ХАКАСИЯНЫҢ ТАҢДАҒЫЗЫ - ЧИИТТЕРНІҢ ХОЛЫНДА
30.06.2021
Хабарлар
Тоғазығ. Чииттер кӱні алнында, хайзы хазнада июньның халғанҷы позырағыңда таныхталча, Хакасия пазы Валентин Коновалов республикадағы чииттернің халых пірігістері устағҷыларынаң тоғасхан
ВАЛЕНТИН ОЛЕГОВИЧТӀҢ ЧООҒЫНАҢ, РЕСПУБЛИКАДА ТАЛАНТТЫҒ, ПОС ЧИРІ ӰЧӰН САҒЫССЫРАПЧАТХАН ЧИИТ УЛУС ЧУРТАПЧА. ОЛАРҒА РЕГИОН УСТАҒҶЫЗЫ РЕСПУБЛИКАНЫҢ ТИЛІЗІНДЕ ӦТКІН АРАЛАЗАРҒА АЛҒААН.
- Хакасияның чииттері регионның паза хазнаның тилізінде сала ӧткін аралазарға кирек. Постарыңның алнында сала пӧзік пӧгіннер турғызыңар, сағынған сағыстарыңны толдырарға кӱстеніңер, - айланған чииттерзер Хакасия пазы Валентин Коновалов.
Тоғазығда араласхан чииттер постарының тоғыстарынаңар чарытханнар паза сурыныстарнаң айланғаннар.
Кӧдірілген сурығларның аразында Хакасияда чииттер правительствозын тӧстирі полған. Ол пӱӱл тоғынып пастирға кирек. Кӱскӱзін марығ пастыра андар ӧткін чииттер алылар. Наа правительство республиканың чуртас-экономика тилізінең паза толдырығлығ ӱлгӱнің алнында турғызылған пӧгіннернең айғазар.
Таныхтирға кирек, чииттер правительствозы хазнаның 70 азыра регионында пар. Хакасияда аны тӧстирінең Максим Кузнецов айғасча.
- Чииттер правительствозы проект чаҷында ла полбасха кирек. Анда наа сағыстар, пӧгіннер, проекттер «тӧріп» турзын. Иң пастап ол регионға туза ағылзын, - таныхтаан чооғында Валентин Олегович.
Анна Левашова Хакасияның культураӌа волонтерлар чӧрімінің устағӌызы полча. Ол Валентин Коноваловтаң республикада чииттер чыылиин иртірерге хабас пирерге сурынған. Тиксі алза, Хакасияда 200 азыра оол-хыс пу чӧрімде араласча. Олар ӧӧнінде хумартхы тастарны нааӌылапчалар.
Анастасия Филиппова арғыстарынаң хада туралар алнындағы орыннарның, олған площадкаларының, скверлернің, парктарның дизайн-проекттерін тимнепче. Пу халых организация чарым чыл ла тоғынча, че пу тусха Ағбанның администрациязынаң хада городтың нинӌе-де тынағ орнын чахсыландырар проект тимнеп салған, хайзы амды чуртасха кирілче. Чииттер ӧӧнінде республика кінінде тоғынчалар, че пасха даа муниципалитеттерге хабазарға тимделерӧк.
- Республиканың муниципалитеттерінде тынағ орыннары чахсы кӧрімніг нимес, олған площадкалары иірсі пірсіне тӧӧй, аннаңар, Валентин Олегович, піске муниципалитеттернең палғалыс тударға полыс сурынчабыс. Піс оларға аймах проекттер тимнирге, грант марығларында аралазарға тимдебіс. Чӧрім араласчыларының кӧп сағыс пар, олар тик чирге парбасха кирек,- айланған чиит хыс.
Денис Карандеев Хакасияның чиит ученайлар паза специалисттер чӧбінің кнезіне ӱр ниместе табылған. Науканаң айғасчатхан чииттер ыраххы аалларзар экспедицияа чӧрчелер, наука фестивальларын иртірчелер.
- Пӱӱл кӱскӱзін «Научный потенциал Хакасии» марығ иртірербіс. Анда чиит ученайлар, студенттер постарының тоғыстарын кӧзідіге сығарарлар. Мында пістің ӧӧн сидіксініс - сыйыхтығ орын алған чииттерге турыстыра сыйыхтар читірері, - теен Денис Карандеев .
Таныхтирға кирек, чиит ученайларның тоғыстарынаң республиканың аал хонии предприятиелері паза фермерлері хынып тузаланчалар. Аннаңар оларның тоғыстары республикада улуғ кирексіністе.
Ольга Клокова аалдағы чииттер пірігізінiң кнезі полча. Хайди ол таныхтаан, аалдағы чииттернің ӱс ӧӧн сидіксініс - ол тоғыс таап алары, пос чуртына чидiніп алары паза хайди тынанары. Пу сидіксіністер прай даа аалларда пар. Хакас хазна университедінің студенті Олег Синягин арғыстарынаң хада пӱӱл Индіркі Новгородта ирткен «Российская студенческая весна» чайаачы марығда араласхан. Хакасияның «Тгіmіх» ӧмезі марығда пастағы орын алған.
- Улуғ алғызым читірчем Хакасия піске марығда аралазар оңдай пирген ӱчӱн. Ізенчем, мыннаң мындар піс ідӧк хада-пiрге тоғынарбыс, - теен ХГУ-ның студенті.
Халғанӌызында Хакасия пазы Валентин Коноваловсар Евгения Майнагашева айланған.
- Нинӌе-де чыл мының алнында мин республикада хакас чонның кибірлерін хайраллир проект чуртасха киргем. Ол «Чоным чылтызы» тіп адалған. Анда Асхыс, Таштып паза Пии аймахтарының ӱгренӌілері араласханнар. Иң чахсы наука-істезігліг тоғыстарның авторлары чайғызын эксиедицияа «Казановка» музейзер чӧргеннер. Читі кӱн аразына піс олғаннарнаң хада хакас чонның ундудылчатхан кибірлерін амғы чуртасха айландырар проекттер тимнеебіс. Ресиубликаның идінӌектері оларны пӧзік паалааннар паза садысханнар. Проект Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозы хабазиинаң иртірілген, че амды аны иртірер оңдайлар чоғыл. Аннаңар Сірердең пу кирек, чапсых проектті аннаң андар узарадарға хабас пирерге сурынчам, - айланған Хакасия пазы Валентин Коноваловсар Евгения Майнагашева.
Пу паза даа пасха кӧдірілген сурығларға, пастағларға Хакасия пазы хабас пирерге молӌаан.
- Хакасияда мындағ ӧткің хыйға чииттер чуртапчатханда, уғаа ӧріністіг. Мин сірерге мыннаң мындар улам кӱстенерге, наа чидіглерге чидерге, Хакасияны Россия синінде сабландырарға алғапчам. Сірер - Хакасияның таңдағызызар! - таныхтаан чооғында Валентин Олегович.
Хакасияда 85 муң азыра кізі чуртапча, хайзына 15 - 29 час (тиксі чуртағӌыларның 16 % - чииттер). Чииттернің кӧбізі (71%) городта чуртапча - 60 муңӌа кізі, пасхазы - аалда. Оол-хыстарның 83 % пӧзік ӱгредіг огранизациязында ӱгренче, 43,1 муң кізі тоғынча.
Автор :
Оксана СУНЧУГАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде