Пастағы марығдох чиңiс тутхан
21.08.2024
Статья
Марк Чичинин іҷезі Галина Валерьевнанаң хада
Кӱн матыры
Пӱӱн пic спортнаң айғасчатхан оолахтаңар чоохтап пирербiс. Аның ады Марк Чичинин. Ол Ағбандағы 26№ школада ӱгренче, ам 3-ҷi классха парар. Пу школада олғаннарны карате микелерiне кӧнiктiрчеткен кӱстiг тренер iстенче, ол – Айдын Физули Оглы Туртугешев. Оолах секцияа пылтыр чӧр сыххан. Хысха тус аразына ол спортта чахсы чидiглер кӧзiтче.
Марк 3 частығдаң сығара самбоға чӧрген. 2-ҷi классха сыхханда, хада ӱгренчеткен нанҷылары аны Айдын Туртугешевтiң секциязына чӧрерге кӧӧктiргеннер.
– Iҷем, мин каратенең айғазарға хынчам, – айланған пiрсiнде оолах iҷезiнзер.
– Тренировкаларны иртiрерге чарабас, – нандырған iҷезi.
– Я, мин иртірбин чӧрербiн, – теен Марк.
Iди Марк каратеге чӧріп пастаан. Тренер Айдын Физули Оглының холында оолахтың хылии-оңдайы даа алыс сыххан. Ол спортха нандырығлығ хайча, каратеге хынып чӧрче, тренернiң прай чахығларын толдырча.
Iҷезi Галина Валерьевна чоохтапча:
– Марк пастағызын на марыға парчатханда, формазын мин тимнеем. Тың чӱрексеебiс. Спарингке сығар алнында хабынзабыс, Марктың формазының хурын хада албиндырбыс. Каратеде хур танығлығ нооза, кемнiң-де ол ах полча, хайзыни сарығ, от кӧк, хызыл паза аннаң даа пасха. Пicтi кӧрiп, тренер оолағыма теен: «Формаңны хаҷан даа позың тимнеп тур!» Аннаң сығара Марк саңай позы тимнепче. Андада, тiзең, пасха оолахтың хурын сурап алғабыс, – сағысха кирче Галина Чичинина.
Iди Марктың каратеҷе пастағы марии пӱӱл сiлкер айында Таштып аалда ирткен. Анда ол II орын алған!
– Сынны чоохтаза, Марк чиңiстiг орын алып аларын сахсынминчатхабыс. Пiске ӧӧнi ол спорт мариинда аралазары полған. Че хаҷан оолағым iкiнҷi орынға сығып алғанда, прайзы ӱрӱк парғабыс. Тренер дее хайхаан. Марк позы даа чиңiзiне киртiнмеен, – ӱлесче ӧрiнiзiнең iҷезi.
Тренер Айдын Туртугешев спортсмен оолахтарын чыл сай спорт лагерьiнзер ал чӧрче. Пӱӱл Марк оларнаң хада пастағызын на Минсуғ хыриндағы «Меридиан» лагерьзер парды. Анда оолахтар тренировканаң улам тирең айғасханнар. Иртен iкi километр чӱгӱрҷеңнер, кӱнӧрте аймах микелерге ӱгренҷеңнер, иирде пазох iкi километр чӱгӱрҷеңнер. Мындағ тренировкаларны иң сыдамах хылыхтығ оолахтар иртiп полчалар. Марк, тiзең, андағларның пiрсi. Аар даа полза, оолах ӱс неделяны тыстаныбысхан. Iҷезi аннаң сурап сал турҷаң: «Сидiк пе, оолағым?» Че Марк нандырбаҷаң. Соонаң, лагерьдең айланғанда, оолах ууҷазына теен: «Лагерьде прай ниме кӧңнiме кiрген, тренировкалар ла аар полғаннар».
– Лагерь соонаң оолағымның хылии улам пик пол парған. Ол ибдең пастағызын на iди ӱрге парыбысхан. Лагерьдең килгенде, иркеҷегiмнi хуҷахтабызарым килген. Че ол теен: «Iҷем, син минi иртiре чазырхат парирзың». Iди спорт паламның хылиин таптапча, – кӱлiмзiреп, чоохтапча Галина Валерьевна.
Марк Чичинин футбол ойнирға хынча. Пос тус полза, ол иб хыринда арғыстарынаң хада ойнапча. Пастап iҷе-паба оолахты каратеге паза футболға пирiбiзерге сағынған. Тренер Айдын Физули Оглы оларға чӧп пирген: пала пiр спорт кӧрiмiн таллап алза, андар ла чӧрзiн; пiр саңай аймах спортнаң айғасса, ол табырах майығар, кӱзiн чiдiрер; каратеге чӧрерге сағынза, каратеге ле чӧрзiн. «Каратеде «майыхчам», «азахтарым ағырча» сӧcтер чоғыл», – теен тренер. Аны истiп, Галина Валерьевна орта тренерзер килтiрбiс тiп пос алынҷа cағын салған.
Чайғы тынағ туста Марк аға-ууҷазында ааллирға хынча. Олар Ағбан город хыриндағы Калинин аалда чуртапчалар. Анда пӧле харындастарынаң хада бассейнде суға сомчалар, ойнапчалар. Iдӧк оолах iҷе-пабазынаң хада Хакасияның кӧллерiнзер тынанарға чӧрче.
Ибде Маркты пабазы Константин Сергеевич ир кiзi тоғызына ӱгретче, кӧнiктiрче. Машиназын тыхтапчатса, оолағы хаҷан даа хыринда полча, ол-пу тирiглернi, клӱстернi ал пирче.
– Марк 3 частығ полғанда, пабазына кӧӧгiзiп, машина ибiре пас чӧрiп, тегiлектернi тепклебiсчең, анаң «прай чахсы, тегiлектер позыбиндырлар» тiп, пастыра халҷаң, – хатхырып, сағысха кирче iҷезi.
Марк позының велосипедiн, самокадын тыхтирға сыданча.
Ӧткiн оолах школада чахсы ӱгренче. Аның хынған предметтерi математика паза физкультура полчалар. Аның ууҷазы – математика ӱгретчiзi. Арса, оолах ағаа кӧктеен полар, саннарға хынча.
Марк кiчiгдең сығара ачых-чарых, чоохчыл. 2 частығдох таныс нимес тее кiзiлернең хол тудып изеннесчең. Иб хыринда ойнап чӧрчетсе, арғыстар пiр-iкi ле таап алҷаң. Амды Марктың нанҷылары – ӧӧнiнде спортнаң айғасчатхан оолахтар. Ол позынаң 3-4 классха улуғ ӱгренчеткен олғаннарнаң тиңни нанҷыласча.
Сом сӧбiре архивiнең
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
