc 45 муң пас малға, хойға паза ӧскее прививка турғыс пирерге кирекпіс. Ікі тоғынҷы пір муң пас малға вакцина турғыс пирер. Пастағы прививка соонаң 10 кӱн ирт парза, ікінҷізін турғызарбыс. Вакцинация соонаң маллар изі чохтанминчалар. Пу син кӧп малға хысхаҷах тус аразына прививкалар турғызарына тимде полғабыс. Ағбан пилтірі аймаанда иң улуғ хоных фермер Виктор Олисовтың. Аның хойлар ла саны – пис муң пас, – теен Ирина Кангелдиева.
Мал имҷілері прай малларға пір син доза вакцина турғысчалар, інек алай пызо ползын – пасхазы чоғыл. Наа ла тӧреен пызоларға паза хурағаннарға – прайзына прививка турғызылча. Мындағ ла оңдайнаң хорғыстығ ағырығдаң арачыланып аларға чарир. Ирина Кангелдиеваның таниинаң, хоныхтарзар прививка турғызарға килзе, мал паза хой саны кӧп арах полча, санға турғызылғаннаң тиңнестірзе. Амғы туста маллар паза хойлар тууп пастабысханнар.
Санитар Елена Новикова прививка турғызылчатхан малларны паза хойларны пічікке кирче.
– Мал имҷілері прививкалар турғысчалар, мин малларның номерін, ӧңін, чазын, інек, пуға, хазыра алай пызо полчатханын пасчам. Маллар пасха-пасха ӧңніг полчалар. Пір хоныхта хызамдых кӧк ӧңніг інектер полғаннар. Пу 40-ҷы хоных, хайзында піс узелковай дерматиттең тоғыр вакцинация иртірчебіс, – теен Елена Новикова.
Сергей Чистанов 2007 чылдаң фермер полча. Маллар паза хойлар тутча.
– Турлағзар пасха маллар, мал азиин ағылбинчам. Чочынчам. Хоных тилізіне кӧп кӱс салылған. Мин чуртас тооза аал хониинаң айғасчам. Пу турлағда 2007 чылдаң сығара маллар тутчам. Інек мал саны –179 пас, хойлар – 842 пас.
Амды хойлар паза інектер тууп пастабыстылар. Пӱӱлгі 15 пызо саналча. Хойлар ирте тууп сыхханнар. Алындағы чылларда оларны кӧрік айының халғанҷы кӱннерінде туғдырҷаңмын. Хурағаннар кӧмес ӧс парзалар, кӧк от ӧт килҷең. Ирткен чылда орғах айында от тоғынып маң чохтанғам. Чабан хучаларны кӧрбин халған, хойлар хозыл парғаннар. Аннаңар пӱӱл ирте тууп сыхханнар – кӱрген айының ортызында. Амды соохтар харығ полчалар. Хурағаннар азахтарын тоңдыр салчалар. Пылтыр мал азиин чахсы пилетеп алғам. Отты позым тоғынчам. Че от чидер-читпезі пілдізі чоғыл. Хысхы тоозылғалах, соох кӱннер турыбысты. Аннаңар от кӧп парар, – сағыстарынаң ӱлескен Сергей Чистанов.
Фермер Сергей Чистанов
Фермер, мал тӧлін чахсыландырар ӱчӱн, герефорд тӧлліг пуғаларны садысча. Хойлары пасха-пасха тӧлліглер. Амды гиссар хойларны ӧскірерге пӧгінче. Аннаңар пу тӧлліг хурағаннарны садызып алған.
Пӱӱнгі кӱнге республиканың прай даа аймахтарында узелковай дерматит чуғынҷах ағырығдаң тоғыр пастағы прививка турғызыл парир. Аның соонаң 10 кӱн ирт парза, ікінҷізі турғызылар. Пастағы прививкалар соонаң 31-ҷі кӱнінде малның ағырығдаң тоғыр иммунитет сығызар.
Специалисттер таниинаң, хазых ла малға вакцина турғызылча, ағырығлар чох иділчелер. Амғы туста інек-хойларны сығарарға паза ағырығ сығысхан орыннардаң малларны паза азыралны сығара тартарға чарадылбинча. Хакасиядаң итті паза сӱтті ам даа сығара тартарға чарадылбинча.
Сомнар Альбина Чистогашевани
Автор :
Оксана Челтыгмашева
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
