УЙУҢ-АЙЫҢНАҢ - ДАЧАЗАР
20.09.2017
Хабарлар
Чир кізіні позынзар хайдағ-да кӱснең тартча алай ба ол кізізер позы тартылча полҷаң ма. Че аннаңар часхы тус чахсы «чоохтапча» полар тіп сағынчам. Аалдағылар, чылығлар пасталыбысса, ӱӱҷіктегі хардаң позыпчатхан хара чирзер удаа харах тастапчалар.
Городтағылар, тізең, дача тузы пасталарын чидікпин сағыпчалар. Ӧӧнінде ууҷалар, неке... Пу туста кӱн сузы алтында тынып пастапчатхан чирні холға аларың килче.
Ағбаннаң дачаларзар чонны УПК тохтағдаң автобустар тартчалар. Мин андада «Кӧк хайа» дачазар парарға автобус сағыпчатхам. Хайдағ-да суум-саам, хыймыраныс пасталыбысты. Тохтағда чыылған чон, пірее автобус чиде тӱссе, аар-пеер іділізе тӱсче.
«Кӧк хайа» дачазар парчатхан автобус чидіп одырғанда, ууҷалар, чолзар сығып, тур салғаннар. «Чолдаң хыйа парыңар, автобус чағыннап полбинча!» - кем-де хысхырған. Анзын оңнап, инейлер, хыныхсыбин, чолдаң сала оортах турыбысчалар.
Автобустың ізіктері азыларға даа маңнанмаан, че чыылған улус іткі-сасхынаң кіріп аларға кӱстенче. Ууҷалар, удур-тӧдір сасхлазып, хырызынып ала автобус ізиинзер сыын турлар. Мин, тізең, сала оортах турып, прайзы кіріп аларын сағып турғам. Автобусха одырчатхан ууҷаларны кӧре, хатхырарым килген, олох туста ӱрӱгістіг чізе. Прайзына орын кирек нооза.
Ізікке чағын ползаң, автобусха кіргеніңні пілінмин дее халарзың. Хайдаң-да «ханаттар» пол килчеткен осхас. Хынығ даа пілдірген. Іткі-сасхынаң автобусха сыынчатхан чон кемні дее ханаттандырар. Азах узында турып, илееде кізі чолда парча. Пот, дача тузы пасталчатханы мындағ полчаттыр.
Хысхызын кӱс алынып алған инейлер іткі-сасхынаң даа чорыхха чӧрерге тимделер. Хайди пір имҷі таныхтаан: «Ууҷалар хысхыда, поликлиниказар чӧріп, имненіп, хазыхтарын пиктепчелер. Чайғыда оларны имнег тураларында кӧрбессің дее. Хысхыда, тізең, дача тоғызына тимненіп, прай даа имҷілерні ибір салчалар... »
Автобусха тығырама чон аар уйазына айлан парған тиирҷікпін. Хысхыда иб аразында ла хайынған соонаң чон улуғ чоохха кірібісче. Таныс алай таныс нимес тее кізі ползын, пасхазы чоғыл. Апсахтар даа, инейлердең халбин, улуғ чоохха кірчелер.
Пір-ікі неделя пазынаң уйуң-айың полғаннары ирт парча. Че чоох оғырлардаңар пар сыхча. Хысхыда кемнің дачазынаң тимір-тис оғырлап парыбысханнаңар искірчелер.
Таныхтирға кирек, ууҷалар - иң чахсы «синоптиктер». Автобуста «говорят...» сӧс истіле тӱссӧк, хулааңны чіке тударға кирек. Іди хайдағ кӱн поларын піліп аларзың. Хар алай мӱндӱр чаарын хап-орта ухаанҷылапчалар. Дача тузында Сибирьде чуртапчатханнарын саңай ундутчалар ба таң? Чыллардаң часхыда кӱн алысхах поладыр.
Че пу кізее полған на чайғы кӱн аарлығ. Чистек ағастары чахайахтанчатхан туста хыро тӱзіп пастапча. Іди хысхызына вареньелер чох халчазың. Олох чистек хысхы тооза азырирҷых...
Ӱӱҷікте чир тамаан саларына аймах хорғыстар поладыр. Кӧзідімге, пӱӱл июньда чаған мӱндӱр илееде дачада чир тамаан ӱреткен. Тырғах синінҷе мӱндӱр «Кӧк хайадағы» дачаларҷа ирткен. Андада ӱӱҷіктер, хасхан на чіли, хара палғасха айлан парғаннар. Мин, тізең, ӧт килген яблах паза капуста прай ӱреп парды полар тіп сағынғам.
Иртеннең ізіг айас кӱн турған полза, иирзер мӱндӱрліг пулут хайдаң-да сыға салған. Ол кӱн нанҷымны тоғыс соонаң дачазар жимолость теерерге ысхам. Чил-наңмырға даа тоолап парарға айабас нооза. Кӱн алызар алнында тееріп аларға маңнантыр. Чил паза наңмыр пасталыбысханда, автобусха маңзыраан. Апсах-инейлер анда одырчатханнар. Автобусха одырарға маңнантыр, анаң мӱндӱр чаап сыхтыр. Мындағ нимені кӧре, аға-ууҷаларның кӧңнілері саңай тӱс парған. Сым на паза мӧңіс одырғаннар. Пілдістіг, ӱӱҷік ӧзімнері ӱреділер.
Соонаң иссем, «Кӧк хайадағы» илееде дача хара чирге айлантыр. Хазыр чил паза мӱндӱр ӧзімнерні тамырларынаң чир ӱстӱнзер сығара тарттыр. Харын даа, минің дачам хайтпиндыр. Ағастар ӱӱҷік тамаан арачылааннар тіп сағын салғам. Кем-де чир тамаан хатап одыртхан.
Мындағ хыйал соонаң кӧп кізі хысхызына ӱӱҷік тамаа чох халған. Часхыда хыро тӱзерінең чочынып чуртапчалар дачниктер, чайғыда - мӱндӱрдең. Хайди идер зе, чир-чайааннаң кӱстіг ниме чоғыл, неке.
Автор :
Елена ТАГИРА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы