Инвесторларны тартар пӧгiннең
21.11.2024
Хабарлар
Инвестиция сессиязының араласчылары
Тилiс чолынҷа. Пу наада Л.Р.Кызласовтың адынаң чир-суғ ӱгренҷең хакас национальнай музейде Хакасияның ӱлгӱлерi хабазиинаң инвестиция сессиязы ирткен
Пленарнай чыылығ
Хакас Республиканың тиліс чыындызының инвестиция тилізінің агентствозы паза Кимдегі Сибирьнің тиліс корпорациязы инвестиция сессиязының тӧстегҷілері полчалар.
Инвестиция сессиязы пленарнай чардыхтаң пасталған. Анда республиканың экономика тилізі министрі Роман Ковтун, «Инвестициялар паза тиліс агентстволарының национальнай ассоциациязы» коммерческай нимес организацияның толдырығлығ директоры Рафаэль Хусяиншин, Хакасияның тиліс чыындызының директоры Александр Мяхар паза пістің региондағы идінҷектер, предприятиелер устағҷылары араласханнар.
Хакасия пазы Валентин Коновалов сессия араласчыларын видео пастыра удурлаан.
– Санкциялар полза даа, пістің республикада экономика ӧзізі узарадылча. 2024 чылның читі айы аразына Хакасия инвестиция табырах ӧсчеткен Россияның пастағы он регион санына кір парған. Розница садии ӧс парған, пӱдіріг ӧткін тиліпче, тоғыс чохтарның саны синче. Піс инвесторларнаң хада-пірге тоғынарға паза Хакасияның пик тилізіне кӧстелген проекттерге хабазарға хаҷан даа тимдебіс. Піс тиксі 135 миллиард азыра салковайға чӧптерні кӧрчебіс – ол аал хонииндағы, металлургиядағы, ниме-ноо тимнеҷең промышленностьтағы, турист киреендегі паза пасха даа отрасльлардағы проекттер. Инвестиция сессиязының араласчыларына тӱзімніг тоғыс паза прай турғысхан пӧгіннерні, чахсы пастағларны толдырарға алғапчам.
Пленарнай чыылығда араласчылар инвесторларны тартарынҷа хайдағ тоғыс апарылчатханнаңар, Хакасия инвестиция тартарына килістіре орын полчатханнаңар чоох парған.
Пір чыл мының алнында Хакасияның тиліс чыындызының инвестиция тилізінің агентствозы тӧстелген. Аның директоры Римма Мальчикова агентство нименең айғасчатханнаңар искірген.
Пастағы деловой клубтың тӧстегҷізі Андрей Перфилов Хызылчар крайында инвестиция проекттеріне ахча тартарынҷа хайдағ тоғыс апарылчатханнаңар искірген. Ол клуб пір чыл мының алнында тӧстелген, Хызылчар крайында инвесторларны тартарынаң айғасча. Аның ӱчӱн регионда инвестиция сессиялары иртірілчелер. Оларның салтарларынҷа нинҷе-де проект чуртасха кирілче.
– Пір чыл аразына идінҷектердең 37 миллиард салковайға сурыныстар кірген. Инвестиция сессиязында тиксі 7 миллиард салковайға проекттер араласхан. Проекттернің кӧбізі рестораннарға, садығ киреене, туризм объекттеріне, ниме-ноо сығарҷаң пӱдіріглерге, аал хониина, транспортха теелгеннер. Сессияда туризмге теелчеткен ікі-ӱс проектке инвесторлар табылҷаң. Минің кӧрізімнең, Хакасияда пу кӧстегні тилідерге иң килістіре полар.
Хызылчар крайында инвестиция сессиялары иртірілген сылтаанда, пӱӱл тиксі 701 миллион салковайға 16 проект чуртасха кирілген, – таныхтаан Андрей Перфилов.
Сад ӧскірерінҷе проект
Пленарнай чыылығ соонаң инвестиция проекттерінің презентациязы ирткен.
«Сибпромсад» ООО-ның ӧӧн директоры Сергей Бахтин чистектер ӧскірерінҷе проектнең таныстырған. Ол Асхыс аймаанда пис чыл чуртасха кирілче.
– Чистек сығарарынҷа промышленность уйан тиліпче. Пу уғаа хорадығлығ тоғыс. Пастағы туста кӧп ахча киректелче. Проект хоостыра чистектіг ағастар одыртылар, чылда алты тонна азыра чистек сығарары чуртасха толдыразынаң киріл парған соонда, тӧрт чыл сигіс ай пазынаң хорадыл парған прай ахча айландырыл парар, анаң піс тиліп сығарбыс.
Иң пастап піс чистектіг ағастарны одыртар чирні арығлабысхабыс – ӧсчеткен ағастарны паза сырыптарны хыйа алыбысхабыс. Совет тузында ол чирлерде тоңастығлар таарыҷаңнар. Халғанҷы чылларда анда пір дее ниме ӧскірілбеен.
Специалисттерні таап аларға най сидік, аннаңар піс технологическай оборудованиеліг проект тимнебіскебіс. Амғы туста андағ оборудованиені Европада (Польшада, Хорватияда) сығарчалар, аннаңар аны садызып алар оңдай чоғыл.
Килер чылда пӱдіріг чапчаң парарына ізенчем. Чистектіг ағастар паза сырыптар одыртарға паза суғлаҷаң система пӱдірібізерге сағынчабыс. Проектті чуртасха киреріне 500 миллион салковай киректелче. Амды піс пос ахчазына пӱдіріг апарчабыс, – теен Сергей Бахтин.
«Ташеба» индустрия паркы
«ТрансАренда» ООО-ның кізізі Татьяна Субач «Ташеба» индустрия паркының презентациязын иртірген. Пӱӱл улуғ хырлас айының халғанҷы кӱннерінде ол тузаланысха кирілер.
– Пістің киреебіс 2021 чылда пасталған, хаҷан піс кічіг паза ортын пос киреен тилідерінҷе программада аралас сыххабыс. 2022 чыл тоозылчатханда, піс Хакасияның экономика тилізі министерствозынаң пӱдіріге субсидия алып алғабыс.
«Ташеба» индустрия паркы
Чир участогы Ағбан городтың чирлерінде орныхча. Аның улии тӧртче гектар, аның чарымызында пӱдіріглер тимде. Прай кирек коммуникациялар пар. Инженер сетьтері тоғынчалар. Чылығ, суғ, чарытхы пирілче. Аннаң пасха, уғаа табырах интернет поларына чӧптезіг идібізерге чарир.
Че иң ӧӧні – ол ниме-ноо сығарызына туралар пары. Оларның тиксі улии пис муң азыра квадраттығ метр. Ідӧк ӱс хадыллығ устағ-пастағ туразы тимде, хайзында офис пӧліктері, азыранҷаң, чиис тимнеҷең пӧліктер, улуғ конференц-зал паза тоғынҷыларға чуунынҷаң орыннар пар. Пу чағында тура тузаланысха кирілер. Чир участогында чарытхы фонарьлары турча, видеоға суурҷаң камералар пар паза ол хадарылча.
Идінҷектерге индустрия паркында ниме-ноо сығарызына турада орынны арендаа алып аларға чарир алай, чирні арендаа алып, посха тура пӱдіріп алар оңдай пирілче. Пу пӱдіріге хазна хабазии позыдылған сылтаанда, аренда сала ниик паанаң алып аларға чарир, – таныхтаан Татьяна Субач.
«Черногорский» индустрия паркы
«Хакасияның инфраструктуразы устапчатхан компания» ООО «Черногорский» аал хонии промышленнозы паркын тӧстепче. 2012 чылдаң сығара ол промышленность паркы чіли тоғынған. Пӱӱл тоғынҷаң оңдайын алыстырыбысхан.
Аның тилізінең Харатас городтың устағ-пастаа айғасхан, амды пу кирекнең «Хакасияның инфраструктуразы устапчатхан компания» ООО айғасча.
Аал хонии промышленнозы паркы Харатас городтың 49 гектарлығ чирінде орныхча. Анда ӱзінҷі паза пизінҷі класстығ хорғыс ағылчатхан ниме-ноо сығарызынаң айғазарға чарир. Парк федеральнай чолдаң ікі ле километр оортах орныхча.
– Амғы туста 47 гектар улуғ чир 14 участокка чарыл парған. Анда 2,89 мегаватт чарытхы тартыл парған, суғ пар, паркка теере паза аның чирінде асфальт тӧзел парған.
Паркты тилідер программа хоостыра 2025-2026 чылларға 505 миллион салковай кӧріл парған. Пу ахчаа холодильнай, морозильнай оборудованиеліг туралар паза устағ-пастағ туралары пӱдірілер. Ідӧк 3 мегаватт чарытхы тартылар. Амды энергетиктернең Харатастағы подстанциязар пірігерінеңер сурығны пӧкчебіс.
«Черногорский» аал хонии паркында чир тамаан хайраллирына паза аннаң ас-тамах тимнеҷең орынны арендаа алып аларға чарир. Пістің республика аал хонии регионы полча. Тоңастығларны паза малларны ӧскірерінде прай ниме пілдістіг полза, чир тамаанаң ас-тамах сығарарында сидіксіністер пар. Пістің республикада пу кирекнең айғасчатхан пір-ікі ле предприятие тоғынча. Аннаңар Хакасияда ӧскірілген чир тамаа хонҷых Хызылчар крайынзар парыбысча, андартын тимнелген ас-тамахнаң пістің садығ тураларынзар айланча, – теен «Хакасияның инфраструктуразы устапчатхан компания» ООО-ның директоры Денис Пауль.
«Черногорский» аал хонии промышленнозы паркында чир тамаан тоңдырарға, хурударға, тустирға, пюре паза сӱзӱннер тимнирге чарир. Ноға пу орын ниме-ноо сығарызына килістіре полча? Денис Паульның таниинаң, аал хонии промышленнозы муниципальнай чирде орныхча. Ниме-ноо сығарҷаң тура пӱдіргенҷе (ікі чылдаң кӧп нимес), тура тузаланысха кирілгенҷе, чир ӱчӱн аренда ахчазын тӧлирге кирек чоғыл.
Устапчатхан компания пӱдірчеткен туралардаңар чоохтаза, олар ас-тамах тимниріне прай кирексіністерге нандырарлар. Оборудование арендаа пирілер, че ол тураны арендаа алған ахча паазына кірер. Пір киловатт чарытхы 7 салковай турча.
Пастағы ікі чыл чир участогы арендаа тикке пирілче, анаң 3 салковай пір квадраттығ метр ӱчӱн, тураны арендаа алчатса – 300 салковайдаң сығара квадраттығ метр ӱчӱн, холодильнай паза морозильнай пӧлік ӱчӱн – 650 салковайдаң сығара, офис ӱчӱн – 350 салковайдаң сығара пір квадраттығ метр ӱчӱн.
Пӱӱл кӱскӱзін парк пӱдіриине проект-смета пічіктері тимнел сыхханнар, 2025 чылда олар сыныхталар, 2027 чылда наа туралар тимде поларға киректер.
Алынҷа экономика орны
Денис Пауль ідӧк Саяногорсктағы алынҷа экономика зоназынаңар чоохтаан. Ол Саяногорск городтаң 15 километр, федеральнай чолдаң 57 километр оортах орныхча.
Пӱӱнгі кӱнге андар металлар паза промышленность ниме-ноо сығарызынаң айғасчатхан ӱс предприятие ахчазын пирерге тимде. Алынҷа экономика орны 312 гектар чирде орнығар. Аны тӧстиріне чир тимнелче. Анаң пу орынзар чол салылар, устағ-пастағ паза ниме-ноо сығарҷаң туралар пӱдірілер. Тураларзар чарытхы тартылар, суғ сетьтері салылар.
Инвестиция 120 миллион салковайға тиңнелче. Чӧптезіг иділ парған соонда, ӱс чыл аразына ікі ӱстіг тоғыстар толдырыл парарға кирек. Анда ниме-ноо анирынаң айғазарға чарадылбас. Денис Паульның чооғынаң, килер чылдаң сығара парысха федеральнай налог сині сигіс процент полар, алынҷа экономика орнында, тізең, ікі ле процентке тиңнелер. Ағаа хоза, пу орында сығарылған ниме-нооға пошлина салылбас. Ідӧк алынҷа экономика орнында ниме-ноо сығарҷаң тура пӱдіриине пӱдіріг материалларын, оборудование хырығ озаринда алчатса, ідӧк пошлина салылбас.
Презентация тоозыл парғанда, инвестиция сессиязының араласчылары «Ташеба» индустрия паркынзар паза «Черногорский» аал хонии промышленность паркынзар экскурсияа пар килгеннер.
Сомнар Илона Каковани паза Хакасияның инвестиция порталынаң
(Хакасия правительствозы, национальнай паза территориальнай политика министерствозы полызиинаң сығарылған)
Автор :
Оксана Челтыгмашева
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
