ХАКАС ТІЛІНҶЕ ІСТЕЗІГЛІГ ТОҒЫС АПАРЧАЛАР
09.02.2022
Хабарлар
Наука кӱні. Пу пайрамның тархыны I Пётр тузынаң пасталча. Аның чахиинаң хазнада наука академиязы тӧстелген
Чыллар алысчатханынаң хада академияның ады ідӧк алызып одырған. Ол СССР-ның наука академиязы, соонаң Россияның наука академиязы полыбысхан. 1999 чылда Россия президентінің указынӌа 8 февраль Россияның наука кӱні тіп чарлалған.
Наука национальнай экономиканы, имнег киреен, ӱгредігні паза социальнай чуртасты алнынзар тилітче. Ағаа улуғ хозым итчелер наука-істезігліг институттар, хайзынзар Хакасиядағы тархын, литература, тіл наука істезігліг институт кірче.
ХакНИИЯЛИ-ның хакас тілі секторының ученайлары кӧп істезігліг тоғыс апарчалар:
Раиса Абдина «Бытовая лексика хакасского языка» темаӌа тоғынча. Аның ӧӧн пӧгіні - чоохтазығда тузаланчатхан сӧстерні кӧзіт пирері, аның семантиказын паза лингвокультурнай оңдайларын. Лексикография базазынзар он азыра аймах сӧстік кірген, ӧӧнінде тӱрк тілінӌе. Тузаланыс хоостыра хакас сӧстері нинӌе-де пӧлікке чарылғаннар: ол кип-азах паза чазанӌыхтар, чурт паза хыриндағы пӱдіріглер.
Пётр Белоглазов «Глагольно-именные основы в хакасском языке» темаӌа тоғынча. Ол глаголларның тӧстігін істесче, хайзыларынаң существительнайларны пӱдірерге чарир. Мындағ сӧстерні ідӧк пасха тӱрк тіллерінең тиңнестірче, пӱрӱт, алтай, шор, телеут, моол, калмык тіллерінең.
Артём Кызласов «Сферы функционирования устной формы современного хакасского литературного языка» темаӌа тоғыс апарча. Ол хакас тілі амғы туста хайди тузаланылчатханын істесче. ХакНИИЯЛИ-ның ученайлары республиканың муниципалитеттерінӌе экспедицияа сыбыра чӧрчелер. Анда чуртағӌылар хакас тілінең хайди удаа чоохтасчатханын істесчелер. Іди Шира, Орджоникидзе, Таштып аймахтарында пол килгеннер. Паза олар тиңнестірігліг тоғыс апарчалар, чылдаң чылға пос тілінең чоохтасчатханнар саны хозылчатханын алай ба хызырылчатханын тиңнестіріп.
Зинаида Каскаракова «Общественно-политическая терминология в хакасском языке» тема хоостыра тоғынча. Хаӌан-да ученай ӧзімнер аттарынаң айғасхан полған, пасха тіллернең тиңнестірген. Амды ол халых-политика терминнерін істесче.
Вия Субракова «Система согласных бельтырского говора сагайского диалекта хакасского языка» темаӌа тоғыс апарча. Ол тапсағларны істесче.
Ирина Чебочакованың темазы - «Терминообразование в хакасском языке». Ол тоғызында хакас сӧстер хайди пӱтчеткенін істесче. Ідӧк пасха тіллерге тілбестелбинчеткен сӧстернең айғасча. Ол «талған», «поғо» паза даа пасха сӧстер.
Кристина Кичеева «Временные формы глаголов в фольклорном нарративе» темаӌа істезігліг тоғыс апарча.
Автор :
Раиса АБДИНА, филология наукаларының кандидады
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде