Хоза хабазығлар кирек
06.05.2022
Хабарлар
Киҷее, сiлкер айының 5-ҷi кӱнiнде, Хакасия правительствозында кризистең тоғыр штабтың теестегi чыылии ирткен. Кӱн суриина чонға хорғыс чох полары, паалар паза таарығ тоғыстары сығарылған. Чыылығнаң республика пазы Валентин Коновалов устаан.
Хакасияның юстиция паза регион безопаснозы киректерiнҷе министрi Сергей Ромашов чонның амыр чуртазын хадарарынҷа ирткен неделядағы тоғысты чарытхан. Чон ӱлгӱ тоғызынаң тоғыр акцияларға сыхпаан. Аймах баннерлернi хомайлап, алынҷа чуртағҷылар ӱлгӱ политиказынаң тоғыр тудынчатханын кӧзiтчелер. Хомайлалған баннерлер сах андох суурылчалар, сайбағҷыны iлезiне сығарарынҷа тоғыс апарылча. Мыннаң мындар пу сайбағларны чапчаң iлезiне сығарар ӱчӱн, табырах тоғынҷаң ӧмелер полған на город-аймах устағ-пастаанда тӧстелер. Республика правительствозында андағ ӧме юстиция паза регион безопаснозы киректерiнҷе министерствода тоғынар.
Ӱлгӱдең тоғыр поларға хығырчатханнарны iдӧк социальнай сетьтерде iлезiне сығарчалар. Андағ пiр чуртағҷы Одноклассники соцсетьте кӧзiдiглер таратчатхан ӱчӱн хатығласха тартылған. Ирткен тынағ кӱннерiнде право хайраллаҷаң органнарның тоғынҷыларының тоғызын махтаан Сергей Александрович. Олар Ағбандағы чон кӧп чыылысчатхан iкi мероприятиеде чахсы тоғыныбысханнар: «Zа наших» акцияда паза 1 Майға чарыдылған чӧрiм-митингте.
Амды право хайраллаҷаң органнар Чиңiс кӱнiне чарыдылған мероприятиелерде тоғынарға тимненчелер.
– Пу кӱннерде уламох ситкiп тоғынарға кирек, - таныхтаан Валентин Коновалов. – Ӱлгӱ политиказынаң тоғыр тудынчатханнар сайбағҷыларны, iлезiне сығарып, хатығласха тартарға киректелче. Улуғ хайығны терроризмнең хорғыс чох поларына айландырарға, чон Илбек Чиңiс кӱнiн амыр паза сағыссырас чох таныхтазын!
Сергей Ромашов прай право хайраллаҷаң органнар чон амырын хадарарға пӧзiк синде тимдезiн искiрген.
Ас-тамах паалары пiр синде турыбысханын таныхтаан Хакасияның экономика тилiзi министрi Виктор Богушевич. Министерство ас-тамахха пааларны Ағбанда, Харатаста, Ағбан пилтiрiнде паза Хубачарда тутхан, килчеткен неделяда паалар Шира, Орджоникидзе, Боград паза Таштып аймахтарында сыныхталар. Специалисттер ас-тамахха пааларны килкiм садығ тураларында ла нимес, iдӧк тура хыриндағы садығ тураларында сыныхтапчалар. Ортымах пааларны паза оларның алысханын Росстаттың искiриинең тиңнестiрчелер.
Хакасия пазы Валентин Коновалов министерствоға, кiчiг паза ортын пос киреенiң амғы оңдайларын паалап, республика правительствозының iкiнҷi хабазығ «пакедiн» тимнирге чахаан.
Республикада iдӧк пӱдiрiг ниме-нооларына паалар хайығда тудылча. Халғанҷы неделяда 30 садығ орнында 19 ниме-ноо паазы сыныхталған. Сағам тимiр-тиске паа 4%-ке тӱскенi таныхталча, чарытхы ниме-нооларына, кiрписке, бетонға, сӱлейкее паалар пiр синде турыбысхан. Орында сығарылчатхан цемент паазы ам даа ӧсчеттiр, че ортымах пааны аспинча. Хакасияның пӱдiрiг паза ЖКХ министрi Валерий Келиннiң таниинаң, пӱдiрiг пiрiгiстерi кредит аларға банктарзар айлан салғаннар, пу чағында чарадығ алыларын сағыпчалар. Чуртағҷылар ӧрiнiзiне, Россия правительствозы ипотеканың ставказын 12%-тең 9 %-ке тӱзiрiбiскен. Аалдағы ипотекаҷа ахча ӱлестiрiл парған, аннаңар кем аалда чурт аларға пӧгiнген, банктарзар айланарға чарир.
Хакасияның хазых хайраллаӌаң министрi Олег Ананьевский имнер паазынаңар искiрген. Иң кирек имнернiң ӧӧн чардығына паалар ортымахти 11% тӱскен, пiреезiне – 30-40%-ке. Че хай пiрее имнерге паалар ӧсчеткенi таныхталча – 15-20%-ке. Пасха имнернiң паалары iдӧк алысча. Аптекаларда паза имнег тураларында имнер чыындызы читкiҷе. Льготалығ имнерге садығлар чарлалча. Министерство от айынаң пасти 2023 чылға имнер садызып пастир.
Хакасияҷа УФАС пастығы Ксения Лебедева чонны тарт чӧрчеткеннернiң паалар ӧскiрҷең сылтағ чоғылын таныхтаан. Сурығны алындағы чыылығларда Хакасияның транспорт паза чол хонии министерствозы сығарған.
Республика хыраҷылары тоңастығ паза хайахтығ культураларны таарып пастабысхан. Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министрi тоғызын толдырчатхан Александр Башковтың искiриинең, таарыға iдӧк алтынзархы аймахтар хозылғаннар. Тоғыстар ирткен чылдағызынаң ирте пасталған, аннаңар олох туснаң тиңнестiрзе, пӱӱл хыраҷылар 8000 гектарға кӧп таарып салғаннар. Культураларны алза, хыраҷылар пуғдай паза хайахтығ культураларны (ах киндiр паза рапс) сала кӧп ӧскiрерге тимненчелер. Техника тоғыстарға толдыразынаң тимде. Министерство iдӧк ГСМ паазын хайығда тутча, бензин паазы тӱсчеткенi ӧрiндiрче. Аал хонии техниказына хоза чардыхтар дилерлерде пар.
– Пiс хыраҷыларға кӧрiлген субсидияларны тооза тӧлепчебiс, пӱӱнгi кӱнде федеральнай бюджеттең 113 миллион салковай тӧлел парған, республика бюджедiнең – 124 миллион. Халғанҷы ахча таарығ тоозыл парза читiрiлер, ол сiлкер айы тоозылчатса алай хандых айы пасталчатса полар, - таныхтаан Александр Башков.
Техника паазы ӧссе дее, пiстiң фермерлер аны алчаттырлар. 2022 чылда 75 аал хонии техниказы алылған, ол санда 15 трактор, 6 тамах комбайны, ол иң аарлығ техника – 12-38 миллион салковай турча, паза пасха техника.
Оперативнай штаб чыылиинда республика пазының орынҷызы Ольга Пономарева промышленность предприятиелерiнде, кӧзiдiмге хара тас аныпчатхан, тоғынҷыларын «тынаға» ысчалар. Россиядаң тоғыр кирiлген хатығластар сылтаанда хара тас кидер дее парбинча (андар садарға чарабас), iскер дее парбинча (тимiр чол таарлағны сығарарға маңнанминча, аннаңар предприятиелерге тоғысты тохтадарға килiсче. Хакасия пазы Валентин Коновалов пазағы чыылығда пу сурығҷа республиканың iстенiс паза социальнай арачыланыс министерствозына искiрiг тимнирге чахаан. Олох министерство чуртағҷыларға хоза хабазығлар кирерiнҷе наа чӧптер тимнирге кирек.
Хакасия правительствозындағы кризистең тоғыр оперативнай штаб чыылии полған на четвергте иртче, пазағы чыылығ сiлкер айының 12-ҷi кӱнiне кӧрiлче.
Автор :
Наталья Субракова
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде