ЧАТХАН ӰНІ ТИКСІ ТАРААН
24.12.2021
Хабарлар
2021 чыл - Хакас чонның алыптығ нымағы чылы. Ағаа чарыдылиан кӧп аймах мероприятие иртірілген. Пу наада республикадағы Л.Р.Кызласовтың адынаң чир-суғ ӱгренӌең музейде ол пайрам кибірли чабылды
Прайзының хайиинда «Ӱлгер» саблығ чайаачы ӧме. Олар, пір кізі чіли чӧптіг тудынып, алыптығ нымахтың кизегін хынығ толдырчалар, чир хайди пӱткеннеңер, пістің чонның кӧг тиріглерінең ойнап, пайрамға чыылысхан чон-чахсаа кӧзітчелер. Чахсы нимее хаҷан даа хара кӱстер харығ поларға харасчалар. Аннаңар хайдағ-да мохайахтар хайын сыхтылар. Че кӧӧленіс прай нимені чиңче тіпчелер. Пастап кӧрігҷілер алнында абахай хыстар теелбектенгеннер. Анаң алып-кӱлӱктер махачы хылыхтарын кӧзіткеннер, хара кӱстерні аар-пеер ле пытыратханнар, хыстарнаң кірлектеніс сыхханнар.
Андағ пастағ прайзының кӧңнін кӧдірген. Аннаңар даа Хакасияның пазы Валентин Коноваловтың сырайында ачых-чарых кӱлімзірес полған. Прайзынаң хакас тілінең изеннескен соонда, Валентин Олегович пӱӱл Алыптығ нымах чылына чарыдылған хайдағ улуғ тоғыс иртірілгеннеңер искірген. Іди 350 артиинаң аймах мероприятие таныхталтыр. Ол санда чоннар аразындағы синде полған улуғ симпозиум пӧзік паалағ алғанын искірген.
- 2020 чыл Хакас тілі чылы тіп чарлалған полған. Ол тоғысты мыннаң мындар апарардаңар ӱр чылларға ӧнетін программа правительство синінде алыл парған. Амды андағох программа алыптығ нымахты тилідері хоостыра алылар, - Валентин Коноваловтың пу сӧстерін айа сабызынаң удурлааннар.
Анаң Хакасияның пазы ол программаа ниме кирілердеңер хысхаҷахти таныстырған. Іди «Хакасияның саблығ хайҷызы», «Хакасияның саблығ нымахчызы» паза даа пасха аарластығ аттар пиріл турардаңар искірген. Аның соонда Алыптығ нымах чылын пӧзік синде иртірерге улуғ хозым иткен ӱчӱн, С.П.Кадышевтің адынаң культура кініне, В.Г.Чаптыковтың адынаң хазна филармониязына «национальнай» статус пирілчеткеннеңер искіргенін ідӧк айа сабызынаң удурлааннар, хаҷанох андағ таныға турыстығ чайаачы ӧмелер тіп чоохтасчатханнар.
Пайрам тузында сыйыхтар пирерге кирек ле. Мында даа ол кибір сайбалбаан. В.Г.Чаптыковтың адынаң хазна филармониязының ырҷызы Владимир Доржу «Хакасияның саблығ артизі» аарластығ ат алған. Хакасия правительствозының Аарластығ пічиинең таныхталған кізілер парох полған. Чайаачы тоғыснаң айғасчатхан илееде кізі правительствоның алғыстас пічіктерінең таныхталғаннар. Оларның санында А.М.Топановтың адынаң Хакас драма театрының артисттері Инна Майнагашеваны, Максим Султрековты, ХакНИИЯЛИ-ның улуғ наука тоғынҷызы Юлия Чаптыкованы, Хуртуйах тас музейнің наука тоғынҷызы Леонид Горбатовты паза даа пасхазын адирға чарир. Валентин Олегович оларға мыннаң мындар уламох пӧзік чидіглерге чит турарға алғаан, полғанына ла килістіре сӧстер таап турған.
Валентин Коноваловтың соонаң чон алнынзар сыххан Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінің комитет кнезі Оксана Разварина. Ол ідӧк пӱӱл Алыптығ нымах чылы хайдағ пӧзік синде ирткенін таныхтаан, анда араласхан чайаачы устарны, наука паза культура тоғынҷыларын чылығ алғыстаан, прайзыбысха кирек тоғысты тохтатпасха алғаан. Анаң Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашевтің адынаң алғыстас пічіктерін чайаачы устарға, ӱгретчілерге, клуб устағҷыларына читірген. Оларның санында хоосчы Георгий Сагалаковты, ӱгретчі Татьяна Тюкпиекованы, школа директоры Изольда Чебодаеваны паза даа пасхазын адирға чарир. Сыйыхха турыстығ кізілер.
Алыптығ нымахтар хакастарның чуртазында хайдағ орында турчатханнаңар чоохтаан республиканың Улуғлар чӧбінің кнезі Пётр Воронин. Анаң алыптығ нымахты пӱӱнгі кӱнде хайраллап халарына улуғ хозым итчеткен Россияның паза Хакасияның саблығ артизі Евгений Улугбашевке «Род поғдархазы» орден читірген, мындағ сыйыхнаң чылығ алғыстаан.
Чон алнынзар Хакасияның культура министрі Светлана Окольникова сых килгенде, кізілер аразында ӧрчіліг суулас кӧдірілген. Анзы за оңарылыстығ - мында ӧӧнінде чайаачы устар нооза. Светлана Анатольевна оларның аразында улуғ аарласнаң тузаланча, тоғыс чорыхтары тузында прай даа аал-городтарда полып аларға харасча, тузалығ чӧптернең матап полысча, наа чидіглерге кӧӧктірче. Андағ кӱстеніс тикке парбинча, культура тоғынӌылары сыбыра махтаға сыхчалар, чон аарлазынаң тузаланчалар. Алыптығ нымах чылын алғым таныхтирында Хакасияның прай даа культура тураларының, клубтарының тоғынӌылары ӧткін араласханнар, туснаң даа санаспаӌаңнар. Чапсых тоғазығлар, чалахай иирлер тузында чатхан ӱні чалбах тараӌаң. Андағ чайаачы устарны хайди пірее сыйыхнаң таныхтабас, кӧңнілерін кӧдірбес.
Итсе, иң пастап Светлана Анатольевна позынзар «Читіген» театрның саблығ артизі Валерий Топоевті хығырған, ағаа Аарластығ пічік читірген. Аның соонаң Хакасияның культура министрі кӧп кізінің тоғызын алғыстас пічіктерінең таныхтаан. Іди «Кӱн сузы» кӧгӌілер паза теелбекчілер ӧмезі, Хуртуйах тас музейінің тоғынӌылары, ааллардағы клуб устағӌылары, библиотекарьлар чон алнынзар сыхханнар, сыйыхтар алғаннар.
Алынҷа хайыға турысхан «Ӱлгер» чайаачы ӧме. Оларға культура министерствозы улуғ телевизор сыйлап пирген. Ідӧк алынҷа таныхтирға кирек «Хакас чирінің» пӧлік устағҷызы Александра Карамчакованы. Ол пістің газетаның страницаларында пӱӱл ӱс алыптығ нымах сығарған, Хакасияның культура министерствозының Аарластығ пічиине турысхан. Алғыстапчабыс аны.
Алыптығ нымах чылын чабар алнында, чон алнынзар Сергей Чарковнаң Тамара Давлетованың кічіг частығ ӱгренҷілері сыхханнар. Оолағастар паза хызыҷағастар, пір тиңе чатханнаң ойнап, кӧглееннер. Анзы ізеніс пирче: пістің чирде чатхан ӱні хоолап турар, чоныбысха ӧрініс паза ізеніс сыйлир.
Автор :
Анатолий СУЛТРЕКОВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы