ЧАХСЫ СӦБІРЕ ААЛ ЧАЗИДЫР
15.04.2022
Хабарлар
Геннадий паза Зинаида ТОКОЯКОВТАР Антон пархазынаң
Сӧбіре - чуртас ӧзені. Полған на кізі чаразар тіп сағынчам, чуртаста ӧӧні - ол сӧбіре. Ынағ паза пілізіп чуртапчатхан ирепчінің турыстығ паза часкалығ палалар ӧсче
ХОНЫХ ХОНҒАНЫ
Пістің чир-суубыста пасхазына чахсы кӧзідім полчатхан сӧбірелер асхынах нимес, прайзынаң хығырығӌыларны таныстыр полбас. Полғаны ла пос оңдайынӌа чапсых паза чахсы кӧзідім поларына турыстығ. Андағларның пірсі Асхыс аймаандағы Паза Пиизі аалдағы Геннадий паза Зинаида Токояковтарның сӧбірезі полча. Ирепчі 30 чылға чағын часкалығ хоныхта паарсазып чуртапча.
Зинаида Петровна Паза Пиизі аалда тӧреен, анда ӧскен. Асхыстағы школаны тоозып, Ағбандағы ӱгретчілер институдынзар кірген. Ӱгредиин тоосханда, институт университет пол парған. Геннадий Алексеевич Пии аймаандағы Маткичіг аалда тӧреен. Школа соонаң олар институтта пір группада ӱгренгеннер. Чииттер кӧӧленізібіскеннер, студент тузындох хоных хонғаннар.
- Сӧбіре пазына ахча суриин пӧгерге кирек полған, аннаңар тоғысха кірібіскен. Диплом алғанымда, Чоғархы Пазадағы школада пасталығ класстар ӱгретчізі киректелген, хонғанымнаң, чӧптезіп, аалзар кӧзібіскебіс. Пӱӱл 23-чі чылы школада тоғын парирбын, - чарытхан Зинаида Петровна.
Токояков ирепчі Паза Пиизінде мал-хус ӧскір сыххан. Пілдістіг, аалда чуртап, хайди мал тутпас паза ӱӱӌік тамаан салбас. Аалзар кӧс килгенде, Геннадий Токояков клуб устағӌызы полып тоғынған, анаң Асхыс поселокта хадағӌы полған. Іди ырах тоғысха чӧрерге тус кирек паза чолға илееде хорадығ пол парча. Аннаңар, маллар саны хозылғанда, ол пос хониин тилідерге кӱстенібіскен. Амды ол малларнаң айғасча.
- Піреезі мал ӧскірерінде сидік ниме чоғыл тіп сағынча. Сынында оларны тудары - улуғ тоғыс. Малны хараа-кӱнӧрте кӧрерге кирек, тынағ кӱннері чох. Наңмырлығ ба, харлығ ба алай ізіг кӱн турча ба, малға пасхазы чоғыл. Аны хайдағ даа кӱнде азырирға киректелче нооза. Пос хониинда тоғыс чылдаң чылға ӱзілбинче. Малларнаң прай хонғаным айғасча, - чоохтаан Зинаида Токоякова.
КӦП ПАЛАЛЫҒ СӦБІРЕ
Зинаида паза Геннадий ирепчінің улуғ хызы Алина студент тузында тӧреен. Соонаң, Паза Пиизінзер кӧскенде, Дарья тӧреен. Ідӧк Токояковтар ікі пала алып ӧскір салғаннар. Геннадийнің тайызының ікі палазын кӧрӌең кізі чох полып, олар Вераны паза Петяны сӧбірезер алып алғаннар. Іди Зинаида паза Геннадий кӧп палалығ пол парғаннар.
Вера ол туста пис ле час толдыр салған, Петя харындазы 10 частығ полған. Ирепчі оларны, пос палаларын чіли, паарсаста паза хыныста ӧскірген.
СПОРТНАҢ АЙҒАСЧАТХАНЫ
Геннадий Токояков чиитте кӱреснең айғасчаң, ол аның хынған спорт кӧрімі полча. Чыллар иртізіп, ол кӱреснең хаданох айғаспиныбысхан. Че тайызының палаларын постарынзар алғанда, Пётр, сӧбірее оой кіріп, Алинанаң паза Дарьянаң чағын полыбысхан. Че Вера ӱр пасхаланған.
- Вера сым пала полған, пістең туртухчаң. Аның паза Дарьяның аразы пір ле час, олар хада ойначаңнар. Андағ оңдайнаң тудынчатхан палаа школада, пасха палаларның аразында сидік полар тіп сағын салғабыс. Ағаа хоза, позының алнын ал полбас, олғаннарға ӧмелеттірер тіп сизінгебіс. Хонғаным ойын пастыра Веранаң Дашаны кӱрестір сыххан. Оларға хынығ ла полчаң. Иң пастап ибде ползар одеяло чазыбысчаң, анда оларнаң кӱресчең. Позы кӱреснең айғасхан кізі палаларны ӱгредіп пастаан, - чоохтаан Зинаида Токоякова.
Геннадий Токояков ӱс хысты кӱрезерге кӧніктір сыххан. Олар постары даа пу спорт кӧрімінең хынып айғасханнар. Сӧбіре пазы аймах микелерге ӱгретчең. Турада кӱрезерге киліспинібіскен, хасты-хазинезінің чурты пос турчатханда, ол, иргі маттар таап, анда спортзал идіп алған тиирге чарир. Чыл ибіре хызыҷахтар анда кӱресчеңнер. Пастап олар аймах синіндегі марығларда араласчаңнар, анаң республика синінзер сығып пастааннар. Іди Геннадий Токояков, тренировкалар иртіріп, хызыҷахтарын спортнаң айғазарға тартып алған.
Че Геннадий Алексеевичтің палаларының кӱресте устарын тилідер опыды читпинібіскен.
- Кӱрес Веранаң Дарьяның кӧңнілеріне кірген. Спортта чидіглер ползын тіп, хонғаным оларны Ағбандағы 22 № школазар ӱгренерге пирібіскен. Андох кӱрес секциязына пас салған. Школанаң хости квартира арендаа таап алғабыс. Алина ол туста институтта ӱгренген, ікі хызыбыс - 22 № школада. Ӱс хыс Ағбанда чуртап сыххан, - чарытхан Зинаида Петровна.
ЧИДІГЛЕР
Алина, иң улуғ хызы, олаңай кӱресче спорт узының кандидады атха турысхан. Вера Сибирьдегі федеральнай округта кӧп хати чиңісчі полған, тиксі Россия синіндегі марығда ікінӌі орынға сыххан. Дарья кӱреснең ам даа айғасча, ол школа соонаң олимп резерві училищезінзер ӱгренерге кірібіскен. Амғы туста ол ӱзінӌі курста ӱгренче. Ол ідӧк олаңай кӱресче спорт узының кандидады атха турысхан. Хомзынысха, Вера спортнаң айғазарын тохтадыбысхан, Асхыстағы 18 № училищезер ас-тамах тимнеӌең усха ӱгренерге кірібіскен. Пётр, ідӧк Асхыстағы 18 № училищені тоозып, Кореяда тоғынча.
ТОҒЫСХА КӦНІКТІРГЕНІ
Зинаида паза Геннадий - мал-хус тутчатхан ирепчі. Палалары кічіг полғанда, інектер, хойлар, аттар паза сосхалар ӧскірӌеңнер. Хустар даа аймаа полӌаң: таңах, хас, ӧртек. Аннаң пасха, ӱӱӌікте чир тамаан прай одыртчаңнар паза улуғ ӱӱӌікте яблах сал турӌаңнар. Ол тоғыстарны толдырарға іӌе-пабазына палалары полысчаңнар. Малға от пилетирге паза ӱӱӌік тамаан пуртах оттардаң одалирға кирек полӌаң. Прай ол тоғыстарны сӧбіре ынағ ӧменең итчең.
- Мының алнында хонғанымнаң отты прай холнаң тоғынчаңмыс. Пастап кӧп мал тутпин турғабыс. Маллар саны хозылып, хоных улуғ полыбысханда, трактор паза тоғынчаң тиріглер алғабыс.
Хонғанымнаң, палалар кічіг полғанда, оларны иб аразындағы прай тоғыстарны идерге ӱгредерге кӧстег турғысхабыс. Олар тура істінде паза мал аразында чахсы хайынып пілчелер. Піс тракторнаң от сапчаңмыс, че покоста холнаң на сабылчаң орыннар хал парчаң. Піс палаларыбысты полғанын на сапхынаң сабарға ӱгрет салғабыс. Олар отты нанға саап пілчелер, тырбап, кӧпеннеп полчалар. Пістің оңдай полған палаларны ол тоғыстарны иттірбин ӧскірерге, хонғанымның от пилетечең трактор тиріглері прай пар. Пістің кӧрізібіснең, палалар ол тоғыстарны идіп пілерге киректер. Чуртаста пӱӱн прай технологиялар пар, че мыннаң мындар чуртас хайди салыларын кем пілче. Хайдағ алызығлар полар? Аннаңар чииттер аймах тоғыстар идіп пілерге киректер. Оларны тоғысха кӧніктірерге киректелче. Палаларны тоғынарға ӱгретпезе, олар ідӧк чуртирға ӱгрен парарлар, чуртаста постарына даа аар полар. Піс хонғанымнаң алында ол-пу тоғысты толдырчаңмыс, палаларыбыс, ойнап, хости чӱгӱр чӧрчеңнер. Соонаң, ӧзібіскенде, хада айғазып пастабысханнар. Амды пістің палалар полған на тоғысты ит полчалар тіп чоохтаза, саба полбас, олар посха сыданарлар. Хайди олар чуртирлар тіп сағыссырабинчабыс, - сағызынаң ӱлескен Зинаида Токоякова.
Токояков ирепчі, палалары ӧс парып, хайзы алынҷа хоныхтығ, хайзы алынҷа чурттығ полыбысханда, кӧп мал тутпиныбысхан. Амды олар, киліп, іӌе-пабазына полысчалар. Ӱлӱкӱннерде, чоох-чаахнаң одырып, хада тус иртірчелер. Чайғызын прай сӧбіренең чыылызарға кӱстенчелер, пілдістіг, тағлар аразында орныхчатхан Паза Пиизі аалда сіліг паза истіг.
Автор :
Наталья ТЮКПЕЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде