ХАКАС ТІЛІН КЕМ ИҢ АРТЫХ ПІЛЧЕ?
16.02.2022
Хабарлар
Тіл марии. Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министерствозы республиканың пизінҷі класстардағы ӱгренҷілері аразында хакас тілінҷе марығ иртірче
Республикада хакас тілін хайраллир паза тилідер пӧгіннең Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министерствозы нинҷе-де чыл изере пастағы класстардағы ӱгренҷілер аразында тіл мариин иртірче. Амға теере ол федеральнай бюджет хабазиинаң иртірілген полза, пу чылдаң пасти ол республика бюджеді полызиинаң иртірілер.
- Пастағы классха килген олғаннарның марии ідӧк пӱӱл кӱскӱзін иртер. Анда олар, эксперт комиссиязы кізілерінең тоғазып, хакас тілінең чоох алызарлар. Хакас тілін иң артых пілчеткен 70 олған ахчалығ сыйых алар, - чоохтапча Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министрінің орынҷызы Юрий Чертыков.
Аннаң пасха, пӱӱл пастағызын на тӧреен тілін пілчеткенін Хакасияның пизінҷі класстағы олғаннарына кӧзідер оңдай пар.
- Ирткен чылда ноябрьда республикада хакас тілін хайраллирынҷа программа алылған. Андар Хакасияның пизінҷі класстардағы ӱгренҷілері аразында тіл мариин иртірердеңер план кирілген. Марығ тест оңдайынча иртер. Хайда олғаннарға хакас тілін пілчеткеннеңер киречілеп пирерге кирек полар. Ағаа хоза эксперт комиссиязының кізілері ӱгренҷінең чоох алызарлар. Хайда олғанға сӧбірезінеңер, Чир-суунаңар, хынған ойыннарынаңар чоохтап пирерге кирек. Эксперт комиссиязы ӱгренҷнің хакас тілінең чоохтас полчатханын, пос сағызын искір полчатханын, сӧстерні орта адапчатханын паалир, - чарытча Юрий Карпович. Марығда иң кӧп балл чыып алған 55 олған чиңісчі полыбызар. Полғанына ла 15 муң салковай пирілер.
Ноға 1-ғы паза 5-ҷі класстардағы олғаннар аразында тіл марии иртірілче? Пу сурығ кӧп іҷе-пабаны сағыссыратча полар. Пу сурығны чарытча Юрий Чертыков:
- 2018 чылда ӱгредіг законына алызығлар кирілгеннер. Аннаң сығара іҷе-пабалар школада паланың хайдағ тіл тӧреен тілі полчатханнаңар паза ол хайдағ тіл ӱгренердеңер сурыныс пічиин пасчалар. Аны олар ікі хати пасчалар: пала пастағы паза пизінҷі классха килзе. Хакас сӧбірелернің кӧбізі, пала пос тілін ӱгренерге сидіксінер тіп, орыс тілін таллапча.
Пизінҷі класстардағы ӱгренҷілер аразында марығ иртіріп, хакас сӧбірелер палаларын пос тіліне ӱгредерлеріне ізенчебіс. Ағаа хоза піс кӧр кӧрерге сағынчабыс, пастағы класста марығда араласхан пала пизінҷі классха килзе, тӧреен тілін пілче бе. Хай син ол оңарча паза чоохтасча. Алай пір дее піл полбинча ба... - чооғын узаратча Юрий Карпович.
Марығда аралазарға сағынчатхан сӧбірелердең пічіктер 7 мартха теере алылар. Эксперттер комиссиязы олғаннарнаң 21 - 26 мартта тоғазар.
Тіл мариинда аралазарға сағынчатхан сӧбірелерге мындағ пічіктер тимнеп саларға кирек полар:
- сурыныс пічии;
- паспорттарның хобырғаны;
- СНИЛС-тарның хобырғаны;
- ИНН-нарның хобырғаны;
- олғанның тӧрееннеңер свидетельствозының хобырғаны;
- школадаң пічік;
- паланың пабазы паза іҷезі ирепчі полчатханнаңар свидетельство;
- ӱгренҷінің опекуны пар полза, аның документінің хобырғаны;
- банк реквизиттері.
Пічіктерні Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министерствозынзар пу адресче ызарға: 655017, Хакас Республика, Ағбан г., Щетинкиннің ор., 18 алай ба minnac@r-19.ru электроннай адресче (PDF алай ба JPG форматча).
Хакас тілін хайраллирынҷа программа хоостыра Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министерствозы пӱӱл пасха даа чонның аразында хакас тілі мариин иртірерге пӧгінче. Анда Хакасияда чуртапчатхан, хакас тілінең чоохтас полчатхан улуғлар даа, кічіглер дее аралас поларлар.
Пу ӱс марыға тиксі 2 миллион салковай кӧріл парған.
Автор :
Оксана СУНЧУГАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде