ХАКАС ИНСТИТУДЫНА ЧОЛ АЗАР
08.04.2022
Хабарлар
Алғыс сӧстері. ХакНИИЯЛИ ӧмезі институттаңар закон алылғаны ӱчӱн алғызын читірче
Хакасияның тіл, литература паза тархын наука-істезігліг институды Хакас Республиканың ӧӧн наука учреждениелерінің санына кірче. Ол Илбек Ада чаа чылларында РСФСР СНК-ның 1786-р № паза РСФСР-ның ӱгредігҷе Чон Комиссарының 572 № 1944 чылның орғах айының 29 кӱнінде алылған чахығлары хоостыра тӧстелген. Институт хакас тілін, литературазын, чонның пазылбин пӱткен чайаачызын, тархынын, археологиязын, этнографиязын істезер ӱчӱн азылған. Хак-НИИЯЛИ-ның пастағы директоры филология наукаларының кандидады, писатель Николай Георгиевич Доможаков полған.
Тӧстелгеннең сығара ХакНИИЯЛИ СССР-ның ӧӧн наука учреждениелерінең хада археология, этнография, фольклор паза лингвистика экспедицияларын кӧп апарған. Совет тузында Хакасияның тіл, литература паза тархын наука-істезігліг институды СССР-ның ӧӧн наука учреждениелерінең пик палғалыстар тӧстеен, хакас чонның пазылбин пӱткен чайаачызын, тілін, кибірлерін пазып чығҷаң экспедицияларны иртірген, улуғ тузалығ наука тоғыстарын чарыхха сығарған. Іди ХакНИИЯЛИ, совет тузында кӧп чыл 1944 чылда салылған пӧгіннерні толдырып, пістің чирдегі науканы, хакас чонның чуртазын, культуразын тилідеріне улуғ хозым иткен.
2022 чылның кӧрік айының 30-ҷы кӱнінде Ӧӧркі Чӧптің сессиязында «Хакасияның тіл, литература паза тархын наука-істезігліг институдынаңар» закон алылған. Ӱзӱріге аны Хакас Республиканың Ӧӧркі Чӧбінің депутады В.Н.Штыгашев сығарған. Алылған закон институттың тоғызының ӧӧн кӧстеглерін - «хакас тілінеңер, литературазынаңар, чонның пазылбин пӱткен чайаачызынаңар, Хакасияның тархынынаңар фундаментальнай паза прикладной наука істезіглерін апарарын» - пиктепче. Институттың алнында ідӧк ӧнетін пӧгін турғызылча: хакас тілін, Хакас Республиканың ікінҷі хазна тілін чіли, хайраллиры, ӱгренері паза аны тилідер ӱчӱн істезіглер апарары.
Пір сӧснең, ХакНИИЯЛИ-ның тоғынар оңдайлары, институт апарчатхан наука тоғызы, аның пӧгіннері законнаң пиктелче, анзы чуртаста пастап ла кӧрілче.
Хакас Республиканың наука-істезігліг учреждениезі тилізіне улуғ хозым иткен ӱчӱн законны пасхан аарластығ кізілерібіске - законны ӱзӱріге сығарған Хакас Республиканың Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Николаевич Штыгашевке паза Россия Президенті аппарадының СФО-дағы полномочиеліг кізізі, Хакас Республикаҷа федеральнай инспектор Николай Иннокентьевич Сайбараковха - ХакНИИЯЛИ-ның ӧмезі алғызын читірче, ам даа кӧп чыл чоныбысха андағох тузалығ паза маңнаныстығ тоғыс апарарға алғапча. Пілдістіг, науканың тилізі, аның маңнаныстығ чидіглері хазна полызиинаң кӧнізінең палғалыстығ. Аннаңар пу закон хакас наука-істезігліг институдына андағ чол азарына ізеніс пар.
Автор :
Н.С. МАЙНАГАШЕВА, ХакНИИЯЛИ-ның директоры, филология наукаларының кандидады В.А. КАРАМАШЕВА, филология наукаларының докторы О.В. КОВАЛЕВА, тархын наукаларының кандидады, прай 30 кізі хол салған
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде