ЧИР-ЧАЙААННЫ ХАЙРАЛЛИРҒА ӰГРЕНЕЛЕР
13.01.2017
Хабарлар
РОССИЯНЫҢ ПРЕЗИДЕНТІ ВЛАДИМИР ПУТИН 2017 ЧЫЛНЫ ХАЗНАБЫСТА ЭКОЛОГИЯ ПАЗА ЧИР-ЧАЙААНДАҒЫ ӦНЕТІН ХАДАРЫЛЧАТХАН ЧИРЛЕРНІҢ ЧЫЛЫ ТІП ЧАРЛАБЫСХАН. АННАҢАР РОССИЯДА ЧЫЛ ТООЗА ЭКОЛОГИЯ СУРЫҒЛАРЫНА ЧАРЫДЫЛҒАН АЙМАХ МЕРОПРИЯТИЕЛЕР, АКЦИЯЛАР ПАЗА ЧӦРІМНЕР ИРТЕРЛЕР.
ОЛАРНЫҢ ПІРСІ, «ЗАПОВЕДНАЯ СМЕНА» ӰГРЕДІГ ПРОЕКТІ, ПУ КӰННЕРДЕ ХЫЗЫЛЧАР КРАЙЫНДАҒЫ СУС ПОСЕЛОКТА ТОҒЫЗЫН ПАСТААН. «ЗАПОВЕДНАЯ СМЕНА» - ОЛ ТИКСІ РОССИЯДАҒЫ ПРОЕКТ, АНЫ «СТРАНА ЗАПОВЕДНАЯ» НАЦИОНАЛЬНАй ФОНД ПАЗА ЕN+GRОUР КОМПАНИЯЛАРНЫҢ ӦМЕЗІ ТИМНЕПЧЕЛЕР. ӦӦН ПӦГІН - ОЛҒАННАРНЫ ПАЗА СААРБАХТАРНЫ ЧИР-ЧАЙААННЫ ХАЙРАЛЛИРҒА ӰГРЕДЕРІ ПАЗА ЗАПОВЕДНИКТЕР ТОҒЫЗЫНАҢ ТАНЫСТЫРАРЫ.
Экология чылының пастағы «Заповедная смена» проекті 11 январьда, Заповедниктер кӱнінде, пайрамни азылған. Аның тоғызында 22 ӱгренӌі араласхан. Олғаннар Хызылчар, Иркутск, Братск, Дивногорск паза Ағбан городтардаң килгеннер. Проекттің араласчыларын Экология чылы пасталчатханынаң аарлығ аалӌылар алғыстааннар. Пастап сӧс алған En+ Grоuр компаниялар ӧмезінің проекттер тимнепчеткен пӧлиинің устағӌызы Мария Грачёва. Ол ӱгренӌілерге тӱзімніг тоғыныбызарға, кӧп наа ниме піліп аларға алғаан.
Анаң чоох тутхан «Страна Заповедная» национальнай фондтың директоры Ирина Санникова.
Ол чыылған чонны хысхаӌахти «Заповедная смена» проектнең таныстырған. пу проект чуртасха ӱс чыл мының алнында кирілтір, ол экспедиция оңдайынаң иртче. Олғаннар, заповедниксер алай национальнай парксар пис кӱнге киліп, аның тоғызынаң толдыразынаң танысчалар. Ағаа хоза оларға улуғ предприятиелерде хайдағ чир-чайаанны хайраллаӌаң технологиялар парын кӧзітчелер. Анзы тиктең нимес, пӱӱл Россияда экологияны арачылапчатхан технологияларға улуғ хайығ салылар. Ідӧк экспедиция тузында араласчыларға пірее проект тимнебізерге кирек. Кӧзідімге, ирткен чылда пір хызыӌах уғаа чахсы істезігліг тоғыс пазыбыстыр. пӱӱлгі пастағы «Заповедная сменадаңар» чоохтаза, аның тоғызын «Сойан-Сус» заповедник апарча. Ӱгренӌілерге Сойан-Сус ГЭС-ты кӧзідерлер. Тиксі алза, проектте 10 национальнай парк паза заповедник араласчаттыр, оларның санында «Хакасский» заповедник.
Ирина Валерьевнаның таниинаң, 2017 чылда олғаннарға 20 артиинаң смена тоғынар. Экспедицияларда Россияның аймах регионнарынаң 1000 олған паза саарбах аралазары кӧрілче. Чооғының халғанӌызында Ирина Санникова теен: «Пӱӱн пістің танығлығ кӱн. Чӱс чыл мының алнында пістің хазнада пастағы заповедник тӧстелген. Ол Бурятияда орныхчатхан Баргузинскай заповедник полча. Амды Россияда 150 артиинаң чир-чайаандағы ӧнетін хадарылчатхан чир саналча. Олар улуғ тоғыс апарчалар. прайзын улуғ пайрамнаң алғыстапчам».
И.В.Санникованың алғыстас сӧстеріне «Сойан-Сус» заповедниктің директоры Геннадий Киселёв, «Сустағы арығ» парктың устағӌызы Василий Толмачев, «Хакасский» заповедниктің директоры Виктор Непомнящий паза «Ергаки» чир-чайаан парктың директоры Игорь Грязин хозылғаннар.
Мероприятиенің пайрамнығ чардығы тоозылғанда, араласчыларнаң чоохтазып алар оңдай полған. Психолог Анастасия Ивкина «Заповеднай сменаа» палаларны Иркутсктаң ағылтыр. Аның чооғынаң, пу проектке кіріп аларға аар полған. «Заповеднай сменада» «Наа тӧлнің школазы» программанаң тоғынчатхан на ӱгредіг заведениелерінің ӱгренӌілеріне аралазарға чарир, - таныхтапча Анастасия Владимировна. - Аның тӧстегӌізі Олег Дерипасканың «Вольное Дело» фонды полча. Иркутсктағы 80 № школа пу программада ӧткін араласча. Піс пеер чахсы ӱгренчеткен паза школаның халых чуртазында ӧткін араласчатхан олғаннарны ағылғабыс. Минің кӧрізімнең, «Сойан-Сус» заповедник палаларға тузалығ ӱгредіг программазын тимнеп салтыр».
14 частығ Степан Логвинец Хызылчардағы 22 № школада 8 класста ӱгренче. Ол чоохтапча: «Пеер килчеткенде, мин сағынғам, піске лекциялар хығырарлар, аар заданиелер пир турарлар. Мында, тізең, ӱгредіг ойын оңдайынаң парча. Піс кросвордтар пӧкчебіс, квесттерде араласчабыс, киҷее Порыс тағзар сыххабыс. Заповедниктің специаписттері сомға суурӌаң хахпаннар хайди тоғынчатханын кӧзіт пиргеннер. Сустағы музейнің тоғынӌылары мының алнындағы кибірлернең паза ойыннарнаң таныстырғаннар. Хысхаӌах тус аразына мин кӧп ниме піліп алғам».
Пастағы «Заповеднай сменаның» иң ӧткін араласчылары ағбандағылар полтырлар. Ӧӧрелер Марина Боргоякованаң Анна Коган Ағбандағы 1 № школада биология-химия кӧстегліг класста ӱгренчелер. Хызыӌахтар аймах мероприятиелерде аралазарға хынадырлар. Ирткен чылда оларны Байкал кӧл хазынзар ысханнар, амды, тізең, Маринанаң Аня Суста наа проекттер тимнепчелер. «Заповеднай сменаның» тоғызы соонаң, Марина школада палаларны экология предметнең таныстырарға пӧгінче. «Анаң ӱгренӌілер экологиянаң палғалыстығ проекттер тимнирлер, - таныхтапча хызыҷах. - Піреезі чайаачы тоғыс пазар, кем-де килістіре сомнар алай видео суурар». Аня олғаннарны чир-чайаанны хайраллирға ӱгредерге сағынча. «Заповеднай смена» ӧӧрелернің кӧңніне тың кірче. Аня чоохтапча: «Мин чуртазымны биологиянаң алай экологиянаң палғалыстырарға пӧгінчем. Пу проект мағаа пілістерімні алғыдарға оңдай пирген».
Экология паза чир-чайаандағы ӧнетін хадарылчатхан чирлер чылы Россияда наа ла пасталыбысты, аның тузында кӧп акциялар иртер. Пістің хазнаның полған на чуртағҷызына, килістіре чӧрім таллап алып, чир-чайаанны хайраллирында хозым идер оңдай полар.
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы