ТААРЫҒА КИЛІСТІРЕ КӰННЕР ТУРЧА
18.05.2022
Хабарлар
Фермер Олег БАЛГАЗИН сула таарып маң чохтанча
Аал хонии. Хакасияның аал хонии предприятиелері паза кресен-фермер хоныхтары тоңастығларны таарирын узаратчалар. Боград аймааның Чоғархы Чорба аалындағы фермер Олег Балгазин тоңастығларны таарыпчатханнарның санында
ОЛЕГ БАЛГАЗИН ТААРЫҒНЫ ХОСХАР АЙЫНЫҢ 30-ҷы КӰНІНДЕ ПАСТААН. ПӰӰНГІ КӰНГЕ 185 ГЕКТАРДА ПУҒДАЙНЫҢ «ЯРОВАЯ» СОРТЫН ТААРЫП САЛҒАН. АМДЫ СУЛА САЛЧА. ЧАХСЫ КӰННЕР ТУРЧАТХАНДА, ХЫРАДА ТОҒЫС ХАЙНАПЧА - ПІР ТРАКТОР ЧИР ТАРТЧА, ӰЗІ СУЛА ТААРЫПЧА. СІЛКЕР АЙЫНЫҢ 17-ді КӰНІНЕҢ СЫҒАРА ХОНЫХТА ГРЕЧИХА ТААРЫП ПАСТАБЫСХАННАР.
Пылтыр Олег Балгазин сула ла таараан. Пӱӱл пуғдай саларға чарат салған. Ол аӌазы Олег Васильевич Балгазиннең хада тоғынча. Тоңастығларны хада ӧскірчелер. Ирткен чыл суланың «Ровесник» сортын ӧскіріп, ӱренге артыс салғаннар. Амды аны таарыпчалар, чыл сай таарығны ирте пастирға кӱстенчелер. Тоңастығларны ирте таарып салзалар, ідӧк ирте чыырға пӧгінчелер. Кӱскӱзін хар ирте чаап парарға айабас. Сағам чахсы кӱннер турча, аннаңар тоғыс тӱзімніг парча. Иртеннең орай иирге теере хыраларда тракторлар кӱӱлезі тохтабинча.
Пӱӱл, хар асхынах полғаннаңар, чир хуруғ. Фермернің таниинаң, хыраларда сых читкіӌе. Ағаа хоза, таарығ чирлері тынанып алғаннар, пылтыр тынандырып алған чирлерде пӱӱл тоңастығлар чахсы сығарына ізеніс пар. Олег Балгазин хыраларда удобрениелер чайбинча, че, іди дее полза, тоңастығларның сығызы чахсы полча. Пылтыр гектардаң 26-27 центнер чыып алғаннар. Мӱндӱр чағбаан полза, сығыс уламох чахсы поларӌых.
Фермер суланаң хойларны азырапча паза сатча. Боград аймаанда илееде фермер хонығы пар. Чоғархы Чорба аал чуртағӌылары даа суланы сыбыра садысчалар. Ідӧк фермер садыға от пилетепче. Че халғанӌы чылларда, аалдағыларның кӧбізі пресс алып алғаннаңар, отты асхынах садысчалар.
- Техника сайбалбаза, ікі неделя аразына таарығны тоос салзабыс, хойларны хырығып пастирбыс. Анаң от тоғызы пасталар. Килер чылдағы таарыға чирлер тимнирбіс, тоңастығлар чахсы сыхсын тіп, таарылбинчатхан чирлерні тартарбыс. Пӱӱл пістің андағ 160 гектар чир. Олох ла чирлерде кӧп тоңастығ чыып полбассың. Анаң «зелёнка» саларбыс. Ол кӧмес ӧс парза, андар хойларны сығарарбыс.
Аал хонии министерствозы таарыға субсидиялар пирчеткені ӧріндірче. ГСМ-ға паза пуғдайға субсидиялар аларына пічіктер пир салғам. Ол хабазығ хорадығларны айландырып аларға полысча, - сағыстарынаң ӱлесче чиит фермер.
Олег Балгазин кресен-фермер хониин 2020 чылда тӧстеен. Пу тусха теере ол аӌазы Олег Васильевич Балгазиннің хониинда тракторист полып тоғынған. Анаң кресен-фермер хониин тӧстиріне Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозынаң 3 миллион салковай грант алып алған. Пу ахчаа хойлар паза эдильбай тӧлліг хучалар садызып алған.
Пӱӱл фермер турлағзар чарытхы тартыбызарға паза килер чылда наа трактор садызып аларға пӧгінче.
- Пӱӱнгі кӱнге ӧӧн пӧгінібіс - тоңастығларны тузында таарып сала-ры. Прай кӱзібісті таарыға салчабыс. Тоғысчылар чидісче. Грант алып алғанда, ікі кізее тоғыс орнын пирерге кирек полғам. Минің хониимда, тізең, тӧрт кізі істенче, ікі кізі чабан полча. Олар пірер неделя тоғынчалар, пірер тынанчалар.
Боград аймааның аал хонии управлениезінің устағӌызы Геннадий Ландышевтің искіриинең, пӱӱл аймахта 23 муң гектарда аймах ӧзімнер таарылар, ол санда кӧп чыллығ оттар. Пӱӱнгі кӱнге 4380 гектар чир пораналылған. 40 тонна ӱрен оохтырылған. Минераллығ удобрениелер чайылбаан. Тоңастығларны таарыпчатхан хоныхтар удобрениелер пу кӱннерде чидерін сағыпчалар. 1016 гектар чирде культивация иртірілген. Пӱӱл хоза 700 гектар чир тартылған.
Сілкер айының 16-ӌы кӱніне Боград аймаанда тиксі 1666 гектарда аймах ӧзімнер таарыл парған. Тоңастығлар 1305 гектарда салылған, ол санда пуғдай - 585 гектарда, кӧче - 300 гектарда, сула - 420 гектарда. Хайахтығ культура (рапс) 361 гектарда таарылған. Пастағызын на аймахта 15 гектарда ах киндір таарып салғаннар. Аны Троицкай аалдағы «Гранд компани» ООО ӱренге одырт салған.
- Пӱӱл, чахсы, килістіре кӱннер турчатханнаңар, таарығ тоғызы тузында пасталған. Че пасха сурығ - чирнің сығы, ол синнең сала тӧбін. Сілкер айы тоозылғанӌа наңмырлар чаап парарын сағыпчабыс. От айының 10-ӌы кӱніне теере пастағы хулғалар поларына ізенчебіс.
Пістің аймахта таарығ чирлерінің улии чыл сай ӧсче. Пӱӱл оларның улии 4,5 муң гектарға кӧп. Ӧӧнінде ол тастал парған чирлерні тузаланысха кирген сылтаанда.
Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозына хыраҷыларға хабасчатханы ӱчӱн алғыс. Фермерлерге паза аал хонии предприятиелеріне ГСМ, оборудование, техника аларына субсидия тузында пирілче. Мындағ оңдайлар пирілчеткенде, таарығ чирлерінің улиин, маллар, хойлар санын ӧскірерге полысча, - таныхтаан Геннадий Ландышев.
СӦС СОО: Тиксі республикада таарығ хыызында парча. Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозы искіриинең сілкер айының 16-ҷы кӱніне Хакасияда 44,5 муң гектарда аймах ӧзімнер таарыл парған, ол санда 38,5 муң гектарда тоңастығлар паза бобовайлар. Пуғдайны таарирынӌа план 72 % толдырыл парған, асча - 49,3 0%, сулаӌа -13,8 0%.
Алтай аймаанда, чирнің сығы чидіспинчеткеннеңер, таарығ тохтадылған. Шира аймаандағы «Берендей» ООО таарығны тоос салған. Шира аймаанда 16,8 муң гектарда тоңастығлар таарып салғаннар. Ол прайзынаң алнында. Ікінҷі орында Пии аймаа -10,8 муң гектар, ӱзінҷізінде Орджоникидзе аймаа -10,2 муң гектар.
Автор :
Оксана ЧЕЛТЫГМАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы