Поғдархас. Хакасияның тiл, литература паза тархын наука-iстезiг институдында хакас тiлiнiң iкi томнығ чарыдығлығ сӧстiгiнiң авторлар ӧмезi «Нация поғдархазы-2024» тиксi Россияның халых премиязын алғанына чарыдылған чыылығ ирткен

«Нация поғдархазы» премия чоннар аразындағы хайызығларнаң палғалыстығ кӧстегҷе тоғынчатхан халых пiрiгiстерiн ӧткiн поларға, чуртағҷыларны Россия чоннары культуразының пайын хайраллирға паза тилiдерге кӧӧктiрер, чоннар аразындағы хайызығларны пиктир паза оларны пiрiктiрер пӧгiннең иртiрiлче. Аны «Россия чоннарының ассамблеязы» тиксi Россияның халых хазна организациязы иртiрче.

Пӱӱл премия пизінҷi хати ирткен. Хакасия анда пастағызын на араласты, марыға тиксi тӧрт номинацияа сурыныс пiчии ызылған. «Тӧреен тiллернi хайраллирына паза тилiдерiне хозым иткен ӱчӱн» номинацияда ХакНИИЯЛИ-ның учёнайлар ӧмезiнiң «Толковый словарь хакасского языка = Хакас тiлiнiң чарыдығлығ сӧстiгi» тоғызы II степеньнiг лауреат полыбысхан. Таныхтирға кирек, пӱӱл марығның прай чиңiсчiлерiне паза сыйыхтығ орыннарға турысханнарға 100 муң салковайға ахчалығ сертификат читiрiлген. Мындағ сыйых 2024 чылда ла кирiл партыр.

Премия пирiлгенiне чарыдылған чыылығда Хакасияның Улуғлар чӧбi кнезiнiң орынҷызы Андрей Асочаков, национальнай паза территориальнай политика министрi Лев Сафьянов, ӱгредiг паза наука министерствозының наука паза национальнай ӱгредiг пӧлиинiң устағҷызы Ольга Доможакова, «Россия чоннарының ассамблеязы» тиксi Россияның халых хазна организациязының региондағы пӧлиинiң устағҷызы Любовь Аёшина, хакас тiлiнiң чарыдығлығ сӧстiгiнiң авторлары, аны сығарарға полысхан кiзiлер паза пасхазы даа араласханнар. Мероприятиенi ХакНИИЯЛИ-ның директоры, филология наукаларының кандидады Нина Майнагашева апарған.

Хакас тiлiнiң чарыдығлығ сӧстiгiн тимнир тоғыс 1990 чыллардох пасталған. Аның пастағы томы 2021 чылда чарых кӧрген, анда 608 страница. Пеер А – П буквалардаң пасталчатхан сӧстер кирiлгеннер, тиксi пис муң азыра статья. Авторлары филология наукаларының кандидаттары, тіл секторының устағҷылары паза тоғынҷылары полған Ольга Анжиганова, Ольга Субракова, Зинаида Каскаракова, ХакНИИЯЛИ-ның тiл секторының улуғ наука тоғынҷызы Пётр Белоглазов, тiл секторының ӧӧн наука тоғынҷызы Артём Кызласов, «Хакас чирi» газетаның ӧӧн редакторы Радион Сунчугашев, тiл секторының улуғ наука тоғынҷызы Вия Субракова, тiл секторының устағҷызы Ирина Чебочакова улуғ тоғыс ит салғаннар. Хайди чыылығда таныхталған, хайдағ даа тоғыс наа ла пастапчатхан кiзiлерге сидiк поладыр, соонаң ол оой арах парча.

Хакас тiлiнiң чарыдығлығ сӧстiгiнiң iкiнҷi томы 2023 чылда сығарылған.

Пеер С – Я буквалардаң пасталчатхан сӧстер кирiлгеннер, анда тиксi читі муң азыра статья. Сӧстiктiң улии – 736 страница. Iкiнҷi томының авторлары – филология наукаларының кандидаттары Ольга Анжиганова, Ольга Субракова, Зинаида Каскаракова, Пётр Белоглазов, Артём Кызласов, Радион Сунчугашев, Вия Субракова, Ирина Чебочакова паза оларға чиит специалист, тiл секторының наука тоғынҷызы Кристина Кичеева хозылған.

Хакас тiлiнiң чарыдығлығ сӧстiгiнiң iкiнҷі томы Хакасияның Улуғлар чӧбi, национальнай паза территориальнай политика, ӱгредiг паза наука министерстволары хабазиинаң республиканың хакас тiлiн хайраллирынҷа паза тилiдерiнҷе программазынҷа сығарылған.

Хакас тiлiнiң сӧстiг ис-пайын iстезерiнде «Хакас тiлiнiң чарыдығлығ сӧстiгi» иң улуғ паза танығлығ тоғыс полча тирге чарир, неке. Аның сығарылғаны тiлнi хайраллирына паза тилiдерiне улуғ хозым полча. Анзын чарыдығлығ сӧстiктi хазна синiнде пӧзiк таныхтааннары киречiлепче.

Сом Дмитрий Сунчугашевти

Сомда: Артём Кызласов сӧстікті тимнир тоғыс пасталғаннаңар чоохтапча