Ӱгредiг пособиелері – хакас тiлiнең
Ӱгредiг. Пу наада Хакасияның ӱгредiг паза наука министерствозы В.М.Торосовтың адынаң Хакас книга издательствозынаң хада 1-ғы класстардағы олғаннарға хакас тiлiнең ӱгредiг пособиелерiн сығарыбысхан
Чоох парча iкi пособиедеңер – ол «Математика» паза «Чир-чайаан». Хайди чоохтапча ӱгредiг министерствозының наука паза национальнай ӱгредiг пӧлиинiң ӧӧн консультанты Анна Танбаева, пособиелернiң iкiзi «Школа России» программа хоостыра тимнелген паза олар хазна кирексiнiстерiне прай нандырчалар. Урокта ӱгретчiлерге ӧӧн (орыс тiлiнең пазылған) учебникнең паза хакас тiлiнең сығарылған пособиелернең тузаланарға чарир.
– Хакас тiлi паза литература учебниктерiне математикаа паза чир-чайаанға теелчеткен сӧстер кӧп кирiлбинче. Амғы туста, тiзең, олғаннар ағастар, аймах-пасха ӧзiмнер, мискелер пос тiлiнең хайди адалчатханын чахсы пiлбинчелер. Iдӧк олар математика терминнерiнең удаа тузаланминчалар – ол сан санирға, хозарға, хатирға... Наа пособиелер пастыра ӱгренҷілер чир-чайаан паза математика уроктарында тӧреен тiлнi чахсы ӱгренерлер тiп iзенербiс. Ол тiл пiлчеткен алай ба уйан пiлчеткен олғаннарға килiстiре, – таныхтапча Анна Антоновна.
Хакасияның ӱгредiг паза наука министерствозы паза В.М.Торосовтың адынаң Хакас книга издательствозы килчеткен чылларда 2-ҷi, 3-ҷi класстардағы олғаннарға пуох предметтерҷе хакас тiлiнең пособиелер сығарарға пӧгiн тутчалар.
– Математика паза чир-чайаан пособиелерiн сығарып, школалардаң ӱндезiглер сахтирбыс. Ӱгретчiлер, ӱгренҷiлер хайди паалирын истiп аларбыс. Оларны санға алып, пасха класстардағы олғаннарға кинделер тимнирбiс, – чооғын узаратча специалист.
Чир-чайаан пособиезiн ӱгретчi Анатолий Григорьевич Толмашовтың устаанынаң республиканың пасталығ класстар ӱгретчiлерi тимнееннер. Пӧзiк пiлiстiг, чайаачы кӧрiстiг ӱгретчiлер ӧмезi тоғыста хакас кибiрлерiне, ойыннарына, кип-азаана, чазанҷыхтарына, чир-сууна хайығ айландырғаннар. Анзы кинделернi улам чазапча, пасхазына тӧӧй нимес итче.
Iдӧк пу наада «Хакас тiлi», «Букварь» паза «Литературнай хығырығ» учебниктер нааҷылалдылар. Учебниктерге электроннай чардых, презентациялар кирiлгеннер. Аның авторлары ӱгретчiлер узын тилiтчең институттың cпециалисттерi полчалар. Олар Надежда Толмачева, Алевтина Балгазина паза Мария Арчимаева.
Хакас тiлi учебниктерi иң пастап 2013 чылда сығарылғаннар. Че ӱгредiг кирексiнiстерi алысчатханда, олар даа сыбыра нааҷылалчалар. Учебниктерге кирiлген алызығлар паза наа ӱгредiг пособиелері федеральнай синде прай экспертизалар ирткеннер паза пӧзiк паалалғаннар. Наа ӱгредiг чылынаң пасти олғаннар оларҷа ӱгренiп пастирлар. Пу учебниктерні, пособиелерні паза олған журналларын сығарарына республика бюджедiнең 3 миллион салковай позыдылған.
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |