ОЛАРНЫҢ АТТАРЫ ХАӋАН ДАА УНДУЛБАС
23.06.2021
Хабарлар
Тоғыс чорығы. Хакасия пазы Валентин Коновалов тоғыс чорығынаң Орджоникидзе аймаанзар чӧрген. Анда ол илееде мероприятиеде араласхан, че ӧӧні Орджоникидзевскай аалда Илбек Ада чаада чат халғаннарға мемориалны азары полған
МЕМОРИАЛ АЗЫЛҒАН
Чоохтирға кирек, Орджоникидзевскай аал Приисковай поселоксар парчатхан чолча аймах кінінең илееде оортах орныхча. Анда Илбек Ада чаада чат халғаннарға турғызылған мемориалны пайрамни азарына кӧп чон чыыл партыр. Аймахтың паза орындағы устағҷылар Ағбаннаң Хакасия пазы килерін сағыпчалар. Юнармеецтер пу пайрамны иртіреріне чахсы тимнен салтырлар. Турғызылған наа мемориал иснең чабылых.
ОЛАРНЫҢ АТТАРЫ ХАҶАН ДАА УНДУЛБАС
Іди Ағбаннаң делегация килерін сағып, Орджоникидзе аймааның пазы Анатолий Тайченачевнең чоох алысхабыс. Хайди ол искірген, аймахтағы прай даа аалларда мындағ мемориаллар азыл парғаннар, амға теере Орджоникидзевскай аалда ла аңдағ комплекс чох полған. Мындағ хумартхылас комплексін пӱдірер план 2009 чылдаң сығара турған, че кирек ахча чидіспинчеткенде ле тудылчатхан. Пӱӱл Валентин Коноваловтын чахиинҷа республика бюджедінең 1,5 миллион салковай позыдылған. Ағаа хоза, Орджоникидзевскай ааллардағы муниципалитеттер аразындағы марығда аралазып, грант утып алған, ол ахчаны ідӧк комплексті пӱдіреріне хозып алғаннар.
- Аал чуртағҷылары постарының чирінде Илбек Ада чаада чат халғаннарға мемориал комплексін пӱдір саларын ӱр сағыдылар. Амды оларның сағызы тол парды. Пу аалдаң фронтха 1370 кізі чаалазарға парған. 470 кізі чаадаң айланмаан. Амды Орджоникидзевскай аалда 1700 кізі чуртапча. Мының алнында аал Сыралығ Ӱӱс аймахтың кіні полған. 1940 чылға теере ол Гидростанция адалған. Пу комплекс ибіре піс ағастар одыртарға пӧгінчебіс, аны иптир ам даа илееде тоғыс апарылар, - теен Анатолий Тайченачев.
Ідӧк аалда мемориал комплексін пӱдіреріне, андағы кізілер списогын толдырарына кӧп кӱс салған Владимир Камынинңең чоохтасхабыс. Аның чооғынаң, комплексті тӧстир сағысты хаҷаннаң ол ал чӧрген. Архивтернең кӧп тоғыс апарған. Мемориалдағы списокка кирілбеен хоза 40 кізі адын ол таап алтыр, амды оларны хоза кирерге кирек. Камынин Илбек Ада чаада чат халғаннарға паза чаа палаларына чарыдылған ікі кинде сығар салтыр. Прай пу тоғысты ол пос кӧңнінең, пос кӱзінең апарча.
Хакасия пазы Валентин Коновалов килгенде, мемориал комплексін азар мероприятие пасталған. Диктор, Илбек Ада чаа пасталған кӱн алнында мындағ комплекс азылчатханы танығлығ полчатханнаңар искіріп, чаа матырларынаңар чоохтап пирген, пір дее ниме, пір дее кізі уңдудылбас тіп чоохтаан. Чаадаңар сарыннар толдырылған соонда, юнармеецтер, стройға турып, мемориал комплексін асханнар. Мында аймах тӧллер палғалызы чахсы кӧзіділген.
Сӧс Хакасия пазына пирілген. Прайзын алғыстап, ол чоохтаан:
- Хаӌан даа мындағ танығлығ, тузалығ мероприятиелерде аралазарға чахсы. Хумартхыласты хайраллиры прай чонға кирек. Пір дее нимее айабинчатхан чаа кӧп кізінің чуртазын ӱскен. Пістің чонның чідіріглері уғаа кӧп полған. Амды піске чаада чуртазын пир салғаннарны хаӌан даа уңдутпасха кирек. Хумартхылас паза чобағ кӱні алнында мындағ комплекс азылчатханы уғаа танығлығ полча. Хумартхыласты хайраллиры піске, улам чиит тӧлге, уғаа кирек. Амды піс амыр, чаа чох туста чуртапчабыс, ол тус узарап ла турзын. Прайзы хазых полыңар, прайзына мыннаң мыңдар амыр чуртас алғапчам!
Хакасия пазының соонҷа чоох тутханнар Орджоникидзе аймааның пазы Анатолий Тайченачев, Орджоникидзевскай аал чӧбінің пазы Алексаңдр Бетехтин. Олар, пу аалдаң чааға парып, аннаң айланмаан кізілердеңер кӧп искіргеннер.
Илбек Ада чаада чат халғаннарны сағысха киріп, пір минута сым турары чарлалған. Мемориал комплексінзер чахайахтар салылған, аның соонда пайрамнығ мероприятие тоозылған.
ЧУРТАҒӋЫЛАРНАҢ ТОҒАЗЫҒ
Чорых программазы хоостыра Валентин Коновалов орындағы школада чуртағҷыларнаң тоғасхан. Аңдар килген полған на кізі позының сидіксіністерінең айланған. Іди пастағы чуртағҷы школаа теере парарға уғаа ырах тіп искірген (Орджоникидзевскай аал нинҷе-нинҷе километрге сӧӧ тартылча). Олғаннарны школазар тартарға пірее «ГАЗель» дее автомобиль сурған. Хакасия пазы ол сурығны пӧк саларға чахығ пирген.
Школа директоры Анна Артеменко республика устағҷызына школа туразы саңай иргілен парғанына хомзынызын читірген. Школа ікі хадыллығ, че хадыллар аразы саңай іріктеп партыр, ол инзеріл тее парғадағ осхас. Ідӧк котельнай пӱдір салза, чахсы поларҷых алай иргіні чахсы тыхтап саларға кирек, че прай ол тоғыстарға ахча чидіспинче. Школа кӧзенектерің нааға алыстырары ӱгредіг министерствозыңың планына киріл партыр. Валентин Коновалов пу сурығларны аймах устаанаң хада чарадарға молҷаан.
«Табырах имңег полызии» автомобильнің резиназы алыстырылбинчатханына аның водительі хоптанған. Гараж таа иргі, хысхыда автомобильні тоғындырар оңдай чох таа пол парар. Ол туста кізі хазиина полызығ киректелер. Ідӧк ирен ӧӧн орамаҷа автомобильлер, квадроцикллер табырах ойлат чӧрчеткеннеріне хайығ айландырған. Хакасия пазы ол сурығны МВД полызиинаң пӧгердеңер искірген.
Тоғазыға килген чуртағҷылар аймах сурығларнаң Хакасия пазыңзар айланғаннар. Іди кинектерге льготалығ имнер читірілбинчеткеннеңер, аалда аптека чоғылдаңар паза даа пасха сурығлар полған. Анзын Валентин Коновалов хазых хайраллаҷаң министерстваа пӧк саларға чахығлар пирген. ФАП-тарда амды иң кирек имнер поларға кирек, теен.
Орындағы депутаттар чӧбінің депутады арығ суғ суриин кӧдіргең. Іди аалда ӱс скважина ӱтеп, колонкалар турғысса, чахсы поларҷых тіп айланған. Пір скважинаа 30 муң салковай киректелче. Хакасия пазы 100 муң салковай республика бюджедінең позыдарға чахығ пирген.
Илееде сурығ регион ӱлгӱзінің полномочиелеріне теелбинчеткен. Оларҷа федеральнай кінзер айланарға киректелчеткен, анзы табырах пӧгілҷең сурығ нимес нооза. Тоғазығда Хакасия пазынзар онҷа чуртағҷы айланған, полған на кізее килістіре нандырығ, пӧгілер сурығларҷа чахығлар пирілген.
Школада ідӧк Илбек Ада чааға чарыдылған музей клазы пар полтыр. Аны Хакасия пазына кӧзіткеннер. Совет Союзының Матыры Мария Цуканова пу школада ӱгрентір, аннаңар кӧп кӧзідіг ағаа чарыдылча. Мария Цуканова, чаада имҷі-санитар полып, чаалазығ парчатхан орыннардаң палығлатхаң кӧп чааҷыны сығарған. Іди хазых халған пір чааҷы, школазар киліп, ӱгренҷілернең тоғазығ иртіртір.
«ИЮС-АГРО» ООО
Программа хоостыра Хакасия пазы Валентин Коңовалов «Июс-Агро» ООО-да полған. Аны анда удурлааннар Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министрінің тоғызын толдырчатхан Алексаңдр Башков, «Июс-Агро» ООО-ның ӧӧн директоры Иван Вагнер. Пу аал хонии предприятиезінде Иван Вагнер, прай производство тураларың кӧзідіп, мыннаң мындархы планнарынаңар искірген.
Ідӧк «Сарат» орында «Июс-Агро»-ның тамах хайраллаҷаң ангарлары орныхча. Ідӧк анда аал хонии техниказы турча. Хакасия пазы тамах хурутчан орынны паза тамах хайраллаҷаң складты кӧрген соонда, андағы тоғынҷылар ӧмезінең тоғасхаң, оларның аймах сурығларына нандырған. Ӧӧн директорның чооғынаң, ООО-да 116 кізі істенче, че пу тӧреміл сан нимес, ол аар-пеер алызып одырча.
Мыннаң Хакасия пазының тоғыс чорығы тоозылған.
Автор :
Николай СУЛТРЕКОВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде