Малнаң айғазарға кӧңні чатча
30.08.2024
Хабарлар
Мал имҷізі Пётр Чебочаков
31 орғахта – Мал имнее тоғынҷызы кӱнi. Пётр Георгиевич Чебочаков, мал имҷiзi полып, 15 чыл iстен парир. Ол Таштып аймаандағы Пыдырах аалның ветучастогының устағҷызы полча
Пётр позы Чыланнығ аалдаң. Ағбандағы аал хонии колледжiн тоосхан соонаң олох чылда Пыдырахтағы ветучастоксар тоғынарға кiрiп алған.
– Андада Ион Апполонович Межеков устағҷы полған, Андрей Михайлович Сазанаков – фельдшер. Мин пастап санитар полғам. Ам миннең хада Пётр Петрович Куюков паза Мария Юрьевна Бурнакова тоғынчалар. Ноға мин мал имҷiзiне ӱгренiп алғам? Олған тузында iҷе-пабамнаң хада малларға удаа прививка турғысчаңмыс алай обработкаа апарҷаңмыс. Кӧрiп алғам хайдағ ол сидiк тоғыс, улуғлап сыххам», – ӱлесче матырым.
2013 чылдаң сығара Пётр Георгиевич сӧбiрезiнең Таштыпта чуртапча, Пыдырахсар кӱннiң сай машиналығ чӧрче. Тынағ кӱннерiнде дее хығыртыбысчалар.
– Ӧӧнiнде темпония адалчатхан ағырығ ӱчӱн айланчалар. Малның харны сiс парча, ӧӧзінде пiрее ниме хаап парза, андағ нимее урунчалар. Алай ба тӱрімдегі шпагаттарын хыйа албаза, мал аны, тайнабызып, нандыра тӱкӱр полбин, iдӧк азырыбысча. Андада ол iстi-харнында хаап парарға айабас. Темпония пол парза, чыыл парған газты позыдар ӱчӱн, iстiн ӧнетiн тирiгнең сазыбысчабыс алай ахсынзар шланг суғыбысчабыс. Паза палығлат салған малларны «тағырапчабыс», – чоохтапча Пётр.
Пыдырах аал чӧбiнде 1200 азыра мал, 1500-ке чағын ӧскi-хой саналча, мал санынаң аймах аразында iкiнҷi орында.Чииттер мал тударға тың на хынминчалар, кӧбiзi ахча тоғынарға вахтанаң чӧрче. Илееде мал тутса, чирлер паза техника кирек нооза. Че сiренчеткен чон читкiҷе. Аалдағылар мал имҷiзiнiң тоғызына удур парчалар, оларныңох маллары хазых полар нооза.
Мал имҷiлерiнiң иң «iзiг» тузы – часхы. Пыдырахтағы ветучасток ӱс аалның прай хой-малынаң тоғынча. Полған на малның ханы чыл сай бруцеллёз, лейкоз ағырығларына сыныхталча. Эмкардаң паза сибирскай язвадаң тоғыр вакцинация турғызылча. Ам узелковай дерматиттең тоғыр прививка хозыл парған. Тоғыс толдыра. Че иң кӧп тус чаҷыннарға парыбысча.
– Ам малларнаң даа айғазарға тус асхынах халча, наа алызығлар пастыра пiс «Хариот», «Регагро» программаларнаң тоғынчабыс, полған на малның танығларын кир салчабыс. Ол программаларның тузазы парох. Кӧзiдiмге алза, мал арығ аразында ӧл парза, че ээзi табылбаза, пiс чип хоостыра ээзiн таап алчабыс. Алай тӧӧй малларның ээлерi аразында талазығ полза, iдӧк чип пастыра танып алчабыс, – таныхтапча Пётр Георгиевич.
Пiс Пётрнаң чоохтасчатханда, Таштып аймаа ветстанциязының устағҷызы Галина Еремеевна пастыр килген, Пётрның сӧстерiне хозылған:
– Чоохтаба даа, амды чаҷыннарға уғаа кӧп тус парыбысча! Малларны имнебин, компьютер кистiнде одырғлапчабыс, анзы кізi кӧңнiн тӱзiрче. Паза узелковай дерматиттең тоғыр кӧп тоғыс хозыл парған. Мал тутчатхан кiзiлернiң хай пiреезi хырызынарға полча. Мал имҷiзi профессиязына пiрдеезi ӱгренерге хынминча. Аалларда узах частығлар ла халғлапча. Аңчулны алып алза, анда ӱр ниместең сығара мал имҷiлерi модульы турча, че устағҷы чоғыл. Аннаңар газета хоостыра тоғынҷыны хығырчам, арса, пiреезi ӱндезер.
Пётр Георгиевич мындағ улуғ тоғыста сӧбiрезiнеңер ундутпинча, ол ӱс паланың пабазы полча. Улии Павел, пабазының чолын пазып, мал имҷiзiне ӱгренче. Пӱӱл ол Ағбандағы аал хонии колледжiнде 2-ҷi курста ӱгренер.
«Мал имҷiзi профессиязын таллап алғаныңар ӱчӱн ачырғанминчазар?» сурыға Пётр Георгиевич пiди нандырча: «Чох, малларнаң айғазарға кӧңнiм чатча, чазырбин чоохтаза, чаҷыннарнаң тоғынарға най эрiстiг, сидiк, че малларнаң ниик ле. Ол тiрiг ниме нооза, ағырчатхан малға полыс пирзем, чӱрекке истiг пол парча».
Сом авторни
Автор :
Тарина Бутонаева
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
