Олар – хазна науказының паза техниказының таңдағызы
05.04.2024
Хабарлар
«ІT-технологии» кӧстегде ікінҷі орынға турысхан Карина Топоева
Кӧзідіг-марығ. Ағбандағы «Кванториум «Хакасия» технопаркта республикадағы ӱгренҷілернің паза студенттернің техническай проекттерінің «Технотворчество Хакасии-2024» кӧзідіг-марииның салтарлары иділген
Пу кӧзідіг-марығ чииттерні проекттер тимнирге, ниме-ноо чайирға кӧӧктірер, наукаа хынысты тилідер, пілістерін паза чидіглерін алғыдар пӧгіннең иртірілче. Пӱӱл анда 150 азыра кізі араласхан.
Олғаннарны алғыстирға иң пурун Хакасияның ӱгредіг паза наука министрінің орынҷызы Юрий Сагалаков сыххан.
– «Технотворчество Хакасии» кӧзідіг-марығ 13-ҷі чылы иртірілче. Пастағызын на аны піс Хакас техническай институдынаң – Сибирьдегі федеральнай университедінің филиалынаң иртіріп пастаабыс. Мындағ марығлар уғаа киректер. Хакасия правительствозы техническай тиліске кӧп хайығ айландырча. Республикада ікі «Кванториум» тоғынча – Ағбанда паза Харатаста. Халғанҷы чылларда республика школаларында «Ӧзіс орны» паза «Саннығ ӱгредіг орны» проекттер чуртасха кирілчелер. Республиканың хоза ӱгредіг кінінде кӧс чӧрчеткен «Кванториум» пар. Пӱӱнгі кӱнде инженер ӱгредігліг кізілер киректелчелер, анзын прайзы сизінче. Аннаңар хазнабыс пу кӧстегҷе тоғыс апарча. Пӱӱл Хакасияда хоза ӱс «Кванториум» азылар – Ағбанда, Харатаста паза Саяногорскта. Республикада пӱӱнгі кӱнде читі муңа чағын хоза ӱгредіг программазы апарылча, оларның 680 азыразы техничеcкай кӧстегліг, – таныхтаан Юрий Гаврилович.
Амғы тусха кӧзідіг-марығның нанҷылары хозыл парғаннар. Оларның санындалар «АтомЭнергоСбыт» АО, «Россети-Сибирь» ПАО, «Сибирская генерирующая компания» холдинг, «Альтаир-Хакасия» паза «ІT-Cғіӱ Абакан» олғаннарнаң тоғынҷаң кіннер, Ағбандағы Н.Г.Булакиннің адынаң лицей паза пасхазы даа.
Чиңісчілерге паза сыйыхтығ орыннарға турысханнарға сыйыхтарны «Кванториум «Хакасия» технопарктың директоры Алексей Пахно, Хакас техническай институттың директор орынҷызы Денис Шпигальский, «ІT-Cғіӱ Абакан» кіннің устағҷызы Елена Бесчастных паза пасхазы читіргеннер. Марығ «3D-моделирование», «Образование», «Мой первый робот», «Электроприборы» паза пасха даа кӧстеглерҷе иртірілген. Таныхтатхан олғаннар аразында Калининдегі ортымах школаның 10-ҷы класс ӱгренҷізі Карина Топоева полған. Ол «ІT-технологии» кӧстегде ӱгренҷілер аразында ікінҷі орынға турысхан. Карина «Программирование и робототехника» кружокка, устағҷызы Геннадий Сазанаков, пизінҷі класстаң чӧр парир. Марығда ол «Приложение для шифрования и дешифрования методом Виженера на языке программирования Pңthon» проектінең араласхан. «Приложение полызиинаң арғысха чазыттығ искіріг ызарға чарир. Сірердең пасха, искіріге клӱсті пілбинчетсе, аны пірдеезі хығыр полбас. Приложениенең, кӧзідімге, компанияларға тузаланарға чарир, тоғынҷыларынаң пасха пірдеезі искірігні хығыр полбазын тіп», – чоохтапча Карина. Школа тоосса, ол Ағбандағы, Новосибирсктегі, Сибирьдегі федеральнай университеттің Сойан-Сус филиалынзар кірерге пічіктерін ызарға сағынча. Программистке ӱгреніп, чуртазын пу кирекнең палғалыстырарға пӧгінче.
Паза сыйыхтығ орынға турысханнар санында Сорығдағы 3 № школаның ӱгренҷізі Дмитрий Кулагашев полған. Ол «Радиотехника» кружокка, устағҷызы Константин Винников, пизінҷі чылы чӧр парир. Амғы тусха илееде проект тимнеп салған. Ирткен чылда пуох марығда ікі пастағы орын алған. Пӱӱл, тізең, 9-ҷы класс ӱгренҷізі «Умный город и безопасность» кӧстегде ӱзінҷі орынға турысхан. Ол wі-fі розетка чайап салтыр. «Аны интернет пастыра тилекейнің хайдағ даа орнынаң тоғындырарға чарир, – чоохтапча ол. – Ағаа хоза симистор полызиинаң розетканың тоғынар кӱзі турғызылча, ідӧк анда температура датчигі пар. Аннаң, мультиварка алай пасха ізітчең приборларны тоғындырарға итчетсе, устройстводағы кнопкаларны пазып алай ырахтын телефон полызиинаң тузаланарға чарир». Ідӧк ол «Электроприборы» номинацияда ікінҷі орын алған. Анда ол чарытхы кӱзінең он каналлығ коммутаторы проектінең араласхан. Аның полызиинаң, кӧзідімге, он лампочканы пір саңай алай ба полғанын на ал-алынҷа тоғындырарға чарир тіп чоохтапча оолах. Хайдар ӱгренерге парарынаңар ам даа сағынминдыр, пастап 11 класс тоозарға пӧгінче. Чуртазын ол устройстволар чайирынаң палғалыстырарға сағынча.
Мындағ чайаачы олғаннарны паза студенттерні кӧрерге уғаа чапсыстығ паза поғдархастығ полған. Олар хазнабыстың науказының паза техниказының таңдағызы полчалар.
Сом Дмитрий Сунчугашевти
Автор :
Татьяна Кыштымова
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 |
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
